اخبار

در سال های پایانی حکمرانی ناصرالدین شاه و دوران حکمرانی مظفرالدین شاه، تاریخ نویسی سنتی ایران به شیوه جدید، دگرگون شد. این دگرگونی، نتیجه ارزنده ی ارتباط با اندیشه گران جدید اروپایی بود.

شایعه در همۀ فرهنگ های بشری وجود دارد و پدیده ای است که بر اساس شنیده ها و زمینۀ قبلی افکار عمومی شکل می گیرد. بشر در زندگی روزمرۀ خود با دوستان، آشنایان، همکاران، و مانند آن ها شایعات زیادی را می شنود و یا منتشر می سازد. لیکن با توجه به ویژگی های فرهنگی و اجتماعی هر جامعه برخی شایعات زمینۀ مناسبی برای نقل و انتشار می یابد.

دوره قاجار به واسطۀ حوادث مهم بین المللی و روابط تازه ایران با سایرکشورها، سفیران و سیاحان زیادی به این کشور وارد شدند و مشاهدات خود را به صورت سفرنامه باقی گذاشته اند. مُد واژه ای امروزی نیست و همیشه قابل رویت بوده است.

یکی از منابع مهم برای بررسی اوضاع اجتماعی-فرهنگی ایران سفرنامه ها یی است که در هر دوره نوشته شده اند. چون مراسم هر کشوری برای خارجیان نا آشناست معمولا این رسوم مورد توجه آن ها قرار می گیرد و تلاش می کنند تا آن را به صورت دقیقی در سفرنامه هایشان بازتاب دهند.

فکر احداث راه آهن در ایران از اوایل دوره ناصری به این سوی مطرح بود و بتدریج رشد و گسترش یافت. هم مهندسان، شرکت ها و سرمایه گذاران خارجی به شکل های گوناگون در سده 19 م. این فکر را مطرح کردند و طرح هایی در این زمینه ارایه دادند و هم دولت های روس و انگلیس و بعدها آلمان در آن دوره هر یک به طریقی به مسأله ی راه آهن ایران توجه کردند و با طرح آن درگیر شدند.

در ایران روزگار قاجار گرایش به خرافات و بهره گیری از طلسمات و تعویذ ها گسترده و عمومی بود. با این حال بیش تر، و یا اساساً، عملی زنانه تعریف می شد. این نگرش ریشه ها و پایه ها و در ادامه آثار و پیامدهایی داشت و مقالة حاضر در صدد است پایه ها و پیامدها را بررسی و دربارۀ چرایی و چگونگی به وجود آمدن این تعاریف پرسش کند.

چرا قزاقها وابسته و ژاندارمها ملی‌گرا بودند؟ از زمان جنگهای ایران و روس و ناتوانی ارتش متکی به ایلات در مقابله با روسها دولتمردانی مانند عباس میرزا و امیرکبیر به فکر ایجاد ارتش نوین و رهایی وابستگی ارکان نظامی کشور به ایلات بودند

خوانسار یکی از شهرهای معتبر ناحیۀ اصفهان در روزگار حاکمیّت قاجار بوده است. از این شهر در متون تاریخی به کرّات یاد شده و شهر به کرات مورد بازدید سفرنامه نویسان اروپائی قرار گرفته است.

گسترش شیخیه در کرمان، متأثر از عوامل متعددی بود که این پژوهش در پی بررسی آن عوامل و عملکرد شیخیه در این شهر است. بررسی داده های تاریخی بر اساس روش تحلیلی در تحقیق تاریخی نشان می دهد که عوامل چندی با دامنۀ تأثیرگذاری متفاوت در این جریان تأثیر داشته اند: آشفتگی اوضاع اجتماعی ـ فرهنگی و از آن جمله وضعیت عقیدتی و فکری در کرمان، نبود حوزۀ علمی و فقاهتی قوی در این شهر، همسایگی ولایت کرمان به یزد که اقامتگاه شیخ احمد احسایی بود، دلبستگی حکمران کرمان، ابراهیم خان ظهیرالدوله به علمایی چون به شیخ احسایی، گروش پسر او حاج محمد کریم خان به شیخ تا آنجا که از سید کاظم رشتی، دومین رهبر شیخیه، اجازه نامه دریافت کرد، و... از عوامل مهم گسترش شیخیه در کرمان است.