اخبار

استاد محقق داماد ـ از شاگردان و همراهان صمیمی شهید مظلوم آیت‌الله دکتربهشتی ـ در این گفتگو که پیشتر در «حریم حرم» (هفته‌نامه آستان امام خمینی(ره)) چاپ شده، از همکاری خود با آن مرحوم در قوه ‌قضائیه و تدوین قوانین قضائی و نیز امتیازات ایشان، سخن گفته‌اند که به مناسبت سالگرد شهادت آن بزرگوار در اختیار خوانندگان گرامی قرار می‌گیرد.

نشست «بهشتی و امروز ما» به همت گروه تاریخ انجمن اندیشه و قلم عصر روز شنبه دهم تیرماه با سخنرانی سید علیرضا بهشتی و حجت‌الاسلام والمسلمین جواد ورعی و در غیاب حجت‌الاسلام مسیح مهاجری، مدیر مسوول روزنامه جمهوری اسلامی در خانه موزه شهید بهشتی برگزار شد. در این نشست علیرضا بهشتی، بر اهمیت كار گروهی و حزب در دیدگاه شهید بهشتی تاكید و برای احزاب و تشكل‌هایی كه آنها را به نوع اول و دوم تقسیم كرد، یازده ویژگی برشمرد و در نهایت، اعلام كرد كه دیدگاه شهید بهشتی با كدام یك از این دو نوع قرابت بیشتری دارد. حجت‌الاسلام والمسلمین ورعی نیز درباره جایگاه ولایت فقیه و ملاك‌های آن در اندیشه شهید بهشتی، سخن گفت.

متنی که پیش‌روی شما قرار دارد، گفتاری است از شهید آیت‌الله دکتر بهشتی که در سال ۱۳۵۶ خطاب به طلاب مدرسه منتظریه‌الشمس (حقانی) و در حضور استادان آن ایراد شده است.

شهید بهشتی در فرایند مبارزه با رژیم پهلوی به شهرهای مختلفی سفر کرد. قم، تهران و هامبورگ از جمله مهمترین این شهرهاست. نکته مهم درباره هرسه مقطع زندگی وی آن است که شهید بهشتی، به تلفیق مبارزه با مباحث تربیتی و آموزشی می‌پرداخت. پیروزی هر انقلابی مدیون حضور عوامل متعددی است که در یک سوی آن مردم و در سوی دیگر رهبران فکری و پراکتیک ایفای نقش می‌کنند و در میان این دو، ایدئولوژی حلقه واسطی است که از سوی رهبران فکری برای مردم تبیین می‌شود. انقلاب ایران نیز از این قاعده مستثنی نبود و رهبران فکری و عملیاتی متعددی در آن حضور داشتند.

هفتم تیرماه یادآور فاجعه بزرگی است که در سال ۱۳۶۰ به شهادت بیش از هفتاد نفر در دفتر مرکزی حزب جمهوری اسلامی انجامید که در رأسشان آیت‌الله سیدمحمد حسینی بهشتی قرار داشت؛ فقیه دانشور و سیاستمدار مدبری که نخستین رئیس دیوان عالی کشور پس از انقلاب اسلامی بود و مردم در جریان اداره مجلس خبرگان قانون اساسی، با توانایی‌های درخشان او آشنا شدند.

کودتای 28 مرداد رویدادی است که منجر به ایجاد فضایی برای قدرت‌نمایی بیشتر محمدرضا پهلوی شد و پایه‌های قدرتش را به تعبیری محکم‌تر کرد و به تعبیر دیگر وی را هر چه بیشتر به ورطه سقوط کشاند. نگاه‌ها و تفسیرهای متفاوت رجال سیاسی انقلاب اسلامی به کودتای 28 مرداد در کتاب‌های«صحیفه نور»، «زندگی و مبارزات شهید آیت‌الله سید محمد حسن بهشتی به روایت اسناد»، «یاد باد»، «آیت الله کاشانی به روایت اسناد و خاطرات» و «خاطرات محمد هاشمی» نشان از این دارد که کودتا 28 مرداد تاثیری زیادی بر دیدگاه بسیاری بر سیاستمداران انقلابی گذاشت و بر آن شدند که در برنامه‌ریزی برای آینده از بروز این گونه رویدادهای تلخ و قدرت‌نمایی بیگانگان با تمام توان جلوگیری کنند.

شهید آیت الله «سید محمد حسینی بهشتی» معتقد بود که آزادی و قدرت انتخاب، انسان را از دیگر موجودات هستی متمایز کرده است و بر مبنای همین اصل انسان بر سرنوشت خود و محیط اطرافش تسلط دارد و هیچ کس نمی تواند قدرت انتخابگری انسان را نقض کند. هفتم تیر یادآور حادثه یی تلخ است؛ روزی که آیت الله بهشتی و همراهانش به دست منافقان به شهادت رسیدند. بهشتی در زمره ی شخصیت های برجسته ی ایران پس از انقلاب اسلامی است.

سیدعلیرضا بهشتی: نام ناطق‌نوری در منزل ما نامی آشنا بود. او را به‌عنوان یک روحانی تلاشگر، شجاع و خوش‌بیان می‌شناختیم. در جریان یکی از راهپیمایی‌های انقلاب، در خانه غسل شهادت کرد تا آماده و پاک به سوی سرنوشتی که هیچ‌کس نمی‌دانست چیست، برود. در روزهای پرالتهاب منتهی به پیروزی انقلاب نیز با پدر ارتباطی تنگاتنگ داشت. پس از انقلاب، بیشتر در رابطه با جهاد سازندگی می‌شناختیمش و البته نقش پررنگی که در مقطع زمانی معینی، در سامان‌یابی جامعه روحانیت مبارز داشت. با حزب جمهوری اسلامی هم همکاری گسترده‌ای داشت، به خصوص پیش از فاجعه خونبار هفتم تیر؛ اما آنچه بیش از هر چیز ناطق را زبانزد محافل سیاسی کرده و می‌کند، پایبندی‌اش به راه و رسم جوانمردی است، تا آنجا که رقابت سیاسی موجب نمی‌شود رفاقت را کنار نهد. همین خصلت است که از او چهره‌ای با درک بالایی از اهمیت پیشبرد منافع ملی و سیاست‌ورزی با حفظ لوازمش ساخته است.

محسن آزموده/ دكتر فرشاد مومنی، اقتصاددان نهادگرا در حاشیه گفت‌وگوی حاضر میان دو شكل از دخالت دولت در اقتصاد تمایز می‌گذارد: نخست نقش حاكمیتی دولت و دوم تصدی‌گری و معتقد است آن شیوه‌یی از حضور دولت در اقتصاد كه مد نظر شهید آیت‌الله دكتر بهشتی بود، شیوه اول است، به عبارت روشن‌تر دكتر مومنی تمام تاكیدات شهید بهشتی در آثاری چون بانكداری، ربا و قوانین مالی در اسلام درباره نقش پررنگ دولت در نظارت بر اقتصاد و در اختیار گرفتن سرمایه‌های بزرگ را از این منظر تفسیر می‌كند و می‌گوید در مقام مقایسه اندیشه‌های اقتصادی شهید بهشتی به اقتصاددانان نهادگرا نزدیك‌تر بود. در آستانه سی و سومین سالگرد هفتم تیر با این استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی كه خود از شاگردان مستقیم آیت‌الله بهشتی بوده درباره دیدگاه‌های نظری دكتر بهشتی به ویژه در زمینه عدالت اجتماعی گفت‌وگویی صورت دادم.

صدیقه قاسمی/ تنها ویژگی‌های آیت‌الله دكتر سیدمحمد حسینی‌بهشتی (1307 اصفهان-1360 تهران) چشمان نافذ، اندام كشیده، روی خوش و بیان صریح و شیوا، نبود، او در كنار علوم حوزوی بر دانش آكادمیك نیز تسلط داشت، غیر از عربی، انگلیسی و آلمانی را نیز می‌دانست و در تدریس و سخنوری نیز چیره‌دست بود، در كنار این جنبه‌های علمی اما برخی معتقدند كه یكی از مهم‌ترین ویژگی‌های این شخصیت كاریزماتیك توان سازماندهی‌اش بود. در 26 سالگی مدرسه دین و دانش را در قم تاسیس كرد و سال‌ها خودش ریاست آن را بر عهده داشت. او همچنین از بنیانگذاران اصلی مدرسه حقانی است در كنار حسین حقانی، مهدی حائری تهرانی، علی مشكینی، علی قدوسی، عبدالرحیم ربانی‌شیرازی و سید مرتضی جزایری.