اخبار

دو هزار نسخه خطی و چاپ سنگی از خواجه نصيرالدين توسی و بیش از 70 نسخه نفيس از زکريای رازی در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود.

استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در کرسی معیارهای عدالت سیاسی در اندیشه سیاسی خواجه نصیر گفت: تساوی، تناسب و تکافی پایه های عدالت از منظر خواجه نصیرالدین طوسی است.

خواجه نصيرالدين طوسي دانشمند شهیر و عالم بزرگ ایرانی است که آثار فراوانی را تالیف کرده است. «اخلاق ناصری»، «اوصاف‌ الاشراف»، «اساس الاقتباس»، «شرح الاشارات»، «تجرید الاعتقاد»، «جامع الحساب» و کتاب مشهور «زیج ایلخانی» و «تذکرة فی علم الهیئة» در علم نجوم از جمله مهمترین آثار اوست.

یش از 924 سال قبل؛ یعنی در سال 471 هجری شمسی در بروجرد مردی با «ضربه کارد بر سینه و رگش» کشته شد که به نوشته سید‌جواد طباطبایی سعی فراوانی در «بازپرداخت اندیشه سیاسی ایرانشهری» داشت. سخن از ابوعلی حسن بن علی بن اسحاق طوسی یا همان خواجه نظام‌الملک طوسی است؛ وزیر قدرتمند دوران الب ارسلان و ملک‌شاه، سلاطین سلجوقیان؛ که نقش ویژه‌ای در بازسازی اندیشه ایرانشهری و چگونگی سیاست‌ورزی در تاریخ ایران ایفا کرد. اما خواجه سرنوشت عجیبی داشت. هر چند « حدود 29 سال و هفت ماه و کسری» وزارت کرد و از قدرت فراوانی نیز برخوردار بود، اما زمانی که در واپسین سال‌های پادشاهی ملک‌شاه با او دچار اختلاف شد، گویا می‌دانست که به‌زودی از صحنه حذف خواهد شد. به همین دلیل هم بود که وصیتنامه‌ای نگاشت و در آن به مسائل مهمی اشاره کرد که کم از «سیاست‌نامه»اش نداشت.

در باب مشی سیاسی و نقش دانشور بزرگ ایران، خواجه نصیرالدین طوسی در پاره ای حوادث و مواقف تاریخی در جهان اسلام، خاصه در دوره مغول، سخنان متفاوت و متضادی گفته شده است. تغایر این آراء، فضای داوری درباره او و رفتار سیاسی اش را تاریك كرده است. گروهی وی را متهم به ترجیح منافع سیاسی بر مصالح دینی وآیینی كرده اند و گروهی دیگر ساحت او را از این امور بری دانسته و معتقدند اساساً قدرت او در حدی نبوده كه منشأ چنین آثار سیاسی و اجتماعی دامنه داری شود. گروهی هم می گویند به فرض اثبات چنین انتساب هایی به خواجه، عمل وی نه تنها خلاف مصالح مسلمین نبوده، كه موافق مصلحت نیز بوده است. مقاله حاضر تاملی در این مسائل و پاسخی است به چنین شبهه هایی.

نصیرالدین محمد‌بن‌حسن جهرودی‌ طوسی مشهور به خواجه نصیر‌الدین طوسی ۱۵جمادی‌الاول سال ۵۹۸ هجری‌قمری در طوس متولد شد. طوسی یکی از سرشناس‌ترین و بانفوذترین چهره‌های تاریخ اسلامی است. او را دسته‌ای از دانشوران خاتم فلاسفه و گروهی عقل حادی‌عشر (یازدهم) نام نهاده‌اند. علامه‌حلی که یکی از شاگردان خواجه‌ نصیرالدین طوسی است، درباره استادش چنین می‌نویسد: «خواجه نصیرالدین طوسی افضل عصر ما بود و از علوم عقلیه و نقلیه مصنفات بسیار داشت.»

همایش بزرگداشت روز خواجه‌نصیرالدین طوسی عصر روز دوشنبه 4 اسفندماه با حضور غلامحسین ابراهیمی دینانی، حجت‌الاسلام عبدالحسین خسرو پناه رئیس موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، آیت‌الله سید مصطفی محقق داماد استاد دانشگاه شهید بهشتی، غلامرضا اعوانی و شهین اعوانی از اعضای هیئت‌علمی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران برگزار شد.

امروز پنجم اسفندماه روز بزرگداشت خواجه نصیرالدین طوسی است که به عنوان روز مهندسی نامگذاری شده است. محمد بن حسن جهرودی طوسی مشهور به خواجه نصیر الدین طوسی در تاریخ ۱۵ جمادی الاول سال ۵۹۸ هجری قمری در طوس ولادت یافته است. او به تحصیل دانش علاقه زیادی داشت و از دوران جوانی در علوم ریاضی و نجوم و حكمت سرآمد شد و از دانشمندان معروف زمان خود گردید. طوسی یكی از سرشناس ترین و با نفوذترین چهره های تاریخ اسلامی است.