اخبار

پیش از انقلاب مشروطیت، نهضت تنباکو با فتوای میرزای شیرازی در زمان خود یک انقلاب غلبه درباریان بود که 15 سال پیش از انقلاب مشروطه به وقوع پیوست. نظریه‌های انقلاب کم و بیش در پی پاسخ‌گویی به این پرسش هستند که چرا و چگونه انقلاب به وقوع می‌پیوندند و یا چرا و چگونه انقلاب‌های خاصی واقع شده‌اند. برخی به پیامدهای این پدیده نیز پرداخته‌‌اند.

در تحلیل هایی که از نهضت تنباکو صورت گرفته است، بعد اقتصادی آن پررنگ نشان داده شده و ابعاد مذهبی بیشتر به عنوان ابزاری در راستای مسایل و منافع اقتصادی درنظر گرفته شده است. نویسنده، بر این اساس به بررسی تاریخی نهضت پرداخته و نقش عنصر نیابت فقها در مراحل مختلف این نهضت از مقدمات تا فرآیند وقوع و نتایج و پیامدهای آن را تبیین و ثابت کرده است که در تمامی این مراحل، تبعیت از حکم ولایی میرزای شیرازی به عنوان نایب عام امام زمان، نقش اصلی را دارا بوده است و لذا این نهضت یک حرکت اصالتاً مذهبی است که البته، پیامدهای اقتصادی و اجتماعی خاصی نیز داشته است.