گفتگو

ناصر فکوهی، استاد انسان‌شناسی دانشگاه تهران، با بیان این که مشکلات ترجمه در حوزه جامعه‌شناسی ناشی از نگاه تجاری به این حوزه است، گفت: هر هفته در ایران، بیش از صدها عنوان کتاب در زمینه علوم اجتماعی منتشر می‌شود اما این مغزهای متفکر که این کتاب‌ها را ترجمه کرده‌اند،

امانوئل والرشتاین یکی از مهم‌ترین نظریه‌پردازان حال حاضر چپگرا در عرصه جهانی است و به سنتی فکری‌ای تعلق دارد که تحلیل سیستمی- جهانی نامیده می‌شود. تحلیل سیستمی تاریخی- جهانی رویکردی چندرشته‌ای است که می‌کوشد هم‌نهادی از مطالعات علوم مختلف برای درک سازوکار زایش و پویش و زوال سیستم‌های تاریخی جهانی به‌دست دهد.

بنیانگذار مکتب رفتارشناسی با بیان اینکه ایرانیان آداب تفریح را فراموش کرده اند، تصریح می کند، نبود اوقات فراغت و ندادن اختصاص وقت مناسب به تفریح و شاد زیستن، پیامدهای جبران ناپذیری برجای می گذارد. نام پروفسور «حسین باهر» به خاطر نظریات متفاوت و بدیع، به یک «برند» و مرجع در بحث رفتارشناسی و جامعه شناسی تبدیل شده و آثار تالیفی فراوان وی در چنین مباحثی گواهی بر این امر است.

پروژه ی تاریخ و فرهنگ کرد از اولین دانشنامه های تخصصی است که با رویکردی تاریخی – فرهنگی به قوم کرد اختصاص یافته است. این دانشنامه ی 6 جلدی زیر نظر دکتر اسماعیل شمس مدیر بخش کردپژوهی مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی در حال تدوین است.

از خيابان نسبتا شلوغ گذشتم به سمت دانشكده علوم ارتباطات اجتماعي (سابق)، دانشكده‌يي كه سال‌ها پيش از اين دانشجوي دوره ليسانس آن بودم. از راهروي پرپيچ و خمي هم عبور كرده تا به اتاق بسيار كوچك وجمع جوري رسيدم با كتابخانه‌يي پر از كتاب و البته استاد ارتباطات - دكتر هادي خانيكي - كه يك روز سردبير من بود و اينك در مقام استادي همان صلابت، دانش، آگاهي و آرامش را تداعي مي‌كرد. دكتر هادي خانيكي در دفتر كوچكش در دانشكده با من نزديك به سه ساعت سخن گفت و با حوصله زياد... موضوع درباره يكي از مهم‌ترين مطالبات جامعه مدني در سال 92 از رييس‌جمهور جديد بود؛ آزادي رسانه‌ها.

فرزانه ابراهیم‌زاده: سیدعباس صالحی روزی که به‌عنوان مهم‌ترین معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در بخش فرهنگی به بهارستان آمد پیشینه‌ای نداشت که بتوان به استناد آن وضعیت فرهنگی کشور را در چهارسال آینده پیش‌بینی کند. او وارث معاونتی شده بود که در هشت‌سال گذشته بارها دستخوش تغییرات شده و نگاه امنیتی بر آن حاکم بود؛ نگاهی که فهرست بلندبالایی را در اداره کتاب به وجود آورده بود و هیچ‌کسی آن را تایید نمی‌کرد. اما او نخستین کسی بود که بعد از درخواست حسن روحانی، رییس‌جمهور برای سریع‌القلم‌کردن ممنوع‌القلم‌ها این فهرست را تایید کرد و به اهالی فرهنگ این قول را داد که مبنای عملکرد اداره کتاب بر اساس اثر نویسنده باشد نه تفکر و گرایش سیاسی‌اش. با این‌همه صالحی در اداره معاونت فرهنگی با مشکلات بسیاری روبه‌رو است.

