ابوسلیک گرگانی

اَبوسُلِیْك گُرْگانی، یا اَبوسَلیك، بوسُلَیْك، از شاعران پارسی‌گوی، سدۀ 4 ق/ 9 م و از نخستین سرایندگان شعر فارسی. برخی از محققان سُلَیْك را مصغر سلك دانسته‌اند (فروزانفر، 16)، زیرا كسانی از عرب به این نام مشهور بوده‌اند (نك‍ : فیروزآبادی، ذیل سلك)، تاریخ تولد و وفات او روشن نیست. وی را از شاعران بنام عهد صفاری و معاصر عمرولیث (حك‍ ‍‌265-287 ق/ 879-900 م) شمرده‌اند (عوفی، 489).
از اینكه منوچهری در قصیده‌ای نام ابوسلیك را در كنار نام شاعران بزرگ عرب و ایرانی چون امرؤالقیس، لبید، اخطل، اعشی، بونواس، شهید، رودكی، بوشكور، والوالجی و جز آنان آورده است (منوچهری، 139-140)، چنین برمی‌آید كه وی در آن روزگار در میان اهل ادب، شهرت و اعتبار خاص داشته است.
اگر چه رودكی را پدر نظم فارسی برشمرده‌اند، لیكن سهم كسانی چون ابوسلیك و هم عصران او در شكل دادن به مبادی و مبانی شعر فارس و شخصیت بخشیدن بدان بسیار مهم و اساسی بوده است. ابیات اندكی كه از او برجای مانده است (نك‍ : لازار، 21- 22)، نمودار حسن ذوق و قدرت شاعری او در آوردن مضامین زیبا و خیال‌انگیز است و ظاهراً كلام او از نكات اخلاقی و حكمی خالی نبوده است (نك‍ : عوفی، 1/2-3).

مآخذ

عوفی، محمد، لباب الالباب، ‌به كوشش محمد عبدسی، تهران، 1361 ش؛ فروزانفر، بدیع‌الزمان، سخن و سخنوران، تهران، 1354 ش؛ فیروزآبادی، محمد بن یعقوب، القاموس المحیط، قاهره، 1344 ق؛ لازار، ژیلبر، اشعار پراكندۀ قدیم‌ترین شعرای فارسی زبان، تهران، 1341 ش؛ منوچهری دامغانی، دیوان، به كشش محمد دبیرسیاقی، تهران، 1363 ش.

بخش ادبیات