مقاله

رویکرد نشانه‎شناسی - شناختی اساساً در دنیا نوظهور است و آثاری هم که با عنوان نشانه‎شناسی - شناختی بیرون می‌آید، ممکن است پس از مطالعه گمان شود که در این آثار حرف زیادی در خصوص نشانه‎شناسی - شناختی نمی‌توان یافت. وجود این شواهد به این معنا نیست که نشانه‎شناسی - شناختی یک توهم است یا اینکه اهدافی ندارد، بلکه بیشتر این نکته را خاطرنشان می‌کند که نشانه‎شناسی - شناختی یک حوزه‌ی نوظهور است و به‌مرور زمان اهداف و روش‌های آن قوت بیشتری پیدا می‌کند.

دانشگاه از ملحقات نهادهای دیگر در اینجا پرسش از نهاد دانشگاه است. اولین بار دکتر غلامحسین صدیقی، پدر جامعه‌شناسی ایران از نسل اول پایه‌گذاران جامعه‌شناسی بود که نهاد را در برابر Institution ترجمه کرد و نهادها به لحاظ جامعه‌شناسی ساخته‌ای اجتماعی (social construction) هستند که از شیوه‌های زیست تکرارشونده به وجود می‌آیند. شیوه‌های زیست با تکرار، متفکر شده و وقتی شیوه زیست نسبتا پایدار است و مرتب تکرار می‌شود شیوه‌های هنجارین بر اثر تکرار در زندگی، ساخت پیدا می کند و به نهاد بدل می‌شود و چرا نهاد، نهاد می شود؟ چون ارزش بقا پیدا می‌کند.

دبا: ما مردم این دوره و زمانه با دنیای عجیب‌و‌غریبی روبه‌رو شده‌ایم. در پیرامون ما هر روز وقایع اسفناک و خونباری رخ می‌دهد که تا شبانگاه ذهنمان را مشغول می‌کند؛ اما فردا صبح که بیدار می‌شویم، در کمال تعجب وقایع دهشتناک‌تری می‌بینیم که حوادث دیروز را به‌کلی از ذهن ما کنار می‌زنند. چرا دنیا به این حال‌و‌روز افتاده است؟ پاسخ استاد محمدعلی موحد، نویسنده کتاب «خواب آشفته نفت» به این پرسش، چنین است: «وقتی جهان صنعتی مسئله منابع انرژی و امنیت منابع انرژی را در خطر می‌بیند، از انجام هیچ کاری ابا ندارد و غیرانسانی‌ترین کارها را می‌کند

پس از درگذشت پیغمبر بزرگوار اسلام(ص)، اختلافات گوناگونی میان مسلمانان پدیدار گشت که مهمترین آنها اختلاف در پاره‌ای از مسائل مربوط به اعتقادات و من جمله در مسأله امامت بود. اختلاف در عقاید از آنجا پیدا شد که مردم درباره صفات خدا و عدالت و کلام او و همچنین قضا و قدر همداستان نبودند و اختلاف در مسأله‌ امامت از آنجا ناشی گشت که برخی امامت را به اتفاق و اختیار امّت و برخی دیگر با نص و تعیین صاحب شریعت اثبات می‌کردند.۱

در عرصه کتاب‌شناسی و نسخه‌شناسی کمتر کسی است که با نام و آثار زنده‌یاد استاد احمد منزوی آشنا نباشد. استاد در سال ۱۳۰۲ در سامره به دنیا آمد. مقدمات علوم را نزد پدر بزرگوارش، مرحوم شیخ آقا بزرگ تهرانی (صاحب الذّریعه الی تصانیف الشّیعه) فراگرفت. در دوازده سالگی همراه پدر به نجف اشرف سفر کرد و در بیست سالگی همراه پدر به ایران بازگشت و پس از اخذ دیپلم از دارالفنون، به دانشکده معقول و منقول راه یافت. در سال ۱۳۲۷ به استخدام آموزش و پرورش بندرانزلی درآمد و در سال ۱۳۲۹ به تهران منتقل شد و به تدریس پرداخت و سرانجام در سال ۱۳۵۶ سبک‌دوش (بازنشسته) شد.