جامعه شان نمی تواند از این ویرانی خود را نجات دهد. روزنامه ها را که می خوانید هر روز بمب گذاری است، هر روز مبارزه است. این تهاجم به غیر از ویرانی، مناقشات قومی را برانگیخته است، مناقشه شیعه - سنی که سابقا وجود نداشت در عراق، فوق العاده تلخ و بی رحمانه شده است، اما علاوه بر عراق، اکنون تمام منطقه را فراگرفته است. مثلا قلب این ویرانی در سوریه است. مناقشات منطقه‌یی در حال گسترش است که ممکن است بسیار زیان بار باشد. تمام اینها پیامدهای این تجاوز است.

استاد بازنشسته فلسفه دانشگاه تهران با بیان اینکه خواجه نصیر کلام شیعی را به فلسفه الهی تبدیل کرد، گفت: با قاطعیت می‌گویم اگر خواجه نصیرالدین طوسی به ظهور نرسیده بود امروز حکیمی مانند ملاصدرا و پیروان او همچون حکیم زنوزی و علامه طباطبایی را نداشتیم.

آرزو مهرانگیز: سال‌هاست در باب خوشنویسی بحث‌های فراوانی مطرح می‌شود؛ درباره اینکه آیا خوشنویسی هنر است یا صنعت. در واقع از آنجا که از دیرباز خوشنویسی هنری کاربردی به شمار می‌رفته عده‌ای بر این باورند که خوشنویسی هنر نیست اما این روزها با ورق‌زدن کتاب «درآمدی بر خوشنویسی ایرانی» به تالیف دکتر قلیچ‌خانی که توسط انتشارات فرهنگ معاصر به بازار آمده می‌توان در این بحث به نفع «هنر»بودن خوشنویسی تامل کرد. این کتاب ارزشمند که به‌درستی بیشتر صفحات خود را به انتشار نمونه خطوط به‌جا مانده از تاریخ پرفرازونشیب خوشنویسی در ایران و نمونه‌های عالی آن اختصاص داده، حکایت از این دارد که ایرانیان به خوشنویسی به صرف کاربرد آن در کتابت نمی‌نگریسته‌اند و از همان آغاز اصول زیبایی‌شناسی برای هنرمندان این عرصه اهمیت داشته و اصلا از همین‌رو است که مبدع خطوطی مثل نستعلیق شده‌اند.

حامد داراب: «53 نفر» گروهی با اندیشه‌های مارکسیستی بودند که حول محور دکتر تقی ارانی گردهم آمدند و با انتشار مجله علمی «دنیا» گروه خود را بیشتر تثبیت کردند. در مورد «53 نفر» که آنها را پدران معنوی حزب‌توده می‌دانند و بسیاری از آنان پس از فروپاشی حکومت رضاشاه پهلوی و تشکیل حزب‌توده در اوایل حکومت محمدرضا پهلوی جزو رهبران حزب جدید‌التاسیس شدند، بسیار گفته و نوشته‌اند. این‌بار اما به سراغ یکی از تنها بازماندگان این گروه رفتیم تا با او درباره گروه ۵۳نفر، حزب توده و فعالیت افرادی همچون بزرگ علوی، عبدالحسین نوشین، جلال آل‌احمد و نیما یوشیج در آن، به گفت‌وگو بنشینیم. تاکنون از ارتباط حزب توده یا تأثیر 53 نفر بر نویسندگان و شاعرانِ‌ دیگر بسیار گفته و نوشته‌اند؛ آل‌احمدِ دورانی که با حزب رفت‌و آمدی داشته و آل‌احمدی که به حزب و تفکراتش انتقاد داشت. یا نیما یوشیج، شاعر مطرح ما که شعرهایش را در نشریانی چون نامه چاپ کرد و بسیاری دیگر که هر کدام به نوعی با 53‌نفر نسبتی داشتند یا به حزب رفتند یا انشعاب کردند. »