کشف کتیبه اندرزگونه ارزشمند دوره ساسانی، نشان از برتری اندیشه‌های ایرانیان باستان در مفاهیم اخلاقی و قوانینی است که در پرتو نظم اجتماعی تبلور پیدا می‌کند.
منابع کهن اساطیری ایران باستان به ما می‌گوید که هدف از خلقت انسان کمک به اهورامزدا در مبارزه با اهریمن و بودن جانشین اهورامزدا بر روی زمین بوده است. خداوند درصدد نمودار ساختن قدرت خویش بوده و با آفرینش مادی و به‌ویژه خلقت انسان، قدرت خویش را آشکار می‌سازد.
ایران باستانى به دنیا درس تسامح آموخت، درس عدالت و درس قانون و انضباط یاد داد. به دنیایى كه آشور و بابل و مصر و یهود آن را از تعصب و خشونت آكنده بود، نشان داد كه با اعمال تسامح بهتر میتوان امپراتوری هاى بزرگ را از اقوام گونهگون به وجود آورد و اداره كرد. به دنیا تعلیم داد كه عدالت هم اگر با دقت و مساوات همراه باشد، به اندازه آزادى یا بیش از آن میتواند صلح و آرامش را تأمین كند.
فلسفه و هنر دو مقوله جدایی‌ناپذیرند و این موضوع خواسته یا ناخواسته از همان بدو شکل‌گیری تمدن وجود داشته است. دلیل این هم‌زیستی و آمیختگی، تفکر عمیق و تحلیل مقولات مختلف اجتماعی و انسانی، در مقاطع مختلف تاریخی و بر اساس موقعیت‌های مختلف و جریانات مهم است.
در سال ۱۳۱۲ هنگام خاکبردارى از تخت جمشید، در گوشه شمال غربى صُفّه، اتاقى پیدا شد که درِ آن تیغه شده بود، گویا در همان روزگاران. در این اتاق تعداد فراوانى الواح گِلى کشف شد که بر روى آنها و در تمام اطراف هر یک، نوشتههایى به خط میخى دیده میشد و پس از مطالعات اولیه معلوم شد خط و زبان آنها ایلامى است. در آن زمان تنها مرکز ایلام شناسى جهان، دانشگاه شیکاگو بود.
شکست حکومت ساسانی در مقابل اعراب، دورة جدیدی را به لحاظ «تاریخی» برای سرزمین ایران رقم زد، اما فرهنگ پربار و کهن ایران باستان، هرگز با این شکست، دچار زوال و فراموشی نشد؛ بلکه در دورة اسلامی به حیات خود ادامه داد.
نویسنده در کتاب «انگاره دیو در ایران باستان»، ذره‌بین خود را بر روی افراد کمتر دیده‌شده‌ای در جامعه باستانی ایران می‌گذارد که جادوگر، ساحره و بدکاره در نظر گرفته شده‌اند و به این منظور متون اوستایی و پهلوی را به‌دقت کاویده است.
زندگی اجتماعی مردم چندان مورد توجه نویسندگان در گزارش‌های تاریخی و آثار نوشتاری بازمانده از روزگار باستان نبوده و بیشتر اطلاعاتی درباره تحولات سیاسی ایران آن روزگار به دست می‌دهند.
ایزدبانوان در زمره ایزدان تأثیرگذار و معنابخش در زندگی مردم روزگار باستان بوده اند. آن ها نه تنها در بیشتر تمدن های باستانی همچون یونان، بین النهرین و... مورد توجه بوده اند، بلکه به طور خاص، با اندیشه ایرانیان باستان ارتباط داشته اند؛ از این رو، درک جهان معنوی باستان بدون توجه به زنانگیِ آشکار این الهگان نارسا و ناقص خواهد بود.
نام ها از گذشته تاکنون مهمترین عامل هویّت بخشی و تمایز افراد در جامعه بوده اند. نوع انتخاب نام علاوه بر اینکه گویای نگرش فرد به خود، جامعه و طبیعت است، اندیشه دینی و مذهبی او را نیز آشکار می سازد. در پژوهش های تاریخی و اجتماعی با مراجعه به متون تاریخی و بررسی اسامی خاص متداول در هر دوره می توان بافت قومیتی و مذهبی و پراکندگی اجتماعی هر دوره را سنجید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید