مقاله

منظور واقعی اسطوره، عرضه‌کردن تصویری عینی از جهان، آن‌چنان که هست نیست، بلکه بیان شناخت انسان از خود در جهانی است که در آن می‌زید. اسطوره را نباید کیهان‌شناسانه، بلکه مردم‌شناسانه یا بهتر بگوییم، هستی‌شناسانه تفسیر کرد. اساطیر درک معینی از هستی انسان را بیان می‌کنند.

موضوع قبله‌یابی از مسایل مهم در آداب اهل عرفان است. محراب به‌عنوان مرکزی که رو به‌سوی کعبه دارد، دارای ارزش‌های بصری و معنایی ویژه‌ای است. هنرمندان اهل عرفان، محراب را با آرایه‌های رمزآمیز گل‌ها و گیاهان آذین‌بندی می‌کنند؛ زیرا محراب به‌منزله‌ی دروازه‌ای است که انسان به‌واسطه آن قدم به جهان مینوی و باغ بهشت می‌گذارد.

با ورود اسلام به ایران حجاب وارد این کشور نشده است و بانوان ایرانی از دوران باستان به انواع گوناگون حجاب داشته اند. متاسفانه در خصوص تغییر، تحول و روند شکل ظاهری لباس در سلسله های بزرگی که پس از اسلام و پیش از روی کارآمدن دوره پهلوی در این کشور حکمرانی کرده اند، به اندازه دوران باستان تحقیقی صورت نگرفته و کمتر پژوهشی را می توان یافت که صرفا منوط به وضع پوشاک زنان در این دوران تاریخی باشد.

در طول قرن دوازده و اوایل قرن سیزده هجری شمسی (قرن نوزدهم میلادی)، مهم ترین عامل شکل گیری هنر در ایران را می توان تاثیرپذیری از هنر اروپا به شمارآورد. زمانی که هنر به تدریج به یک امر اجتماعی بدل می گشت و دیگر نمی توانست تنها به دربار سلطنتی محدود بماند، هنرمندان ایرانی به منظور جستجوی راه های نوین ارتباط بصری به بررسی و مطالعه ی هنر اروپا به شکل جدی تری پرداختند

در حدود 150 سال پیش از این، نوع خاصی از کارت های پستال به سبک و سیاق چاپ چوب در ایران تولید می شد که ملاهای مکتب خانه آنها را می خریدند و به شاگردان خود هدیه می دادند.

تاریخ مُهر در ایران سابقه چند هزار ساله دارد. از این رو بحث در باره آن نیازمند فرصت مناسب و کافی است و ما در این مختصر، تنها قصد آن داریم به کلیاتی از آن بپردازیم و به معرفی کتابهای مرجع و مآخذی چند برای راهنمایی علاقه مندان اکتفا کنیم.

شمایل به معنی شکل، ظاهر و هیئت پدیداری موجودات است. شمایل نگاری در معنای عرفی و قدیم آن عبارت از تصویر کردن شکل و هیئت ظاهر و در معنای کلی، آفرینش هر نوع تصویر و بازنموده را شامل می‌شود. در فرهنگ مسیحی این معنی محدود به تصویر چهره مقدسین و اولیاء دین است.

هنر اسلامی به اصطلاح امروز يك هنر آبستره است يعنی هنری است كه در حقيقت در همه‌جای دنيا يك رنگ دارد و يك نقش دارد و بدين سبب است كه به راحتی قابل تميز و شناخت از هنرهای ديگر است، هنر اسلامی يك هنر «مجرد» و يك هنر انتزاعی است.

کتابی که امروز با نام «کتابشناسی موضوعی – تاریخی از نوشته‌ها و چاپکرده‌های ایرج افشار» در سه جلد و 3700 صفحه رونمایی می‌شود، کتابشناسی نوشته‌ها و مقالات ایرج افشار در فاصله میان سال‌های 1323 تا 1395 خورشیدی است. ساختار کلی کتاب عبارت است از پیشگفتاری در 242 صفحه که در آن روش کار گزارش داده شده و منابع تحقیق با دقت معرفی شده است. منابع پژوهش ما عبارت بوده است از کتاب‌ها و نشریات و روزنامه‌ها و سایت‌ها و صفحه‌های فیسبوک و کانال‌های تلگرام و وبلاگ ها.

یکی از مناقشه‌های همیشگی فضای اندیشگی در جامعه ما خصوصاً بعد از انقلاب اسلامی، بحث امکان یا امتناع تولید علوم دینی است. این دغدغه در قالب‌ طرح‌های مختلفی همچون اسلامی‌سازی دانشگاه‌ها، وحدت حوزه و دانشگاه، تحول علوم‌انسانی، الگوی ایرانی- اسلامی پیشرفت، انقلاب فرهنگی و... همواره محل تأمل بوده است.