حاجب بن حبیب

حاجِبِ بْنِ حَبیب، فرزند خالد، معروف به ابن‌المضلل، شاعر جاهلی. خاستگاه وی قبیلۀ بنی‌ثعلبۀ اسدی بود (بلاذری، 11 / 202؛ زرکلی، 2 / 152). از تاریخ ولادت و وفات او اطلاعی در دست نیست. آنچه سبب ماندگاری نام او شده، دو قصیده‌ای است که از وی برجای مانده، و مفضل ضبی آنها را در المفضلیات آورده است (2 / 168-171). با آنکه در انتساب آنها به وی تردید کرده‌اند، اما خطیب تبریزی نسبت آنها را به حاجب تأیید می‌کند(3 / 1512-1520).
اشعار او آیینۀ تمام‌نمای سبک جاهلی است. وی در آنها به وصف حیواناتی چون گورخر، شتر و اسب خود که «ثادق» نام داشت، می‌پردازد (نک‍ : همو، 3 / 1512-1516).
وصف در شعر او، هدف مستقلی نیست، بلکه ابزاری است برای رسیدن به اهداف اصلی و انگیختن عواطف و احساسات مخاطب.

مآخذ

بلاذری، احمد، انساب الاشراف، به کوشش سهیل زکار و ریاض زرکلی، بیروت، 1417ق / 1996م؛ خطیب تبریزی، یحیى، شرح اختیارات المفضل، به کوشش فخرالدین قباوه، بیروت، 1407ق / 1987م؛ زرکلی، الاعلام؛ مفضل ضبی، المفضلیات، به کوشش احمدمحمد شاکر و عبدالسلام محمد هارون، قاهره، 1362ق.

ستاره مشایخی