مقاله

نقوش مُهرهای ساسانی، در قالب نقوش جانوری، گیاهی، انسانی و ... ارائه شده‌اند و حاکی از تأثیر نقوش از نمادهای اساطیری و باورهای مذهبی می‌باشند که بخش عمده‌ای از این نگاره‌ها به نماد فرّه ایزدی و ایزدان دین مزدیسنا و بخشی نیز از سایر فرهنگ‌ها و تمدن‌ها اقتباس گشته است. هدف از ارائه این مقاله، توضیح و تفسیری برای نقوش مُهرهای ساسانی و همچنین علت استفاده و کارکرد این مُهرهاست.

فلسفه تحلیلی تاریخ درباره تاریخ به عنوان رشته تحصیلی (یا «شکل») تحقیق می‌کند تا آن گذشته را کشف و درک کند. شیوه تحقیق آن «تحلیلی» است؛ زیرا منتقدانه به تحلیل اندیشه‌ای می‌پردازد که شالوده شیوه ‌کار تاریخ‌نویسان در مطالعه رشته ‌تاریخ است؛ مثلا چه شرایطی باید ایجاد شود تا نظری درباره گذشته «درست» باشد. آیا شیوه‌ای انحصاراً «تاریخی» ـ مثلا در تمایز با شیوه «علمی» ـ برای تبیین گذشته وجود دارد؟

باده‌ای که در مذهب عشق حرام نیست، همان عشق قدیم است که در ازل نصیب رندان شده است و چون هر چه ازلی است، تا ابد پایدار خواهد بود، پس تا ابد لب رندان از این باده خشک نخواهد بود. در ازل هر کو به فیض دولت ارزانی بوَد تا ابد جام مرادش همدم جامی بود

از جمله مکاتبی که به تصویرسازی معراج پیامبر پرداخته‌اند، مکتب عثمانی است. این مکتب همواره در تصویرگری نسخه‌های ادبی و مذهبی خود، به زندگی پیامبر و حادثه‌ی معراج ایشان توجه کرده‌است. نسخه اسکندرنامه‌ی احمدی جزو اولین نسخه‌هایی است که معراج پیامبر را تصویر سازی کرده است.

در این نوشتار، هنر کمال الدین بهزاد در دو مکتب هرات پسین و تبریز صفوی و در روندی تاریخی، مورد بررسی اجمالی قرارمی گیرد. از آنجایی که این هنرمند صاحب سبک می باشد، مطالعه ی تعامل او با این مکاتب، هدف این نوشتار است. موازی بودن جریان های نگارگری ایرانی و تاثیر گذاری این جریان ها بر هم و نیز تاثیرپذیری آنها از مکاتب پیشین و همینطور ارتباط تنگاتنگ این مکاتب با حوادث تاریخی ایران، از مسائل این مطالعه می باشد.

یكی از اقلام معروف خوشنویسی ایران، قلم محقق است که ویژگی‌هایی چون استواری، وضوح و صلابت دارد. در این قلم از یک سو حروفِ فشرده در محدودۀ اطراف خط کرسی و «الف» و «لام»های بلند، صورتی استوار میسازد و از سوی دیگر ضرب اهنگ مورب و موازی حروف مرسل و دوایر، خط را متحرك و پویا میکند.

در کتابخانۀ آستان قدس رضوی شماری قرآن و جزوات پراکنده نگهداری می شود که در سال 1348 ش از فضای بین دو پوشش سقف کتابخانۀ سابق در ضلع جنوبی بقعۀ مطهر پیدا شد. این قرآنها که شمارشان حدود هزاروهفتصد جلد است نسخه‌های قدیمی و عمدتاً نفیسی از سده‌های نخست هجری است.

از گذشته‌های دور، خوشنویسی و تذهیب جزو ارکان اصلی در حوزۀ کتاب آرایی به حساب می آمد و همواره موردتوجه هنرمندان و هنرشناسان بوده است. اگرچه تذهیب به عنوان هنری مستقل در هنرهای اسلامی محسوب می شود اما همواره آن را به عنوان زیرمجموعه ای از خوشنویسی و یا مینیاتور می شناسند.

با تلاش‌ فرهنگیان ایران‌دوست و آزاده و دانشمند و تکاپوهاى دکتر على‌اکبر سیاسى ـ رئیس وقت دانشگاه تهران ـ در بهمن سال ۱۳۲۱ و پیشنهاد زنده‌یاد دکتر مصدق در مجلس چهاردهم مبنى بر استقلال مالى دانشگاه و تصویب آن در سوم بهمن ۱۳۲۳و در نهایت امضاى لوایح استقلال دانشگاه و ابلاغ آن توسط دکترمصدق در تاریخ ۲۷ دى ۱۳۳۱، استقلال دانشگاه قانونى و عملى گردید. پس از امضا و ابلاغ قانون استقلال مالى دانشگاه، رئیس دانشگاه تهران (دکتر سیاسى) به اتفاق شوراى دانشگاه و تعدادى از استادان در خانه دکترمصدق حضور یافته و از پشتیبانى‌هاى رئیس دولت از دانشگاه سپاسگزارى نمودند.

خداوند هر دو بزرگوار را بیامرزاد که چشم و چراغ کتاب و کتاب دوستان بودند. زنده یاد عبدالحسین حائری رئیس کتابخانه مجلس می‌گفت، در سالهای دور، روزی آقای زریاب از کمبود جا برای کتابخانه اش گله می‌کرد. زریاب به آقای حائری که گفته بود چرا این قدر کتاب می‌خری، جواب داده بود پس بایدچه کنم. یعنی پول برای خرید کتاب است و نه برای مثلاً زمین، ساختمان و ماشین.