اخبار

سال ۱۳۰۳ خورشیدی -۱۹۲۴ میلادی به دستور رضا شاه، نخستین گروه از خلبانان نیروی هوایی در ایران در ۶ اسفند ۱۳۰۳ -۲۵ فوریه ۱۹۲۵، آموزش دیده و آماده پرواز شدند. در قرارداد ۳۰۶ ماده‌ای هیأت مختلط نظامی ایران و انگلستان در سال ۱۹۱۹ و به هنگام تشکیل قشون متحدالشکل در سازمان ارکان حرب کل قشون در شعبه تنسیقات، دفتری هم به نام دفتر هواپیمایی پیش‌بینی شد و برای نخستین بار در قشون ایران نام هواپیمایی جزو سازمان درآمد تا هسته مرکزی نیروی هوایی را پی ریزی کند

اسناد و منابع تاریخ معاصر نشان می دهند که در سالهای میانی حکومت رضا شاه(1313-1314) به دلایل مختلف سیاسی – اجتماعی جنبش ناسیونالیستی در میان ایرانیان ایجاد می شود. برگزاری جشن هزاره و کنگره فردوسی در مهرماه سال 1313 موجب برانگیخته شدن حس ملیت و غرور ملی به ویژه جوانان شد.

دراین مقاله برآنیم که تاریخچه ای از مقدمات و انگیزۀ تشکیل فرهنگستان ایران را در دورۀ رضاشاه برشماریم و از قانون تأسیس، چگونگی مصوبات، نوع فعالیت کمیسیونهای هشتگانه و کاربرد اصطلاحی واژه های مصوب این انجمن فرهنگی تاریخ معاصر ایران، آگاهی یابیم

اگرچه زندان و زندان سازی امری مختص به زمان رضاشاه نیست، اما با توجه به رشد سریع زندان سازی در این دوره لازم است که علل و عوامل آن را مورد بررسی قرار دهیم.

دولتهای استعماری در ایران از هر گونه شرایط و وضعیتی به عنوان برگ بازی برای نفوذ در این کشور استفاده می‌کردند. تنشهای قومی، زبانی، وجود حرکتهای گریز از مرکز و تجزیه‌طلبانه، همه ضمن تهدید حکومت مرکزی، نقش ابزار بازی انگلیس و روسیه برای فشار وارد آوردن بر حکومت مرکزی در ایران معاصر را داشته‌اند.

برای کسانی که تاریخ معاصر ایران را بررسی می‌کنند یک سؤال جدی طرح می‌شود. رضاشاه که فاقد تحصیل رسمی و دانشگاهی بود، از کجا به ایده‌ی پیشرفت جامعه‌ی ایران رسید و توانست آن را در طی شانزده سال در ارکان مختلف، به‌تدریج نوسازی نماید؟ برای پاسخ‌گویی به این سؤال، باید اندکی به گذشته سفر کرد تا علل رویکرد او را فهم نمود

سه سند زیر که به طور جداگانه در زمان های متفاوت به وسیله افراد گوناگون نوشته شده اند، حاوی تائید جنایات امیراحمدی و قشون شاه در سال های 1303 تا 1306 و بعد از آن در لرستان است. امیراحمدی از قزاقان اوایل روزگار رضا خان بود که به فرماندهی رضا شاه برای سرکوب و به اصطلاح برقراری امنیت در آن زمان به لرستان گسیل شده بود.

چرا قضاوت درباره‌ی نوسازی پهلوی اول مناقشه‌آمیز است؟ درباره‌ی نوسازی و اصلاحات عصر پهلوی اول، آثار زیادی منتشر شده است. هریک از این آثار از منظری به مواجهه‌ی حکومت با عقب‌ماندگی جامعه پرداخته‌اند و به قضاوت درباره‌ی دستگاه حاکمه و همراهان فکری آن نشسته‌اند.

یکی از راههای شناخت بهتر و درک عمیق‌تر از تاریخ معاصر ایران بررسی شخصیتهایی است که بر عرصه سیاست ایران تاثیرگذار بوده‌اند. شخصیتهایی که گاه و بی‌گاه روند تحولات را از مسیر خود خارج ساخته یا بدان شکل بخشیده‌اند.

حكومت رضاشاه نتیجه جنگ قدرت در دوران پس از انقلاب مشروطه است كه فصل تازه‌ای را در تاریخ توسعه سیاسی ایران در زمینه ایجاد تمركز در منابع قدرت گشود. استیلای این حكومت، با وجود توفیق در افزایش كمیت قدرت سیاسی و ایجاد ابزارهای جدید برای متمركز ساختن و اعمال قدرت، تغییر جامعه ایران را از جامعه‌ای كوتاه‌مدت به جامعه‌ای با ساختارهای بلندمدت و مستمر باعث نشد.