«تاریخ مشروطه ایران» بررسی می شود

1404/5/18 ۱۰:۳۲

در سی و پنجمین نشست «صد کتاب ماندگار قرن»، کتاب تاریخ مشروطه به‌عنوان یکی از تأثیرگذارترین آثار تاریخ‌نگاری علمی انتقادی ایران مورد بررسی قرار می‌گیرد.

به گزارش روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، سی‌وپنجمین نشست از سلسله‌ رویدادهای «صد کتاب ماندگار قرن» با محوریت بررسی کتاب تاریخ مشروطه ایران اثر احمد کسروی برگزار می‌شود.

در این برنامه، علیرضا مولائی توانی عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و منصوره اتحادیه، مورخ و استاد بازنشسته دانشگاه تهران، سخنرانی می‌کنند. دبیری نشست برعهده امین محمدی، پژوهشگر پژوهشکده اسناد سازمان اسناد و کتابخانه ملی است.

این نشست، روز یکشنبه ۱۹ مرداد ۱۴۰۴ از ساعت ۱۰ تا ۱۲ در سالن فرهنگ سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برگزار می‌شود.

درباره احمد کسروی و کتاب «تاریخ مشروطه ایران»

احمد کسروی تبریزی (۱۲۶۹–۱۳۲۴ ش)، مورخ، زبان‌شناس وحقوقدان، در خانواده‌ای مذهبی در تبریز به دنیا آمد. او تحصیلات خود را در مدرسه طالبیه آغاز کرد و در کنار فراگیری علوم دینی، به مطالعات تاریخی . تحولات سیاسی عصر مشروطه و فضای آزادی‌خواهی در تبریز تأثیر عمیقی بر ذهن و مشی فکری او گذاشت.

کسروی در دوران فعالیت اداری خود در دستگاه عدلیه، با ساختار اجتماعی و حقوقی کشور آشنایی عمیقی پیدا کرد و در کنار آن، به نگارش آثار تاریخی، اجتماعی و زبان‌شناختی پرداخت. آثار او را می‌توان در سه حوزه طبقه‌بندی کرد: تاریخ‌نگاری، زبان‌شناسی، و نقدهای اجتماعی-فرهنگی. از میان آثار تاریخی او، کتاب تاریخ مشروطه ایران جایگاه ویژه‌ای دارد.

این اثر از نخستین نمونه‌های تاریخ‌نگاری علمی و انتقادی در ایران معاصر به‌شمار می‌رود. کسروی در این کتاب، رویدادهای انقلاب مشروطه را با نثری استوار، دقیق، و واقع‌گرایانه روایت کرده و کوشیده است زمینه‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی این جنبش را تحلیل کند. آشنایی مستقیم او با وقایع تبریز، به‌ویژه در دوران استبداد صغیر، روایت او را مستندتر و معتبرتر ساخته است.

کتاب، نه‌تنها به چهره‌های برجسته جنبش مشروطه مانند ستارخان و ثقة‌الاسلام تبریزی پرداخته، بلکه با نگاهی بی‌طرفانه، به کاستی‌ها، ضعف‌ها و فرصت‌طلبی‌های سیاسی آن دوره نیز اشاره کرده است. نثر روان و خالی از واژگان بیگانه و همچنین استناد به اسناد و مشاهدات عینی، از ویژگی‌های بارز این اثر است. ترجمه انگلیسی این کتاب توسط ایوان سیگل، موجب شده مخاطبان غیرایرانی نیز با آن آشنا شوند.

به رغم ارزشمندی بالای آثار کسروی در عرصه تاریخ نگاری ، نظرات شاذّ و افراطی وی در برخی موضوعات، مورد انتقاد طیف های گوناگون فکری در ایران معاصر قرار داشته است.