بحث رسید به اینجا که ما دو بُعدی هستیم: یک بعد ملکوتی به نام روح و یک بُعد ناسوتی و مادی به نام جسم داریم. کلیه تمایلات روح، الم و رنج برای جسم است و کلیه لذات جسم، الم و رنج برای روح است. چهار پیغمبر در درون ماست: فطرت، عقل، قلب و صدر كه یا چهارمرتبه از یک چیزند و یا آنها ابزار برای روح است برای رسیدن به مقامهای بالا و سعادت؛ اما پروردگار به این اکتفا نکرده و در درون ما یک لشکر مجهز برای ترقی روح و استکمال ما قرار داده به نام «جنود عقل». کلیه فضائل در عمق جان ما هست و روح به واسطه این لشکر مجهز میتواند به جاهای بالایی برسد و از عالم طبیعت رها شده، مراتب هفتگانه را بپیماید و به مقام فنا و لقا برسد و تا خدا خدایی میکند، این روح در رفاه و آسایش و استکمال باشد و بالاترین لذتش معاشقه و مکالمه با خداست.در کتابهای اخلاقی بیش از چهل فضیلت در درون انسان شمردهاند و علمای اخلاق، چندین جلد راجع به جنود عقل نوشتهاند.
با یك سوال مهم به نكتهیی اشاره دارم. پیام امروز عاشورا به بشریت چیست؟ زیباترین موجودات در كل هستی، انسان است و موجودی از انسان زیباتر در عالم آفریده نشده است و انسان مظهر جمال و كمال مطلق است و تمام زیبایی حق در وجود انسان منعكس شده است و هیچ موجودی زیباتر از انسان نیست حتی فرشته زیرا فرشته بعد مادی ندارد برخلاف انسان كه برزخ بین عالمین است (تجرد و ماده) . جمیل مطلق خداوند است و مظهر این زیبایی انسان است و انسان هر چه از نظر معنویت متعالی باشد، زیباتر است تا جایی كه زیبایی انسان كامل خیرهكننده است و همه زیباییها در وجود او هست و این است كه عشق كامل هم درانسان است زیرا هم زیباست و هم زیبایی را میفهمد و عشق در پرتو زیبایی است.سوال این است كه چرا بعضی این زیبایی را نمیفهمند و آن آگاهی را ندارند؟! جهل و جاهل هر دو زشتاند. مخالفت با انسانهای كامل یعنی رفتن به تاریكی و جهل.
عمق زیبایی های داستان عاشورای امام حسین (ع) و امتداد آن که به پایمردی بانوی نامور تاریخ عاشورا، زینب (ع)، ماندگار شد، حکم می کند که فرصت ورود به میدان این خاطره را با عمیق ترین احساس های آکنده از حرمت و ادب و کرامت آزین ببندیم. خاطره ای که اگر روح آن را لمس کنیم، زیبایی آفرین است و این ظرفیت را دارد که در این زمانه آشوب و تفرقه، اسباب وحدت میان مسلمانان و همه کسانی باشد که به آزادگی و عدالت می اندیشند.
مفهوم «انسان شناسی خانگی و درونی» از موضوعات جدیدی است که بهتازگی در مباحث انسان شناسی مطرح میشود. سابقه این دست از مطالعات در فرانسه به عنوان مهد انسان شناسی و امریکا به کمتر از بیست سال میرسد و پیش از این محیط «درونی» اهمیت چندانی را در دانشهایی همچون انسانشناسی و جامعه شناسی نداشت. در گذشته معتقد بودند روابطی که در «درون» شکل میگیرد از محیط اجتماعی خارج شده و باید آن را در حوزههای شناختی همچون روانشناسی و آنچه با فردیت نسبت مییابد، بررسی کرد. بتدریج مطالعات نشان داد که آنچه ما از آن تحت عنوان فردیت و حوزه خصوصی یاد میکنیم همچون سکهای است که یک روی آن را حوزههای روانشناسی و فردیت و روی دیگرش را حوزههای اجتماعی در بر میگیرد. به تعبیری چنین تبیین شد که آنچه از آن تحت عنوان امری «اجتماعی» یاد میشود صرفاً در شکل گروهی و بیرونی نیست بلکه در سیمایی درونی و حتی در سطح خود فرد هم میتواند وجود داشته باشد تا آنجا که میتوان امروز فرد را یک برساخته اجتماعی دانست.
جهل در معارف دینی و كوری نسبت به حقیقت باعث فجایع بزرگی در طول تاریخ بشری شده است كه یكی از آنها واقعه عاشوراست. بلای جهل و بیخردی در هر شكل و لباسی خانمانسوز است ولی صبغه قدسی و دینیاش از چنان ویژگی برخوردار است كه شعلههایش بر دلها مینشیند و مغز استخوان را میسوزاند؛ یعنی از قبیل «نارالله الموقده التی تطلع علی الافئده» است. در عاشورا معركه عفریت جهل، آن هم در چهره قدسیاش به نیزه و شمشیر تجسم یافت و بر پیكر سیدالشهداء فرود آمد.
