مقاله

بی شک دکتر محمد معین (9/2/1297 – 13/4/1350) استاد زبان فارسی و پدیدآورنده فرهنگ معین از فضلای بزرگ ایران معاصر است. وی پس از پایان تحصیلات مقدماتی برای ادامه تحصیل در دارالفنون به تهران آمد و به تحصیل در دانشکده ادبیات پرداخت. در سال 1313 با نوشتن پایان‌نامه‌ای به زبان فرانسه در مورد شاعر فرانسوی «لوکنت دولیل» و در حالی که فقط 16 سال سن داشت در رشته ادبیات و فلسفه به اخذ مدرک کارشناسی نایل شد. در 1314 به ریاست دانشسرای مقدماتی اهواز برگزیده شد و این در حالی بود که وی تنها 17 سالگی را می‌گذرانید. در سال 1321 با نوشتن رساله «مزدیسنا و تأثیر آن در ادبیات فارسی» به زبان فرانسه اولین کسی بود که در ایران به اخذ درجه دکترای ادبیات نائل می‌آمد. از چند دانشگاه خارجی درجه دکترای افتخاری داشت و عضو فرهنگستان ایران شد که ریاستش با ذکاءالملک فروغی بود. ریاست کمیسیون ادبیات سمینار جهانی تاریخ و فرهنگ ایران را بر عهده داشت. در سمینار بین‌المللی (سومر) دانشگاه هاروارد و کمیته مجموعه کتیبه‌های ایران و کمیته تالیف فرهنگ پهلوی و انجمن خاورشناسان پاریس و انجمن فلسفی عضویت داشت.

نگاهی به کتاب «در ستایش بطالت» نوشته برتراند راسل فیلسوفی در قد و قواره انیشتین برتراند راسل، تنها فیلسوف و منطق‌دان نبود. البته تردیدی نیست که در این دو حوزه در آغاز قرن بیستم حضوری مؤثر داشت و سخن راجرز تامپسون که معتقد است راسل به عنوان فیلسوف در میانه قرن بیستم، برای بسیاری از مردم جهان همان جایگاهی را داشت که انیشتین به عنوان دانشمند، چندان گزافه نیست.

جواد لگزیان: ادبیات چیست؟ چه می‌کند، چرا اهمیت دارد و چگونه «معنا» می‌آفریند؟ اینها پرسش‌هایی اساسی هستند که «نظریه ادبی»‌ درصدد است با تمام توان از عهده پاسخ آنها برآید. «مری کلیگز»، استاد دانشگاه کلرادو، در کتاب «درسنامه نظریه ادبی» با زبانی ساده و شیوا کوشیده است با تشریح کارآمد نظریه‌های ادبی، خوانندگان را به سوی درکی شفاف و امروزی از مفهوم و معنای ادبیات هدایت کند. کلیگز در فصل نخست با نگاهی به تجربه تخصصی خود، نظریه ادبی را نظریه‌ای جهان‌شناختی می‌داند که توضیح می‌دهند ادبیات چگونه ساخته می‌شود و چه می‌سازد و چه تأثیری بر ما و دنیای ما دارد؟ او سپس «نظریه ادبی انسان‌گرا» را از افلاطون تا متیو آرنولد بررسی می‌کند.

به‌‌طورخلاصه ادبیات، نظام تازه شناسایی هنر نوشتار است. نظام شناسایی هنر عبارت است از نظام روابط فیمابین کنش‌ها، فرم‌های مرئی‌شدنِ چنین کنش‌هایی، و وجوه فهم‌پذیری. بنابراین شیوه خاصی از مداخله در تسهیم امور درک‌پذیری‌ است که از جهان، سکونتگاه ما، تعریفی به دست می‌دهد. شیوه‌ای است که در آن جهانِ پیش‌ روی ما مرئی است، و در آن هر آنچه مرئی است، مقدورات و محذوراتی را به فراخور آشکار می‌کندکه به هیأت لفظ درمی‌آیند. بر این مبناست که تئوری‌پردازی درباره سیاست ادبیات «به‌ معنای دقیق کلمه» تحقق می‌یابد، یعنی تئوری‌پردازی درباره وجهی دخیل در پاره‌پاره‌کردن ابژه‌هایی که به جهانی مشترک شکل می‌دهند، یعنی سوژه‌ها، همین مردم، همین جهان و نیروهایی که مجبورند نگاهش کنند، نام‌گذاری‌اش کنند، و بر طبق آن عمل کنند.

