گفتگو

از واکاوی جنبه‌های اشراقی تمدن ایران تا نقد تلقی‌های ظاهرگرایانه و معنویت‌های نوظهور در گفت‌وگو با یحیی کبیر

هشت دهه از عمر سازمان اسناد و كتابخانه ملی می‌گذرد و تاكنون مدیران مختلفی به این سازمان آمده‌ و رفته‌اند. كتابخانه ملی اگرچه به عنوان نهادی فرهنگی و علمی شناخته می‌شود اما سازمانی است كه زیرمجموعه نهاد ریاست‌جمهوری قرار دارد و به این خاطر در همه این سال‌ها با تغییر هر دولتی مدیرانش هم عوض شده‌اند و از این‌رو همواره سیاست دولتی بر كتابخانه ملی سایه انداخته است.

دکتر علی فردوسی در کتاب «روشنفکری و عرصه عمومی» به تعریف مفهوم روشنفکری و موضوع روشنگری و مباحثی پیرامون این موضوعات پرداخته است. به نظر وی، جملگی خصائلی که برای روشنفکر قابل شمارش است، به نسبت او با عرصه‌ عمومی برمی‌گردد؛ یعنی این خصلت‌ها دارای انسجامی درونی هستند، و نه اینکه فهرستی باشند که اجزایش ارتباطی با هم ندارند.

نیچه ازجمله فیلسوفان خوش‌اقبالی است که بسیاری از آثارش در ایران ترجمه شده و کتاب‌ها و پایان‌نامه‌های متعددی درباره‌اش نوشته شده است. شاید بتوان گفت زبان شاعرانه نیچه و سبک گزین‌گویانه او در علاقه‌مندی ایرانیان نقش مهمی داشته است. لازم به یادآوری است که نیچه نیز در آثارش به ایران و برخی از شاعران ایرانی همچون حافظ اشاره داشته است.

انتشارات اطلاعات در سال جاری کتاب «قرآن، عقل‌الله» را منتشر کرد که در طی بیست روز به چاپ دوم رسید. این امر به‌تنهایی گواهی است بر توجه فراوان مردم به مباحث قرآنی؛ از این روی برای آنکه جمع بیشتری بتوانند از این کتاب بهره‌مند باشند، در چند شماره بخشهایی از آن در دسترس خوانندگان گرامی قرار می‌گیرد.

در روزهای اخیر باز هوای تهران چنان شده که مدرسه‌ها تعطیل شده و آلودگی راه بر تنفس درست و تماشا دشوار کرده است. از این روی بی‌مناسبت نیست که پای سخن پیر فرزانه‌ای بنشینیم که از تهران کهن خاطره‌های بسیار دارد. استاد انوار به سال ۱۳۰۳ در خاندانی اهل علم زاده شد. در کنار تحصیلات حوزوی، تحصیلات دانشگاهی را در دو رشته حقوق و ریاضی دنبال کرد.

محمد خندان دکترای علم اطلاعات و دانش‌شناسی و پژوهشگر «فلسفۀ اطلاعات»، «اخلاق اطلاعات»، و «مطالعات خواندن» است. او تألیف و ترجمۀ کتاب هایی چون «فلسفۀ اطلاعات در نظر لوچیانو فلوریدی و رافائل کاپورو»، «سیری فلسفی در سپهر اطلاعات»، «شناخت اطلاعات»، «اشاره های اندیشه (گفتارهایی در تاریخ، تجدد و فلسفه)»، و «سیاست‌های ملی کتابخانه‌های عمومی » را د رکارنامۀ خود دارد. آنچه که در تحقیقات او نمایان است و همان هم موجب شد به سراغ ایشان برویم، توجه ویژۀ ایشان به مسئلۀ کتاب و کتاب خوانی از نگاه فلسفی است. از طرفی خندان به خوبی توانسته است دو حوزۀ نظر و عمل را در مطالعات حوزۀ کتاب با هم تلفیق کند

بیت‌المقدس سومین شهر مقدس مسلمانان پس از مکه و مدینه و پایتخت فلسطین است؛ اما اخیراً رئیس‌جمهور روان‌نژند آمریکا این شهر را پایتخت رژیم اشغالگر اسرائیل اعلام کرده است. گفتگوی حاضر که به همت «خبر آنلاین» صورت گرفته، در همین باره است. دکتر مسجدجامعی با آشنایی عمیقی که از شاخه‌های مختلف مسیحیت دارد، با واکاوی ریشه‌های مذهبی این تصمیم و تأثیر گروه‌های تبشیری آمریکا، به توضیح ریشه‌های این قبیل تصمیم‌گیری می‌پردازد. گفتنی است که انتشارات اطلاعات به‌تازگی کتاب «مسیحیان و روزگار جدید» را از ایشان در دسترس عموم قرار داده که برای همگان قابل استفاده است.

فلسفه کاربردی، عبارت است از به کار بردن اصول و مفاهیم مشتق از فلسفه و مبتنی بر آن، برای پژوهش در باره شئون عملی و فعالیت های انسان. این اصول و مفاهیم برای «پژوهش» در باب شئون عملی استفاده می شوند. علت این که چرا این نوع فلسفه مهم است، این است که معرفت کاربردی، معرفت فلسفی درجه سوم است و ضرورتا منجر به حقیقتی تام که قابل اجراء در تمامی زمان ها و مکان ها باشد، نمی شود.

به زعم بسیاری از منتقدان، داستان کوتاه امروز ایران چیز زیادی از غرب کم ندارد و نسبت به رمان وضعیت قابل قبول‌تری از لحاظ تکنیک و ساختار داستان داراست. رویه تکامل داستان کوتاه به زحمت به نیم قرن می‌رسد. که در این میان نویسندگانی مانند هدایت، چوبک، گلشیری و ... سهم عظیمی دارند. اما آغازگر این ژانر پرطرفدار امروزی،‌ محمدعلی جمال‌زاده است که به او پدر داستان‌کوتاه فارسی می‌گویند.امروز زادروز این نویسنده است، به مناسبت 126سالگی این نویسنده با محمد قاسم‌زاده نویسنده و پژوهشگر گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.