اذرح

اَذْرُح [azroh] ، ناحیه‌ای در غرب اردن که به سبب برخی حوادث تاریخی در صدر اسلام شهرت یافت. اذرح میان دو شهر معان و پترا (بطرا، البتراء) قرار داشت و از اردوگاههای مهم لشکریان روم، و احتمالاً یکی از منزلگاههای کاروانهای تجاری حجاز به سوی شام بود. در ۹ق/۶۳۰م که پیامبر(ص) به همراه سپاهی به سوی تبوک حرکت کرد، با اهالی اذرح و جربا به شرط پرداخت جزیه صلح کرد. متن صلح‌نامه که در چند مأخذ کهن یاد شده، ظاهراً تا مدتها بعد همچنان نزد اهالی موجود بوده است، اما با توجه به برخی قراین، اصالت متن کنونی، اندکی تردید‌آمیز به نظر می‌رسد.
در جنگ صفین نیز که کار به حکمیت کشید، اذرح محل تجمع نمایندگان دو طرف بود.*

مآخذ

ابن اعثم کوفی، احمد، الفتوح، حیدرآباددکن، 1391ق/1971م؛ ابن سعد، محمد، الطبقات الکبرى، بیروت، دارصادر؛ ابوصفیه، جاسر، «المراسلات النبویة مع بعض القبائل العربیة فی جنوبی بلاد الشام»، بلادالشام فی صدر الاسلام، به کوشش محمدعدنان بخیت و احسان عباس، عمان، 1987م؛ احمد بن حنبل، مسند، قاهره، 1313ق؛ بخاری، محمد، الصحیح، قاهره، 1315ق؛ بلاذری، احمد، انساب الاشراف، به کوشش محمدباقر محمودی، بیروت، 1394-1397ق/1974-1977م؛ همو، فتوح‌البلدان، به کوشش صلاح‌الدین منجد، قاهره، 1956م؛ طبری، تاریخ؛ مقدسی، محمد، احسن التقاسیم، بیروت، 1408ق/1987م؛ نصر بن مزاحم، وقعة صفین، به کوشش عبدالسلام محمد هارون، قاهره، 1382ق/1962م؛ واقدی، محمد، المغازی، به کوشش مارسدن جونز، لندن، 1966م؛ یاقوت، بلدان؛ نیز:

EI1; EI2.
علی بهرامیان