اخبار

حسینی بهشتی گفت: وقتی از بررسی چرایی توجه اروپاییان قرون وسطی به آثار پزشکی اسلامی سخن می‌گوییم باید این بررسی با یک نگاه واقع‌بینانه فارغ از کارهایی که برخی با ملاحظاتی می‌کنند و اشخاصی با نگاه‌های خودبرتربینانه و امثال اینها باشد و صرفا از لحاظ واقعه تاریخی که رخ داده، باید بررسی شود.

پیشگام در مطالعه و بررسی دانش پزشکی در فرهنگهای قومی، خانم اودری ریچاردز[۱] ( ۱۸۸۹- ۱۹۸۴)، مردم شناس افریقا شناس بریتانیایی در انگلستان بود. ریچاردز، از نخستین شاگردان برجستۀ برانسیلاو مالینوفسکی[۲]، دانشمند بزرگ بریتانیاییِ لهستانی تبار، با پرداختن به پژوهش در زمینۀ تغذیه در جامعۀ افریقایی رودزیا[۳] و چاپ و انتشار آن در سال ۱۹۳۹م، نخستین بار پایۀ مردم شناسی پزشکی یا انسان شناسی پزشکی[۴] را بنیاد نهاد.

در سده‌های اخیر کشورهای اسلامی و شرقی به علت مواجهه با غرب و دستاوردهای آن، برنامه‌هایی برای احیای سنت‌های بومی ازجمله پزشکی به مرحله اجرا درآورده‌اند. نخستین و شاید هم موفق‌ترین کشور در این زمینه هند است زیرا در این شبه‌قاره در هنگامه مبارزه با استعمار، پزشکی به‌مثابه جزئی از مطالبات اصلاح‌گرایانه روشنفکران دینی تعریف شد.

مانی بر اساس روایات به سال 216 یا 217 میلادی در خانواده‌ای از تبار شهریاران اشکانی و مقیم بابل به دنیا آمد. هر چند او از کودکی بواسطه پدرش به نام فاتک با آیین مغتسله پرورش یافت، اما در سال‌های 228 و 229 میلادی با ادعای الهامات الهی و در نهایت به سال‌های 240 و 241 میلادی مذهب جدیدی را اعلام نمود.

زیست و جهان و اندیشه‌های زنانه در تاریخ ازجمله گمشده‌های بزرگ است. زنان در تکه‌هایی بزرگ از تاریخ غایبند و کوشش برای تماشای آنها از پس نقاب‌ها و ناگفته‌ها در منابع رسمی تاریخ‌نگاری ازجمله ممتنع‌های بزرگ تاریخ‌پژوهان به شمار می‌رود. اما پژوهندگان اکنون سال‌هاست برآن‌اند دنیای زنان را از پس مردانه‌نگاری‌های تاریخی بجویند. این جست‌وجو که جنبه‌ای پررنگ از تاریخ اجتماعی را می‌سازد، در عرصه‌های گوناگون زیست و کنش اجتماعی انسان‌ها در تاریخ انجام‌پذیر است؛ خانواده، فرهنگ، سیاست، حتی طبابت که زنان در آن گستره در جایگاه درمانگران خانگی و قابله‌هایی بی‌ادعا اما زندگی‌آفرین پدیدار شده‌اند.

در مورد مغولان اطلاعاتی در مورد علوم عقلی به خصوص پزشکی نداشتند، و آنچه از بیماری ها و درمان آن ها می دانستند آمیخته ایی از خرافات بود. .هنگامی که به پزشک نیازمند بودند، از اسیرانی که در پزشکی دستی داشتند یا از پزشکان سرزمین هایی که فتح کرده بودند استفاده می کردند.

در دورۀ ساسانیان، در شهر تازه بنیاد جندی شاپور خوزستان، آموزشگاه پزشکی و بیمارستانی ساخته شد و در سایۀ پشتیبانی های سیاسی و اقتصادی ساسانیان، چنان بارور و شکوفا شد که گهگاه جندی شاپور، شهر بقراط خوانده می شد. در سنت پزشکی جندی شاپور، آگاهی های پزشکی و شیوه های درمانی یونانی، هندی، سریانی و ایرانی با همدیگر آمیخته شدد و پزشکان جندی شاپوری با نگاه داشت میراث پزشکی کهنسال جندی شاپور، آن را در بغداد به دست مسلمانان بخشیدند

حکیم نظامی گنجه ای بزرگترین داستان سرا و نامیترین قصه پرداز تاریخ ادب پارسی است. گستره دانش و اطلاعات او سبب شده است تا آثار او نه تنها از نظر ادبی و هنری که جنبه های علمی و اجتماعی نیز در خور بررسی و پژوهش باشد.