انیسی شاملو

اَنیسیِ شامْلو، یولقلی بیك (د 1014 ق/ 1605م)، شاعر پارسی‌گو. از دوران جوانی و یا تحصیلات او اطلاعی در دست نیست؛ همین اندازه روشن است كه او در هرات به دنیا آمده، و از قبیلۀ شاملو بوده است (اوحدی، 182؛ ابوالفضل، 1/ 175). وی مدتی به عنوان كتابدار علی قلی خان شاملو بیگلر بیگی هرات، در خدمت وی بود (نهاوندی، 3/ 517). 
انیسی پس از مدتی به هندوستان رفت و در آنجا با شاعرانی چون نظیری نیشابوری و شكیبی اصفهانی، همنشین شد (همو، 3/ 67، 116-117). او سرانجام در برهانپور بدرود حیات گفت (همو، 3/ 520). 

آثـار

سروده‌های انیسی را حدود 4 هزار بیت تخمین زده‌اند (فخرالزمانی، 302) كه شامل غزل، قصیده و مثنوی محمود و ایاز است (نک‍ : صادقی، 107- 108؛ نهاوندی، 3/ 521-522؛ اوحدی، همانجا). در میان سروده‌های وی نسخ خطی مثنوی نیمه تمام محمود و ایاز كه به سبك خسرو و شیرین نظامی سروده شده، در كتابخانه‌ها موجود است (نک‍ : منزوی، 7/ 765). 

مآخذ

ابوالفضل علامی، آیین اکبری، لكهنو، 1893 م؛ اوحدی بلیانی، محمد، عرفات العاشقین، نسخۀ خطی كتابخانۀ ملی ملك، شم‍ 5324؛ صادقی افشار، صادق، مجمع الخواص، ترجمۀ عبدالرسول خیام‌پور، تبریز، 1327ش؛ فخرالزمانی، عبدالنبی، تذكرۀ میخانه، به كوشش احمد گلچین معانی، تهران، 1340 ش؛ منزوی، خطی مشترك؛ نهاوندی، عبدالباقی، مآثر رحیمی، به كوشش محمد هدایت حسین، كلكته، 1931 م. 

جلال خسروشاهی