مدرنیته گرچه مقولهیی مفرد است اما در فرهنگهای متفاوت برداشت و تفسیر گوناگون دارد. به بیان دیگر آن مدرنیتهیی كه در غرب جاریست و درك میشود، همان مدرنیتهیی نیست كه ما در ایران داریم و آن را درك میكنیم. مدرنیته زمانی كه به فرهنگ اسلامی ایرانی عرضه میشود تا ما برداشت خویش را از آن به چالش كشیم (یا آن را اصطلاحا بومیسازی كنیم)، دیگر آن مدرنیتهیی نیست كه در غرب درون آن فرهنگ میاندیشند و مینویسند. بنابراین چرا نگوییم كه دنیای امروز تنها یك مدرنیته (جهانشمول) ندارد بلكه نظر به فرهنگهای گوناگون، این گیتی ناچار است كه چند مدرنیته داشته باشد. این تكثر مدرنیتهها در واقع «تكاثر» مدرنیته غرب نیست بلكه تعداد آن منطبق بر تعداد فرهنگ است. روشن است كه «جوهر» مدرنیته در جوامع گوناگون یكسان است و فقط در «عرض» تغییر شكل میدهد.
این عنوان یقیناً بحثانگیز است؛ اما شاید صحیحترین توصیف از تنها نمایش (درام) بومی ارائهشدة دنیای اسلام باشد. «تعزیه» نمایشی آیینی است که قالب و مضمون آن از سنتی مذهبی ریشهدار متأثر است. این نمایش، اگرچه در ظاهر اسلامی، اما قویاً ایرانی است که در اصل از میراث خاص سیاسی و فرهنگی خود ملهم است. ویژگی این نمایش آن است که صراحت و انعطاف را با حقایق کلی درهم میآمیزد و با یگانه ساختن هنر عامیانه روستایی و شهری ـ تفنن درباری ـ هیچ مرزی میان صورت ازلی و انسان، ثروتمند و فقیر، فرهیخته و ساده، تماشاگر و بازیگر باقی نمیگذارد، بلکه هر یک شریک و غنابخش دیگری است. هسته اصلی تعزیه، شهادت قهرمانه امام حس
تاریخ ادبیات، چنان كه از نام آن پیداست، شامل دو بخش است: تاریخ و ادبیات. تاریخ را در اینجا به اختصار میتوانیم سرگذشت چیزی را با توجه به ریشهها و علل و عوامل آن چیز بدانیم؛ اما ادبیات به ویژه در سنت ایرانی مفهومی وسیع است كه قدری نیاز به توضیح دارد: برخی «مجموعه آثار مكتوب و بر جای مانده به هر زبان از روزگار نخست تا زمان حال» را ادبیات آن زبان میدانند. این تعریف تا حدی نارساست، برای آنكه اولاً ادبیات شفاهی و غیرمكتوب را شامل نمیشود، ثانیاً با این تعریف، گویا زبان و ادبیات یكی دانسته شده است، برای آنكه بنا بر این تعریف، باید حتی كتابهایی را كه در مورد علوم مختلف تألیف شده از ریاضی و پزشكی و فیزیك گرفته تا فلسفه و هنر و دین، جزو ادبیات محسوب بداریم.
«سخنرانی حجتالاسلام والمسلمین علی یونسی دستیار ویژه رئیسجمهور در امور اقوام و اقلیتهای دینی و مذهبی، در نهمین همایش بینالمللی انجمن ترویج زبان و ادب فارسی در خراسان شمالی»
گرایش هایی که پیشتر از آنها نام بردیم، برای تاثیر گذاری و ترویج اندیشه ها و دیدگاه هایشان یکسان عمل نمی کردند. اسلام گرایان از تبلیغ در مساجد و کانون های تجمع مذهبی، ملی گرایان از گرد همایی در محل اجتماعات عمومی شهری، چپ گرایان از طریق محفل ها و نشر بیشتر استفاده می کردند. از مقایسۀ آثاری که گرایش های مختلف انتشار داده اند، به نظر می رسد که چپ گرایان بیش از بقیه توانایی استفاده از امکانات نشر را داشتند و می توانستند نیروهای کاربلد تری را به همکاری جذب و از آنها استفاده کنند. به مرور شگردهایی هم در این زمینه کشف و از آنها استفاده کردند. پیش از پرداختن به این موضوع، اشارۀ کوتاهی به سابقة ورود اندیشه های چپ به ایران ممکن است به بحث ما کمک کند.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید