اخبار

این جلسه آخر مثنوی‌خوانی ما است. روزِ آخر شعبان است و فردا رمضان. امروز این یادگاری است برای آخر دوره مثنوی‌خوانی‌مان. این مثنوی كه ان‌شاءالله تصحیح‌اش به دست همه رفقا، مثنوی‌دوستان و مثنوی‌پژوهان می‌رسد و در آن دقّت می‌كنند، حاصلِ اقبالی بلند است. من از همّت و عنایت و همكاری و لطف و اظهار علاقه دوستانی كه در كار تصحیح با من و مشوّق من بودند بسیار سپاسگزارم.

نشست «با سنایی در سنایی آباد» در قالب یکی از سلسله نشست های درسگفتاریی درباره سنایی، با حضور و سخنرانی مریم حسینی در مرکز فرهنگی شهر کتاب برگزار شد. حسینی ابتدای سخنانش گفت: سنایی در بخش‌های پایانی کتاب حدیقه‌الحقیقه و شریعه‌الطریقه به معرفی کتاب خود می‌پردازد و آن را سنایی‌آباد می‌نامد. در مقدمه‌ نثری کتاب نیز سنایی همراه نام عربی حدیقه این کتاب را «فخری‌نامه» می‌نامد

از آشکارترین ویژگی های روایت مولانا در مثنوی،‌ درآمیختن قصه ها با یک دیگر است. راوی در میانه روایتِ یک قصه به قصه ای دیگر می گریزد و یا می کوشد دو قصه پیاپی را در پیوندد و گاه به روایت هم زمان دو قصه توامان می پردازد. نویسنده در این نوشتار کوشیده است پس از بررسی چند و چون اسالیب «قصه در قصه» و سوابق آن و نیز برخی نظریه پردازی های پیرامون آن، جلوه های شاخص و ممتاز این شیوه را در مثنوی تبیین کند.

دنیا از نظر تعلق قلب است به هر چیزی که انسان را از خدا غافل سازد. مولانا معتقد است: اصل باغ و گلزار جهان در جان و روح است که انعکاس آن بر آب و گل دنیا افتاده است. او دنیا را زن جادوگر می داند که با سحر و افسون همه را فریب می دهد. در نظر او تمام موجودات و ممکنات دنیا همواره در حال تغییر و تحولند. علاوه بر اینها در موارد متعددی از داستانهای پیامبران نیز برداشتهای لطیف و تمثیلی خاصی از دنیا ارائه می دهد.

خواب و رؤیا از دیرباز مورد توجه انسان بوده و در برخی از دانشها بسیار مورد توجه قرار گرفته است. علوم ادیان، اساطیر، روانشناسی، عرفان و تصوف و ادبیات از جمله دانشهایی هستند که به خواب و رؤیا کم و بیش علاقه نشان داده اند.پژوهش حاضر به بررسی خواب و رؤیا در مثنوی مولوی می پردازد

مولانا جلال الدین محمدبلخی، شاعر و عارف نام دار گستره زبان و ادب فارسی صاحب آثاری بس ارجمند چون مثنوی، دیوان شمس و فیه مافیه است که هر یک از آن ها پژوهش هایی گسترده را در برداشته و هنوز میدان تحقیق در این باب فراخ است. از میان این آثارگران قدر، فیه مافیه به مجلس گویی های صوفیانه اختصاص دارد. در این بحث، پس از معرفی مختصر «مجلس گفتن» یا وعظ گویی های صوفیانه، به پیوندهای موضوعی فیه مافیه با مثنوی و دیوان شمس پرداخته شده است.

کمتر کسی ممکن است به مولانا به چشم منتقد و مصلح اجتماعی نگاه کند و در آثار عرفانی و غنایی وی به دنبال آرای انتقادی و سیاسی باشد، اما درک عرفان و اندیشه انسانی و مردم گرایانه او، تردیدی در جامعیت شخصیت و جهان بینی وی باقی نمیگذارد

ابلیس در مثنوی معنوی دو سیمای متفاوت دارد. از سویی شخصیتی شرور و شوم است که کمر به ویرانی آرمان الهی بسته است. در مواردی برابر با نفس اماره شمرده شده می شود و کار او وسوسه است و تنها با هدایت پیر راه دان می توان از وسوسه های او در امان ماند.

داستان هایی کهن،کوتاه و بلند،پرفراز و نشیب که از آداب،اخلاق،سیایت و فرهنگ و به طور کلی مدنیّت قوم بزرگ ایران حکایت میکردند،زبان به زبان و سینه به سینه در گذر ایام،به دهقانی از دیار طوس رسید و او با نبوغ،ذوق،ابتکار و خلاقیت و همچنین امانت داری،روح حیات را در کالبد آنها دمید و آنها را در مجموعه ای تحت عنوان شاهنامه، به منزله سند هویت ملی ما، برایمان به میراث گذاشت. اینک شاهنامه،آیینه ای است تمام نما که آن مدنیت را به ما،می نمایاند.

پرونده مثنوی معنوی مولانا بعد از مدت‌ها تلاش بالاخره در مسیر ثبت نهایی در حافظه جهانی یونسکو قرار گرفت. این در حالی است که هم‌اکنون افغانستان هم به توافق ایران و ترکیه پیوسته و قرار شده که این شاهکار ادبی به طور مشترک به نام هر سه کشوری که به نوعی در این میراث فرهنگی- ادبی سهیم هستند؛ ثبت شود. بنا براین گزارش سال گذشته بعد از سفر رئیس کتابخانه ملی ترکیه به ایران، بحث ثبت مشترک این اثر با همکاری دو کشور در حافظه جهانی یونسکو مطرح شد.