اخبار

مجوس واژه ای است که در قرآن کریم فقط یکبار به کار رفته است، اما در حوزۀ تکالیف و احکام اسلامی آثار ویژه ای را به همراه آورده است. تردیدی نیست که مجوس، زردشتیان را شامل می گردد، و اما بحث در این موضوع که آیا ایشان در زمرۀ اهل کتاب هستند یا خیر؟ حکایت از موضوعی مهم در فرهنگ اسلامی دارد، زیرا کتابی بودن پیامدهای تکلیفی و حقوقی قابل توجهی دارد.

در منابع دورهٔ اسلامی، بارها داستان‌های اساطیری متعلق به ایران باستان با داستان‌های سامی و یهودی آمیخته شده است. در این فرآیند، بسیاری از شخصیت‌های اساطیری و ملی ایران با شخصیت‌های مذکور در قرآن کریم و تورات پیوند یافته یا تطبیق داده شده است. از جمله اشخاصی که در این منابع با برخی انبیای بنی‌اسرائیل پیوند داده شده، زردشت، پیامبر باستانی ایران، است که بارها او را با ابراهیم، ارمیا و عُزَیز مرتبط دانسته‌اند یا با آنها تطبیق داده‌اند. هدف این مقاله بررسی این روایت‌ها، چگونگی و چرایی تطبیق‌های انجام‌یافته و دلایل به وجود آمدن آنها است. افزون بر آن، می‌کوشیم با بررسی منابع به این نکته پی ببریم که چه کسانی مسبب پدیدآمدن چنین روایاتی بوده‌اند.