مقاله

در بخش اول گفتیم که چگونه کنوانسیون‌هایی با موضوع میراث فرهنگی در یونسکو پدید آمد. یکی از آنها «کنوانسیون حفاظت از میراث فرهنگی ناملموس»۱‎ ‎ بود که در سال ۱۳۸۴ ( ۲۰۰۳ میلادی) تصویب شد که بر اساس آن، آیین باستانی «نوروز» در مرحله اول با عضویت هفت کشور ایران، جمهوری آذربایجان، هند، قرقیزستان، پاکستان، ترکیه و ازبکستان در هشتم مهرماه ۱۳۸۸ ( سی ام سپتامبر ۲۰۰۹) ثبت جهانی شد.

استاد مرحوم افشار مرد تکرار ناشدنی عرصه تحقیق و پژوهش در ایران است. حجم فعالیت‌های این بزرگمرد ایران‌شناس و تاثیر این فعالیتها در حوزه‌های مرتبط آنقدر زیاد و کم نظیر است که شما کمتر پژوهشی در حوزه ایران‌شناسی داخل و یا خارج ایران را می‌بینید که از افشار تاثیر نگرفته باشد.

بحث دربارۀ روشنفکری و جریان‎های روشنفکری در تاریخ جدید ایران یکی از مهم‎ترین مسائلی است که در حوزه تحولات فکری جامعۀ ایران وجود دارد؛ ازاین‎رو، کندوکاو در علل و عوامل و زمینه‎ها و شناخت بسترهای شکل‎گیری روشنفکران ایرانی از قرن نوزدهم به این‎سو حائز اهمیت به ‎نظر می‎رسد. بررسی تاریخ روشنفکری ایران چه‎بسا می‎تواند در ترسیم و فهم و تفسیر تحولات تاریخ معاصر ایران، از قاجاریه به این‎سو، گام مهمی باشد.

الف) دوم رجب ۱۴۴۰ق، دقیقاً مصادف با هزارمین سالروز فوت یکی از بزرگترین و بی‌نظیرترین دانشمندان ایرانی است. به تعبیر و روایت بسیاری از مورخان، روز وفات او دوم رجب ۴۴۰ق بوده است؛ بنابراین دقیقاً هزار سال از وفات این نادرة دوران عصرخویش می‌گذرد. انجمن آثار و مفاخر فرهنگی با حضور دکتر ولایتی و دکتر محقق و این حقیر طی نشستی علمی ـ خبری در تالار آینه انجمن، اعلام ‌خواهد نمود در سال آیندة شمسی تحقیقات و تتبعاتی را با عنوان «هزاره ابوریحان بیرونی» آغاز خواهد کرد.

ترجمه به عنوان یک کنش نشانه شناختی ومعنا گزارانه همواره در طول تاریخ مورد توجه فرهنگها و حکومت ها بوده است. نمی توان این ضرورت تاریخی را در شکل دهی به نظام گفتگویی جهانی و کنش و میانکنش فرهنگی نادیده گرفت. ترجمه در گذر زمان با گسترش دانش و تأسیس دانشگاه ها اهمیت زیادی به خود گرفته است.

سید فرید قاسمی در بخش «دریغ» کتاب «جُست‌نوشت» از ایرج افشار یاد می‌کند و او را تاریخ‌پژوهی می‌داند که فراز و فرودهای روزگار نکته‌هایی به آموخته و از وی هوشمندی ساخته بود که بی‌تکلف و معتدل سعی داشت جز کار به هیچ چیز فکر نکند.

در اصطلاح یونسکو، «میراث جهانی» یعنی مواریث فرهنگی و تاریخی که فراتر از یک ملت و یک سرزمین، ارزش جهانی دارد و به همه بشریت متعلق است. تا قبل از تاسیس یونسکو در ۱۳۲۴ خورشیدی (۱۹۴۵ میلادی) و پایان جنگ جهانی دوم، چنین عنوانی شناخته شده و آشنا نبود، و ابزارهای بین المللی برای حفاظت از آن وجود نداشت. یکی از آثار شوم این جنگ انهدام آثار تاریخی بسیار در کشورهای درگیر بود.

دین به عنوان راه و روش فراروی انسان از این حیات ظاهری مادی برای ارتباط برقرار كردن با امر غیبی و معنابخشی و هویت‌بخشی به خود و جهان خود و سامان‌دهی به زندگی روزمره در ابعاد فردی و جمعی، واقعیت و حقیقتی همراه و هم‌دوش بشر است و وجوه و سویه‌های متكثری دارد، از عقاید و باورها گرفته تا مناسك و آداب، از جنبه‌های حقوقی و قضایی تا وجوه نهادی و مادی. مطالعه و تفكر درباره این سویه‌های متكثر نیز از دیرباز از سوی اندیشمندان صورت گرفته است.

دولت سید ضیا فقط 90 روز دوام داشت. ده روز بعد از آن ، قوام السلطنه فهرست هیئت دولت خود را اعلام می‌کند. در بین آنان نام رضا خان ، به عنوان وزیر جنگ و دکتر مصدق ، در مقام وزیر مالیه به چشم می‌خورد. مجلس چهارم ، افتتاح میشود و دولت احمد قوام با اشاره به اهمیت و لزوم «توسعه قوای نظامی» ، و متحدالشکل کردن آن، برنامه اصلاحاتی خود را چنین علام می‌دارد: «اول، توجه به رفاه طبقه سوم و رفع بیکاری و اصلاح حال زارع و توجه به بهبود امر فلاحت. دوم ، به راه انداختن بانک استقراضی (بانکی که دولت شوروی آنرا با کلیه محاسباتش به ایران واگذار کرده بود، به موجب معاهده ) و کلیه شعب آن در مرکز و ایالات به عنوان بانک دولتی ایران و تهیه سرمایه از منابع داخلی .

از حدود قرن سوم هجری خط کوفی در معماری ظاهر شد و تا حدود قرن هفتم هجری، گونه‌های متنوعی از کوفی در مناطق مختلف ایران شکل گرفت. در یک تقسیم ­بندی کلی، ­می‌توان عنوان کوفی تزئینی به آنها اطلاق کرد.این خط، محکم، استوار و ساختار هندسی‌اش مبتنی بر حرکت‌های صاف، زاویه­ دار و کشیده­ های طولانی است. خطوطی مانند "کوفی بنّایی، کوفی مُعقِلی، کوفی‌های گره‌دار و گُل‌دار".