مقاله

حکیم و فقیه و مفسّر نامی فیض کاشانی می‌نویسد: سماع (خنیاگری و خوانندگی) گاهی حرام است و گاهی مباح، گاهی مستحب و گاهی مکروه. اما «حرام» برای کسانی است که شهوت دنیا بر آنان چیره شده، و آنچه سماع در وجودشان به حرکت درمی‌آورد، تنها همان صفتهای ناپسندی است که بر دلهاشان غلبه یافته است. اما «مکروه» برای کسانی است که بر سبیل لهو به آن معتاد شده و بیشتر اوقات، از سر بازیگری به آن می‌پردازند. اما «مباح» برای کسانی است که از آن بهره‌ای جز لذت بردن از آواز خوش ندارند. اما «مستحب» برای کسانی است که عشق خدای برتر بر آنان غلبه یافته و آنچه سماع در وجودشان به حرکت درمی‌آورد، تنها همان صفتهای پسندیده است

زبان سغدی که از نظر تنوع مهمترین زبان ایرانی میانه از گروه شرقی است و مدارک آن در این هفتاد سال اخیر ضمن کاوش های آسیانه میانه، در خط جغرافیایی طولانی که از سمر قند تا چین کشیده میشود کشف گردید مانند زبان های دیگر ایرانی میانه قسمتی ازدستگاه پیچیده صرفی باستانی را از دست میدهد. ولی پدیده ای که سغد شناسان را طی سی سال اول کشف و بحث این زبان سرگردان کرده بود

یکی از پیام های اصلی واقعه عاشورا "عدالت" است که فراموش شده است و به هنرورزی های دراماتیک بیشتر از این پیام توجه می شود.نخست قران کریم بود که مساله عدالت را آن گونه که در آن زمان فهمیده می شد،برجسته کرد. در دوران پیامبر اکرم و خلفای راشدین عدالت یک مساله محوری بود بویژه امیر مومنان حضرت علی(ع) موضوع عدالت را بسیار برجسته کردو عملا از آن مفهومی ساخت که در تاریخ مبارزات سیاسی شیعه نقشی عمده ایفا کرد.مسلمانان همواره از عدالت گفته اند و می گویند؛ ما نیز امروز از عدالت سخن می گوییم.

پس از درگذشت پیغمبر بزرگوار اسلام(ص)، اختلافات گوناگونی میان مسلمانان پدیدار گشت که مهمترین آنها اختلاف در پاره‌ای از مسائل مربوط به اعتقادات و من جمله در مسأله امامت بود. اختلاف در عقاید از آنجا پیدا شد که مردم درباره صفات خدا و عدالت و کلام او و همچنین قضا و قدر همداستان نبودند و اختلاف در مسأله‌ امامت از آنجا ناشی گشت که برخی امامت را به اتفاق و اختیار امّت و برخی دیگر با نص و تعیین صاحب شریعت اثبات می‌کردند.

شعر خاقاني در نگاه نخست براي خواننده دشوار و ديرآشناست. اگر خواننده با شعر او مأنوس شود، از زيبايي‌ها و مفاهيم آن بهره‌مند مي‌شود. خاقاني در ابداع صورت‌هاي دل‌انگيز خيال اگر بي‌نظير نباشد، کم‌نظير است. شيوه‌ تازه‌اي که خاقاني در شعر فارسي ابداع کرده است، به‌ سبب استحکام لفظ و ترکيبات تازه و نازک‌انديشي و کاربرد استادانه‌ صنايع ادبي، زبانزد است

نبرد ایران و روسها در دو جنگ حدود 12 سال طول کشید و حدود 200/000 نفر از سربازان شجاع کشور کشته شدند و تلفات روسها نیز کمتر از این نبود و این نشان از جدّی بودن نبرد بین طرفین داشت. تلخی شکست ایران در جنگهای اول و دوم ایران با روسیة تزاری، در ذائقه مردم ایران چنان است که بعدها مانع قضاوتهای بی‌کم و کاست درباره اصل ماجرا گردید. از یک سو مشکلات جنگ یکسویه به پای خسّت و عشرت طلبی فتحعلی‌شاه و گاه تلخ‌تر از آن به پای ضعف ایرانیان، از لحاظ شجاعت، پایمردی و دلاوری جنگاوران ایرانی گذاشته شد.

پس از رد پیشنهاد مشترک ترومن – چرچیل دولت ایران درصد قطع رابطه سیاسی با دولت انگلیس برآمد . تصمیم نخست وزیر به قطع رابطه اجتناب ناپذیر بود، زیرا پس از خلع ید از شرکت نفت و اخراج کارکنان خارجی از خوزستان، انگلیسی ها به انواع تبلیغات و کارشکنی ها در داخل و خارج علیه ایران دست زده بودند. با رد پیشنهاد ایران در پاسخ به پیام ترومن – چرچیل ، دیگر واضح بود که انگلیس با استفاده از عوامل خود که با دیپلماتها و کارکنان سفارت انگلیس و کنسولگری ها ارتباط داشتند، فعالیت های ضد دولتی را در ایران تشدید خواهد کرد.

در کلیات سعدی 54 بیت هست که هجده بیت آن به فارسی، هجده بیت به عربی و هجده بیت دیگر به گویش قدیم شیراز است. این اشعار در نسخه های کلیات مثلثات نامیده شده اند. بخش شیرازی این مثلثات غالباً در نسخه ها تصحیف شده است.

بیژن پسر گیو و فرزند زاده ی رستم دستان، یکی از پهلوانان نامدار ایران است. گذشته از شاه نامه ی فردوسی، در بسیاری از منظومه های حماسی دیگر نیز، به هنرنمایی های بیژن اشاره شده است؛ آن چنان که می توان گفت بیژن یکی از چهره های بی باک و متهوّر روایت های حماسی ایران است. اهمّیت بیژن در منظومه های حماسی ایران آن چنان است که در یکی از منظومه ها، اژدهاکشی نیز بدو نسبت داده اند و این دلاوری بیژن سبب می شود تا او را در شمار پهلوانان اژدرکش قرار دهیم.

کم تر از 10 روز فرصت داده بودند که مطلبی برای یادنامۀ عبدالرحیم جعفری بنوسیم. زمان کوتاهی بود و اجازه نمی داد تا به موضوعی تحقیقی دربارۀ کتاب و صنعت نشر بپردازم، حوزه ای که با کار و بار حرفه ای آن مرحوم تناسب و ارتباط مستقیم داشت. اما دلم هم رضا نمی داد که چیزی ننویسم، زیرا، به هر حال، به عنوان یکی از خریداران یا خوانندگان انتشارات امیر کبیر، نسبت به این مؤسسه و بنیان گذار آن، از خیلی پیشتر ها احساس دِین می کردم. نخستین باری که نام انتشارات امیر کبیر و، در کنار آن، انتشارات ابن سینا، به گوشم می خورد در مهرماه 1337 بود که برای ادامۀ تحصیل به تهران آمده بودم، یعنی ده سالی پس از تأسیس امیر کبیر.