مقاله

نه عقل برهانی می‌پذیرد و نه در سرشت فطری و باور قلبی هیچ انسانی می‌گنجد كه خدای جهانیان توام با هدایت به همه هستی آفرینش همراه با پرورش عطا كرده، دین این تحفه آسمانی كه انبیا و اوصیای فراوانی در راه آن تا سر حد شهادت تلاش داشتند و نیز جامعه دین مدار و شریعت محور و حتی یك انسان را به خویشتن خویش وانهاده و در این دریای متلاطم تنها گذاشته باشد

عید غدیر خم را باید عید ولایت نامید. مقام و منزلت ولایت بیش از آنكه تبیین‌كننده شیوه حكومت‌داری باشد تبیین‌گر منزلت و جایگاه ولی در اسلام و به خصوص تشیع است. ولایت علم‌آور است و معرفت می‌آورد. در حدیث آمده است كه خداوند هیچ ولی را جاهل قرار نداده است، در واقع ولی عارف است و به نور الهی می‌بیند. حضرت رسول(ص) می‌فرماید: «اتقوا فراسه المومن فإنه ینظر بنور‌الله: از فراست مومن بترسید كه چیزها را با نور خدا می‌نگرد.

روشنفکری به عنوان یک مفهوم جهانشمول، هم مفهومی باستانی است و هم جدید، هم مفهومی ایدئولوژیک (برای مثال در معنای روسی آن یعنی انتلیجنتسیا) و هم مفهومی دستکم در ادعا ضد ایدئولوژیک، مثلا در معنای فرانسوی آن. «روشنفکر» و «روشنفکری» در عین حال، مفاهیمی بیش از اندازه گسترده و مبهم هستند: گونه ای شکل های توخالی که با تعداد بی شماری از محتواها می توان آنها را پر کرد.

جمله «می‌اندیشم، پس هستم» یکی از معروفترین و مهمترین اقوال فلسفی در سطح عالم است و به حق هم چنین است؛ زیرا خطی را در تاریخ اندیشه غربی ترسیم و عصر جدیدی را آغاز ‌کرد: عصر جدیدِ انسان‌گرایی که در کانون آن چیزی قرار دارد که با عنوان «ذهنیت» به آن اشاره می‌کنیم. منظورمان از ذهنیت دقیقاً چیست؟

جایزه نوبل ادبیات سال ۲۰۱۴ پس از گمانه‌زنی‌های متعدد و شرط بندی و بحث و جدل و تبلیغات، آه و حسرت را به دل برخی گذاشت و موجب شادمانی عده‌ای دیگر شد و نام پاتریک مودیانو از فرانسه به عنوان برنده نهایی اعلام شد. در نشریات و روزنامه‌ها واکنش‌های متفاوتی در این باره منتشر شده است. روزنامه گاردین از این انتخاب خیلی راضی نبوده و فیلیپ راث را بازنده بزرگ نامیده و نوشته است داوران جایزه نوبل نسبت به نویسندگان غیرانگلیسی زبان که آثارشان کمتر خوانده می‌شود، گرایش دارند. آنها نسبت به نویسندگان حاصل دوره‌های داستان نویسی نیویورک دید چندان مثبتی ندارند.

مروز نوزدهم مهرماه مصادف با سی‌امین سال وفات آخرین شاعر عالم بزرگ ایران پس از مرحوم مغفور استاد ملك‌الشعراء بهار رحمه‌الله علیهماست. سی سال پیش در چنین روزی، «امیر» آن شاعر عالم بسیار با فضل و فضیلت، آن فرشته مجسم به صورت انسان، آن خَلَفَ الصدق شعرای بزرگ سلف، امثال انوری و خاقانی و جمال‌الدین، آن صائب و كلیم عصر، ذریه طیبه حضرت زهرای اطهر سلام‌الله‌علیها، یعنی سیدالشعرا سیدكریم امیری فیروزكوهی (حشره‌الله مع اجداده الطاهرین) از این دنیا رفت و به حضور مبارك اجداد معصومش صلواه‌الله علیهم اجمعین مشرف شد.

تأملی در داستان دقوقی در مثنوی و همانندی آن با قصه حضرت موسی و خضر در قرآن كریم یكی از پیش‌آمدهای زندگی حضرت موسی، جست و جوی آتش است كه در پی آن در كنار درختی به پیامبری و رسالت مبعوث می‌شود،‌ آن‌گاه موسی آتشی از دور دید،‌ چون نزدیك آمد،‌ در میان درختی آتشی روشن دید و از آن‌جا ندا آمد: ای موسی، من پروردگار توأم،‌ اكنون در وادی مقدس قدم نهاده‌ای، نعلین از پای برآر. (طه 10ـ12،‌ قصص 29)

26 سال پیش بود که در سال 1367 در دوره کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد تهران پذیرفته شده و دکتر نوایی استاد برخی دروس ما چون اسناد و کتیبه‌ها بود. تا آن‌زمان هرچند برخی از کتاب‌هایش را خوانده و خریده بودم، اما ایشان را ندیده بودم. دوره خوبی بود با استوانه‌های تاریخ و فرهنگ ایران: محمد محیط‌طباطبایی، محمداسماعیل رضوانی، اسماعیل دولتشاهی، عبدالحسین نوایی (که رفت) و استادانی دیگر (که خدا طول عمرشان دهد)

حافظ یکی از چند سخنور بزرگ ایرانی است که آوازه‌ای جهانی یافت. پیداست آن‌چه حافظ را به این پایگاه بلند در ایران و جهان رساند، غزل‌های ژرف و شاهوار یا به گفته‌ای دیگر غزل‌های حافظانه‌اش است.

16 مهر سالروز درگذشت عبدالحسین نوایی، مورخ و پژوهشگر پرتلاش تاریخ معاصر است؛ پژوهشگری که لحظه‌ای از مطالعه و تحقیق بازنایستاد و زندگی وی پیوند عمیقی با پژوهش و مطالعه اسناد و مدارک تاریخی داشت؛ تاریخی‌ که در بازنمایی آن حقیقت را با قلمی جسورانه درمی‌آمیخت و تلاش فراوان داشت که به دور از تعصبات و محتاط‌اندیشی باشد. حاصل پژوهش‌های نوایی كارنامه پرباری است كه به خوبی ویژگی‌های شخصی وی را می‌توان از آن استنباط كرد.