مقاله

روز سوم محرم سال 61 هـ.ق، «عمر بن سعد» با سپاهی چهار هزار نفره که قرار بود عازم «ری» شود، وارد کربلا شد. او نتوانسته بود خود را از سودای حکومت بر ری برهاند. به همین دلیل، دستور «عبید‌ا... بن زیاد» را برای جنگ با امام‌حسین(ع)، پذیرفته بود و فرماندهی سپاه کوفه را برعهده داشت. با این حال، پسر «سعد» می‌دانست که جنگ با فرزند رسول‌خدا(ص) و به شهادت رساندن ایشان، چه عواقب سنگینی برایش در پی خواهد داشت؛ پس تصمیم گرفت ابتدا باب گفت‌وگو را باز کند تا شاید بتواند راهی برای فرار از این مخمصه بیابد؛ گریزگاهی که هم او را از ننگ ابدی جنگ با سیدالشهدا(ع) برهاند و هم آرزوی دیرینه‌اش، یعنی حکومت بر ری را، تحقق بخشد.

مقاله «قزوبن و وجه تسمیه آن» در صددتبیین ریشه شناسی و معنای واژه «قزوین» است. از این رو، سیر تاریخی منابع از قرن سوم هجری تا کنون، جهت دستیابی به سوال مفروض مولف در باب ریشه واژه «قزوین» بررسی شده است. در پایان مقاله، پس از بررسی آراء منابع، نظر تازه ای بر مبنای پژوهشهای مولف ارائه شده است.

وضعیت پست مدرنیسم در ایران چگونه است؟ واقع مطلب این است که سخن گفتن جدی، متفکرانه و حقیقت جویانه درباره جهان و پدیدارهایش، در قیاس با پرحرفی ها و وراجی های سطحی، توریستی، باری به هر جهت، سیاسی، ایدئولوژیک، تئولوژیک و... کار ساده یی نیست. همچنین فهم و تحلیل پدیدارهای انسانی، اجتماعی، فرهنگی و تاریخی به معنای مضاعفی بسیار دشوارتر است

جنگ به‌عنوان پدیده‌ای اجتماعی، همواره موضوع جذابی برای اذهان کنجکاو و جست و جوگر بوده است و چه در صفحات تاریخ و چه در متون ادبی، مخاطبان بی‌شماری این درون مایه هیجان انگیز را دنبال کرده‌اند. در عرصه ادبیات داستانی، جنگ تا به امروز موضوع آثار نویسندگان بسیاری بوده است، نویسندگانی که اغلب آنان به خاطر روایت وقایعی که در میدان‌های جنگ به وقوع پیوسته و البته پرداخت چیره دستانه آن روایت‌ها، توانسته‌اند مخاطبان فراوانی را پیرامون آثار خود گردآورند. از همین روست که می‌بینیم امروزه نویسندگان آثار جنگی عمدتاً در زمره نویسندگان پر آوازه‌ای هستند که نوشته‌های‌شان در بازار آثار ادبی جزو کتاب‌های پرفروش به شمار می‌آیند. آنچه در ادامه خواهید خواند مروری است گذرا بر آثار نویسندگانی که در پرداختن به روایات جنگی پیش گام بوده‌اند و آنان را می‌توان نخستین نویسندگان این عرصه به شمار آورد

ادبیات فارسی از پرظرفیت‌ترین و زیباترین ادبیات عالم و ملت‌هاست که پیوسته مجذوب نظر جهانیان واقع شده است. تأثیر و گسترش آن در مناطق گوناگون جهان به‌خصوص در شبه قاره هند و پاکستان در ادوار گذشته، گنجینه‌های بسیار ارزشمندی را در زمینه‌های مختلف دانش بشری به‌ویژه در عرصه تاریخ و ادبیات و عرفان به یادگار گذاشته و روابط مستحکمی بین ملت‌های ایران و شبه قاره ایجاد کرده است. ارتباط فرهنگی بین مردم این مناطق و خدماتی که به‌خصوص نویسندگان و شعرای شبه قاره هند به زبان و ادبیات فارسی کرده‌اند و پیوستگی‌های فرهنگی که وسیله زبان فارسی مرتبط گردیده و گذشته‌های فرهنگی و ادبی و عناصر سبب‌ساز توسعه آن و چگونگی تحولات در این زمینه و نقش شخصیت‌‌های ارزشمند و صاحب ذوق در این مسیر که زبان فارسی را قوی‌ترین وسیله برای تبادل اندیشه و ترویج معارف بشری و فرهنگ اسلامی و عامل مهم تهذیب اذهان مردم به کار گرفته‌اند از مباحث مهم و آموزنده در ایجاد همبستگی‌های مفید بین‌‌المللی به‌شمار می‌رود به‌خصوص در کشورهایی نظیر ممالک شبه قاره که در آن، شخصیت‌ها بیشتر از اجتماع می‌توانند مظهر خدمت و پیشرفت‌های اساسی باشند