در اينكه تقسيم‌بندي‌ دوره‌هاي ادبي، دوره مشروطه را بايد دنباله ادبيات كلاسيك فارسي به شمار آوريم يا آن را به مثابه درآمدي بر ادبيات معاصر فارسي قلمداد كنيم، يا اينكه از اساس براي آن حساب جداگانه‌اي باز كنيم، ميان ادبيات‌شناسان توافقي نيست.

نگاه ويژه ناصرخسرو به طبيعت از سويي مرتبط با انديشه‌هاي کلامي اوست و از سوي ديگر ريشه در تفکرات ديني و فلسفي پيش از او دارد. تعبير او از تأمل و تفکر در طبيعت به صورت «قرائت کتاب مبسوط» به اشکال گوناگون در ديوان اشعار و نيز در زادالمسافر بيان شده است. ارتباط اين کتاب با «کتاب مکتوب» چيست؟

آجر یکی از مصالح متداول ساختمانی در سراسر خاور نزدیک در دوران باستان بوده است و در هزاره های پیش از میلاد در ایران به کار می رفته است. آثار گوناگون معماری به جای مانده از دوران های مختلف در ایران شاهد نمونه های ارزشمند از هنر استادکاران ایرانی در آفرینش سطح های آجری و زیباترین طرح ها و تناسب های زیبا و موزون است. « آجر به عنوان یک عنصر کامل در معماری ایران به کار رفته است.

یادداشت مترجم: نگارنده این مطلب یکی از چهره های برجسته جهانی در عرصه پژوهش های ایران شناسی، به ویژه زبان شناسی ایران باستان، است. معرفی مختصر این چهره در پایان هردو بخش ارائه شده، اما در این نقطه آغازین اشاره ای به روش شناسی کار او خالی از اهمیت نیست. کمبود داده ها و دانستنی های یقین آور در رابطه با تاریخ و فرهنگ ایران باستان، که به طور عمده ریشه در عدم دسترسی به بخش عمده ای از شواهد نوشتاری و مادی ای دارد

حرکت پیاده طبیعی‌ترین، قدیمی‌ترین و ضروری‌ترین شکل جابه‌جایی انسان در محیط است و پیاده‌روی هنوز مهم‌ترین امکان برای مشاهده مکان‌ها، فعالیت‌ها و احساس شور و تحرک زندگی و کشف ارزش‌ها و جاذبه‌های نهفته در محیط به‌شمار می‌رود. برنامه‌ریزی برای توسعه فضاهای پیاده در شهرها و همچنین ممنوعیت ورود خودروها به فضاهای شهری پرتردد محور اصلی برنامه‌ریزی‌های شهری در بسیاری از شهرهای جهان است.دلزدگی مردم از زندگی ماشینی و تبعاتی که دنیا از افزایش تعداد خودروها در شهرها متحمل شده و آلودگی‌های زیست محیطی و افزایش میزان مصرف سوخت در جهان، نیاز به فضاهای عاری از وسایل نقلیه را بسیار برجسته کرده است.در سال 1997 در کنفرانسی در لیون فرانسه بحث «حرکت به سمت شهرهای پیاده» مطرح شد.

آنچه در این پژوهش آمده، شامل مطالبی است که نگارنده در مطالعات اجتماعی و انسانی پیرامون برخی از دیدگاههای اخلاقی در ادارة زندگی فردی و اجتماعی و در محیط زیست و اشتغال که از آن به «اخلاق کاربردی» تعبیر می‌شود، ملاحظه کرده و با استناد به منابع علمی و مشاهدات عینی و تفحص در این زمینه به قدر کفایت و ضرورتی که برای جامعه کنونی متصور است، عنوان کرده است و طبیعی است نمی‌تواند جامع آنچه در اطراف و اکناف این موضوع گسترده به دست می‌آید، باشد که مستلزم استقصای تام و حضور در نواحی مختلف خواهد بود.