اخبار

مطالعه علمی و تحقیقی درباره تشیع به عنوان دیانت مردم ایران یكی از ضرورت‌های اساسی مطالعات علوم انسانی در این سرزمین است. یكی از حوزه‌های این مطالعه كه خوشبختانه در چند سال اخیر مورد توجه برخی جامعه‌شناسان جوان ایرانی قرار گرفته، جامعه‌شناسی تشیع است كه در راس ایشان سارا شریعتی، استاد جامعه‌شناسی دانشگاه تهران به بسط و گسترش آن كمر بربسته است.

درآمد و دغدغه نقد فی نفسه ستودنی و رهگشای شناخت حقیقت است اما نقدکردن هم دشواری های خود را دارد. نقد کردن البته بسی سهل تر از ساختن و نوشتن است اما دشواری های نقد بیشتر از خصائص آدمیان برمی خیزد نه از دانش نقد. اینکه ناقد، افزون بر «دانشِ موضوع نقد»، انصاف و «ادبِ نقد» را پاس دارد و یا اینکه منقود برآشفته نشود. ما آدمیان بطور معمول و معروف، از نقد حَظّ می بریم اما اگر پیکان آن متوجه خودمان شد برمی آشوبیم و دوستی ها به دشمنی ها بدل می گردند و همین امر، از دلایل رکود نقد است.

برخی برآنند که پیشکسوتان جنبش مشروطه درک درستی از مفاهیم نوپدید نداشتند از این رو می‌کوشیدند آنها را ایرانیزه یا اسلامیزه کنند. از سوی دیگر این مفاهیم هیچ نسبتی با آیین‌های ایرانیان نداشته و ندارند اما راست این است که عالمان و عامیان دوره مشروطیت و پیش از آن اساساً فهم یکسانی از مفاهیم نوپدیدی چون مشروطه، قانون، عدالتخانه و حقوق بشر نداشتند چنانکه آخوندزاده به طالبوف و میرزا یوسف‌خان مستشارالدوله انتقاد می‌کند که چرا بیهوده می‌کوشند حقوق بشر و قوانین فرنگ را با اسلام تطبیق کنند. کسانی چون میرزا ملکم‌خان و یوسف خان مستشارالدوله در غرب زندگی کرده بودند و از نزدیک شاهد تحولات آن دیار بوده‌اند. یوسف خان از1284تا 1286 قمری شارژ دافر سفارت ایران در پاریس بود و از نظر زبانی و مفهومی هم واژگان حقوق بشری را می‌شناختند و نمی‌توان گفت که نافهمیده سخن می‌گفتند.