حماسه‌ای که در دهم محرم‏ الحرام سال 61 هجرى قمرى بوقوع پیوست، تأثیرات عمیقى از زمان خود تا عصر حاضر بجای گذاشته و نظرات مختلفى پیرامون آن نیز بیان شده است. درحالی که شیعه براساس مبانى، منابع و ملاک‌های موجود در کلام اهل‏ بیت(ع) این قیام را مشروع، بلکه الگوى تمامى آزادگان فرض کرده‌ است. افرادی مانند ابن‌ تیمیه ضمن چشم فرو بستن از مفاسد بى‌شمار یزید، این قیام را خروج علیه سلطان و موجب ایجاد شر در جامعه دانسته‌اند حتی وى بدون عنایت به انحرافات بسیارى که به‏ واسطه امویان در دین اسلام پدید آمد قیام حسینی را موجب پیدایش قیام‏ هاى متعدد علیه آنان دانسته و لذا این قیام را نامطلوب و نامشروع عنوان کرده است

اگر به عنوان یک شاعر آیینی و عاشورایی، جانی بصیر، فطرتی بیدار و گوشی شنوا داشته باشیم، امروز نیز ندای «هل من ناصر ینصرنی» حسین(ع) را بلندتر و رساتر از مُحرم سال ۶۱ خواهیم شنید و امروز نیز توفیق همراهی و هم‌رکابی با حضرتش را خواهیم داشت؛ چرا که شعار هنوز و همیشه حسینی شعاران چیزی جز این نیست که در راه پر افتخار آن امام همام به فیض شهادت نائل گردند: «یَا لَیْتَنِی کُنْتُ مَعَکُمْ فَأَفُوزَ فَوْزاً عَظِیما»

در سالهای 62 و 63 دو کامیون کتاب از مرکز تحقیقات فارسی پاکستان برای فروش توسط بابک افشار که کتابفروشی تاریخ را داشت، فرستاده شده بود. مدیر بین الملل وقت وزارت ارشاد گفته بود که چون ایرج افشار فراماسون بوده ما نمی توانیم اجازه ترخیص این کتابها را بدهیم. بابک افشار خاطره جالبی را برای آقای آل داوود نقل می کنند. بابک افشار نقل می کرد که پدرم به من گفته بود که وقتی من بعد از ظهر دارم استراحت می کنم اگر کسی زنگ زد مرا بیدار نکن مگر تقی زاده.

این مقاله تلاشی است برای بررسی دیدگاه فلسفۀ وجودی یا مکتب اگزیستانسیالیسم دربارۀ یکی از موضوعات فلسفۀ متعارف در عرصۀ وجود شناسی. این مسأله بویژه از این جهت اهمیت دارد که پیروان این مکتب، بجای پرداختن به مفاهیم کلی و انتزاعی، می کوشند به شناخت وجود انسان اصیل که در متن زندگی با مسایل گوناگون درگیر است بپردازند؛از این رو بازخوانی آرای ایشان در مباحث هستی شناختی با ارزرش می نماید. در این مقاله برای پرهیز از پراکنده گویی به سراغ کارل یاسپرس روانشناس و فیلسوف آلمانی (1883-1969) رفته ایم که پس از کرکگارد مهم ترین شخصیت در میان فیلسوفان اگزیستانسیالیسم الهی است.

از منابع تاریخی و جغرافیایی چنین بر میآیدکه درایران قدیم، دو ناحیه به نام «تهران» وجود داشته است؛یکی تهران کنونی و دیگری جایی در نزدیکی اصفهان. و با آنکه بنا به گفته ابن قیسرانی (متوفای 507 ه-ق) و سمعانی (متوفای 562 ه-ق) در طول تاریخ، تهران ری همواره از تهران اصفهان مشهور تر بوده، اما گویا در قرون نخستین اسلام، تنها یک عالم، به نام محمد بن حماد تهرانی، از تهران ری برخاسته است؛ و ما در اینجا می کوشیم تا شمه ای از زندگی و فعالیت های علمی او را باز گوییم.