نام هگل با رویدادهای معاصر ایران، در حوزه‌های مختلف سیاسی، فلسفی، اجتماعی، مذهبی و حتی اقتصادی پیوند خورده است. صرف نظر از گزارش دوبینو از نجوای نام هگل در محافل ایرانی در 150 سال پیش و حتی صرف نظر از فصلی که در سیر حکمت در اروپای فروغی به هگل اختصاص یافته است، نام هگل به طور جدی از دهه‌های 30 و 40 شمسی و عمدتاً توسط جریانات و گرایشات مارکسیستی بر سر زبان‌ها افتاد که هگل را به مقدمه‌ای برای فهم ماتریالیسم دیالکتیک تقلیل می‌دادند. از آن زمان تاکنون نام هگل در جامعه‌ ما با فراز و فرودهای بسیاری مواجه شده است.

یکی از جنبه های بررسی وحی، فرایند نزول آن از نگاه دریافت کننده آن پیام است. برخی از دین پژوهان، پیامبر را فاعل وحی میدانند و وحی را حاصل نبوغ، تجربه یا روان پرهیاهوی او میپندارند. بنابر نظر برگزیده، پیامبران قوه ای مخصوص دارند که ابزار درک هاتف غیب است و از روی لیاقت به ایشان عطا شده است. آنان پیام الهی را به وسیله آن قوه میشنوند و بدون کاستی به زبان قوم خود ترجمه میکنند.

شکی نیست ک در میان مجموعه علوم بشری، فلسفه از جایگاهی خاص و ویژه برخوردار است و به خاطر همین ویژگی است که قدمت آن به بیش از دو هزار و پانصد سال پیش باز می‏گردد. باید اذعان نمود که مهد اصلی فلسفه در یونان بوده و اساسا نیروهای فکری بشر نیز در آنجا بسط و توسعه پیدا کرده‏اند.در حقیقت شناخت فلسفه (غرب)با موجودیت یونان معنا پیدا می‏کند و خود هایدگر نیز در بعضی از آثارش از جمله در مقدمات «فلسفه چیست»، به آن اشاره می‏کند.همه انسانها یک دید کلی درباره این جهانی که در آن زندگی می‏کنند دارند.و باید گفت تفکر پایه و اساس آن چهان بینی خاص است.

مسئله رنج را از دو جنبه می‌توان مورد بررسی قرار داد: مسئله رنج به‌عنوان قرینه‌ای علیه وجود خدا و مسئله رنج به‌عنوان مشکلی مهم در باب معنای زندگی؛ البته لازم به ذکر است که این دو جنبه کاملا با یکدیگر در ارتباط هستند به خصوص در سنت ادیان توحیدی که قائل به وجود خدایی با صفاتی همچون علم مطلق، قدرت مطلق و خیرخواهی محض هستند در نتیجه مسئله رنج می‌تواند در برابر معتقدان به این ادیان چالشی مهم باشد.در سنت ادیان توحیدی، باور به وجود خدایی با صفات یاد شده،یگانه معنابخش به زندگی و شرط لازم و حتی شرط کافی برای معنادار بودن زندگی انسان و واضح و آشکار است که هرگاه وجود خدا به واسطه مسئله رنج، مورد تردید و انکار واقع شود به دنبال آن معنای زندگی هم به صورت مسئله‌ای جدی و حیاتی ظهور می‌کند. در این مقاله مسئله رنج به طور کلی و مسئله رنج انسان‌های نیک، که ایوب پیامبر نمونه بارز آن است،به طور خاص بررسی شده است و اینکه چرا باید انسان نیکی همچون ایوب در رنج باشد و چرا خدایی با چنان صفاتی نباید مداخله کند و به رنج او پایان دهد.

دوستی دارم بسیار نوجوی و نوگرا، و پیوسته در تكاپوی خبر گرفتن از تازه‌ترین مطبوعاتِ ناشران و نویسندگانِ مَصبوغ به صِبغه تَجَدُّد. هربار كه او را می‌بینم، با شوق و حرارت، از تازه‌ترین كتابهایی كه فُلان و بَهمان روشنفكر پَسَند كرده‌اند و سخنرانیی كه زید و عَمرو در قَلَمرو نواندیشی دینی إیراد فرموده‌اند و یادداشتی كه فُلانی در نقدِ بَهمانی در فضای مجازی انتشار داده است و مصاحبه‌ای كه مجلّه نمی‌دانم چه با آقای نمی‌دانم كه انجام داده و نویدِ انتشارِ شاهكارِ تازه آقای دیگری كه در مجله‌ای دیگر داده شده است، سخن می‌گوید، و از منِ ـ به قولِ سعدی ـ «فرسوده روزگار» هم جویا می‌شود كه آیا این را دیده‌ام و آن را خوانده‌ام و نَظَرم درباره آن یكی چیست و ...