گفتگو

مجید مددی، نخستین مترجم آثار مارتین هایدگر به زبان فارسی می‌گوید که نام هایدگر تا سال‌ها صرفا لقلقه زبان ایرانی‌ها بود و بسیاری با وجودیکه هیچ چیز از او نخوانده بودند، اما درباره فلسفه‌اش صحبت می‌کردند. مددی همچنین معرفی هایدگر از زبان فردید را یک معرفی ناقص و به دور از حقیقت می‌داند.

جشنواره موسیقی فجر تا چند روز دیگر 33 ساله می‌شود، این جشنواره اگرچه در سال‌های گذشته به تبع سایر جشنواره‌های فرهنگی هنری با افت‌وخیزهای فراوانی مواجه بوده، اما به نظر می‌رسد اگرچه نه صد‌درصد ولی تاحدودی در ذائقه‌سازی صحیح مخاطبان جامعه در زمینه حفظ موسیقی جدی سهم داشته باشد. از اینها گذشته، در هر دوره، طیف گسترده‌ای از هنرمندان جوان را در بخش‌های مختلف ارکسترال، تلفیقی، پاپ، نواحی، بانوان، موسیقی ردیف دستگاهی و... به خود جلب کند. گفت‌وگو با حمیدرضا نوربخش دبیر این دوره از جشنواره، اگرچه در روزهایی محقق شد که او درگیر مسئولیت‌هایی است که دراین دوره به عهده‌اش گذاشته شده، با این‌حال، نوربخش تلاش کرده به سوالات ما درباره جشنواره و اساسا روند موسیقی در کشور پاسخ بدهد.

شهید مطهری در سال ١٣٥٢ با نشریه‌ای محلی به نام «فرصت در غروب» در مورد آثارشان گفت‌وگویی را انجام می‌دهند كه در همان سال هم به چاپ می‌رسد. شهید مطهری در این گفت‌وگو به حساسیت‌های خود در مورد حل معضلات فكری و پاسخ درخور به نیازهای امروز و فردای جامعه ایران می‌پردازد.

در ادامه نشست‌های منطقه‌ای گفتگوهای فرهنگی آسیایی که سال گذشته در سه کشور هند، مالزی و قزاقستان برگزار شده بود، نخستین اجلاس بین‌المللی گفتگوهای فرهنگی آسیایی با شعار «تنوع فرهنگی، فرصت‌ها و ظرفیت‌های تعامل، همکاری و همگرایی» و با حضور بیش از ۷۰ تن از نخبگان و شخصیت‌های برجسته علمی، فرهنگی و دانشگاهی از بیش از ۲۰ کشور آسیایی، ۲۳ تا ۲۵ دیماه جاری، از سوی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و با همکاری ۵ دانشگاه و مرکز علمی کشور در تهران و شهرستان‌های مشهد، بابلسر و همدان، برگزار می‌شود.

مظفر‌الدین‌شاه قاجار شاید تنها کسی باشد که دوران ولیعهدی‌اش 40 سال طول کشید. او بعد از ناصرالدین‌شاه به سلطنت نشست و بی‌آنکه بخواهد دوران حکومتش، محمل اتفاق‌های مهمی در تاریخ ایران شد، شکل‌گیری نخستین مجلس، تدوین قانون اساسی و صدور فرمان مشروطه رویدادهای مهمی است که در این دوران رخ داد اما شاه قاجار که با بی‌کفایتی‌اش جان مردم را به لب‌رسانده بود، از جریان جامعه عقب‌تر بود. مردم به ستوه آمده از وضعیت ناامن جامعه، درخواست تشکیل عدالت‌خانه داشتند تا حق‌شان را بگیرند، اما شاه ترسو که با رعد و برقی به زیر عبای همراهانش می‌خزید، همچنان در فکر سفرهای طولانی به اروپا و قرض بالا آوردن‌های بسیار برای مملکت بود.

هفدهم دی‌ماه برابر با سالروز واقعه کشف حجاب است. کشف حجاب یکی از پر مجادله‌ترین مساله‌های دوره پهلوی اول است. اتفاقی که در همان زمان هم موافقان و مخالفان بسیاری داشت و کسانی چون محمدعلی فروغی کارگزاران را به اعتدال به رفتار در این زمینه و احترام به عرف و شرع دعوت می‌کردند.

خسرو معتضد را اگر نتوان مطابق نظر بسیاری از مورخان حرفه‌ای و دانشگاهی، «مورخ» دانست، بی‌تردید باید او را پدیده‌ای منحصربه‌فرد تلقی کرد. معتضد نخستین برنامۀ رادیویی خود را در سال ۱۳۳۷ اجرا کرد؛ در سال ۱۳۴۹ در رشتۀ تاریخ و جغرافیا در مقطع کارشناسی ارشد از دانشگاه تهران دانش‌آموخته شد و در دانشکدۀ رادیو و تلویزیون و دانشکدۀ افسری تدریس می‌کرد؛ در همین دوره سردبیری چند مجله را عهده‌دار بود و پس از انقلاب نیز به فعالیت رادیویی و مطبوعاتی خود ادامه داد.

مردم او را با یک آهنگ خیلی معروف می‌شناسند. آنهایی که روزگاری نه‌چندان دور پای تلویزیون می‌نشستند، به چهره هم، می‌شناسندش. زمانی معروف شده بود و دهان‌به‌دهان بین مردم بازگو می‌شد که او برادر اکبر گلپاست، اما برخی از طرفدارانش موکدا تأکید داشتند که این «شایعه» است!

واقعه کشف حجاب رضاخان، از جمله اتفاقات مهم و قابل توجه در تاریخ ایران است که نمونه ای بسیار روشن از استبداد و مدرن سازی جامعه ایرانی با زور تفنگ و سرنیزه را به نمایش می گذارد. واقعه ای که در عین تلاش بسیار حکومت پهلوی و صرف توان و انرژی فراوان از امکانات کشور موفق نبود و مغلوب قدرت فرهنگ شد.

مدت‌ها بود که بنا داشتیم تا داریوش آشوری را پشت «میز روشنفکری» بنشانیم، اما بعد مسافت و مشغله‌های آشوری هر بار این گفت‌وگو را به تعویق می‌انداخت تا این شماره که بالاخره موفق شدیم از او درباره روشنفکری و ادبیات بپرسیم؛ دو حوزه‌ای که در خود آشوری جمع‌اند. او را هم بنا به فعالیت‌ها و سوابقش و هم به اعتبار تالیفات و آثارش می‌توان شخصیتی دانست که از سویی دل در گرو هنر و ادبیات ایران دارد و از سوی دیگر آشنا به کار روشنفکری است.