اخبار

بی‌گمان شاهنامه متنی تاریخی است و تاریخ‌نگاری پیش از شاهنامه را می‌توان در اسطوره‌ها و روایات حماسیِ هندوایرانیان دید. ساختار و الگوی تاریخ‌نگاری شاهنامه برگرفته از خدای‌نامه است و در سنجش و تفاوت میان تاریخ‌نویسی شاهنامه و تاریخ‌نویسی پیش از آن باید شاهنامه را نماد و نمونه‌ی برتر تاریخ‌نویسی ایرانی دانست.

اگرچه رسالت و خویشکاری فردوسی فراتر از تاریخ‌نویسی صرف بوده اما فاقد یا دور از تاریخ‌نویسی هم نبوده است. حکیم تاریخ را فراگیر و در همه شاخه‌هایش چون فرهنگ ادیان اقوام و ملت‌ها، اخلاق، هنرها، زبان، جنگ‌ها، شهریاری و… می‌دیده و در کار خود بیان کرده است و این رویکرد نباید باعث شود که شاهنامه را متنی غیر تاریخی قلمداد کنیم.

سیدمحمد بهشتی، عضو شورای عالی میراث فرهنگی و گردشگری گفت: «ایران‌شناسی» کتابی است که می‌کوشد بی‌طرف باشد و می‌خواهد نگاهی از درون و بیرون نسبت به موضوع هویت ایرانی داشته باشد. بر این نکته هم تاکید می‌کند که باید از زاویه‌های گوناگون به موضوع ایران‌شناسی نگریست.

زاگرس زند تأکید دارد بیت «توانا بود هرکه دانا بود» در همه نسخه‌ها و تصحیح‌های «شاهنامه» هست جز تصحیح «فریدون جنیدی» از «شاهنامه».

صفورا برومند گفت: از هر جنبه‌ای که نگاه کنیم این کتاب بسیار ارزشمند است و جای کار دارد و تاریخ ایران به نوعی بازبینی شده است. آرزو رسولی نیز بر این باور است: دوره ساسانی برای ما یک دوره پرابهام است. تاریخ فقط تاریخ سیاسی نیست بلکه برای اینکه جامعه کنونی را بشناسیم، لازم است که جامعه قدیم را در شاهنامه بیشتر بشناسیم.

زاگرس زند با اشاره به این‌که نکته‌هایی در شاهنامه هست که در بقیه متون تاریخی وجود ندارد، می‌گوید: به نظر می‌رسد که هر چه بیشتر بر روی شاهنامه از دیدگاه تاریخی کار شود و بر دقایق آن انگشت نهاده و درنگ بشود، ارزش‌های تاریخی شاهنامه بیشتر مشخص می‌شود.

کتاب «شاهنامه و پایان ساسانیان» تالیف زاگرس زند تحقیقی است درباره اعتبارسنجی و ارزشیابی روایت شاهنامه از تاریخ ساسانیان.