اخبار

اندیشه غزل در موسیقی قومی از دو جهت قابل بررسی است: اول این که این اندیشه خود به طور فرهنگی و اساسی در این موسیقی موجود بوده و دوم این که با گسترش فرم کلاسیک آن در ادبیات ایران، موسیقی قومی از آن تاثیر پذیرفته و مشابه آن را در موسیقی خود به کار گرفته است.

منظور از تشیع تاریخی در این نوشته زمانی بیش از ششصد سال است که از دوران ایلخانیان تا کنون سپری شده و چنان است که تاثیر آن بر اندیشه موسیقی دستگاهی کارساز بوده است. در بعضی از مکاتب فلسفی یا اقتصاد سیاسی، دین را بخشی از روبنای اجتماعی می دانند و تعریف روبنا هم از این دو زاویه در رابطه با مواد عینی و ابزار تولید اجتماعی ارائه می شود.

عطاملک جوینی تاریخ نگار تاریخ جهان گشای از خاندان فاضل و صاحب علم جوینی است که در کار حسابداری مملکت هلاکو خان (ایلخانیان) فعالیت داشت و در پایان به فرمان خاندان هلاکو کشته شد وقایع دوران مغول و چیزی بعد از آن را برمی شمارد.

تعدادی از مقولات (یا ترمینولوژی های) موسیقی، در کنار برخی از موضوعات تئوریکی، که از سده های گذشته در موسیقی شناسی ایران به کار می رفته اند، اکنون بدون نقد و بررسی، همچنان به کار گرفته می شوند. لازم است در نوشته دیگر به بررسی تئوریکی گذشتگان پرداخته شود. با این حال، در این نوشته تنها به پرسش ترم "مقام" و حواشی آن می پردازم. تعریف "مقام" و کاربرد آن در موسیقی ایرانی، علی الخصوص در دهه های اخیر به حدی تشنج و بی بند و باری به بار آورده که حقیقتاً نشان آشکار از آشفتگی بی اندازه موسیقی شناسی ایرانی دارد.

اغلب پراکنده نوشته هایی که تا کنون درباره محمد تقی مسعودیه خوانده ام، ارتباط چندانی با شناخت از محتوای نوشته های این دانشمند موسیقی شناس ایرانی ندارد. در این نوشته ها، گاه برپایه عدم شناخت از مبانی موسیقی شناسی یا اتنوموزیکولوژی یا تعصب کور یا برخوردهای نادرست، همه موجب شده که جایگاه واقعی این دانشمند را ناراست و واژگونه تصویر کنند. در میان ناآگاهان رسم بر این است که گاهی به حساب خود می خواهند کسی را ارج نهند و به صورت آن چه خود تصور می کنند به دیگران هم نشان دهند که چیزی از مبانی یک علم می دانند، درحالی که مسائل و موضوعات علم هرگز به تعصبات کور اعتنا نخواهد کرد. آنان که با علم موسیقی شناسی آشنا هستند، میدانند که جایگاه علمی فارابی یا صفی الدین ارموی یا قطب الدین شیرازی و عبدالقادر در چه پایگاهی از ارج و بلندی است.