اخبار

در دوران مدرن همواره شنیده‌ایم که می‌گویند «مشاهده» منشأ و ابزار عمدۀ دانش است. دانش فرایندی توصیف می‌شود که با مشاهده آغاز و به جمع‌آوری مشاهدات، طبقه‌بندی و در انتها نتیجه‌گیری و استخراج قوانین و قواعد کلی و پایدار منتهی می‌شود؛ از این منظر، همواره تأکید شده که دانشی که از طریق فرایندهای علمی به دست می‌آید، دانشی اثبات‌شده و متقن است، چراکه نظریه‌های علمی به شیوه‌ای دقیق از یافته‌های تجربی که با مشاهده و آزمایش به دست آمده‌اند اخذ می‌شوند.

علم و اندیشه از سنخ فن هستند یا هنر؟ اموری تکنیکی هستند یا ذوقی و شاعرانه؟ با ذکر این تذکر ضروری که حوزه‌ی بحث ما نه تأمل در موضوع به‌مثابه‌ی امری فلسفی و انتزاعی بلکه دقیقأ متمرکز بر مسائل جامعه‌ی علمی ماست، به تحریر محل نزاع بپردازیم. فن بودن به چه معناست و در مقابل هنری بودن و شاعرانگی چه مختصاتی دارد؟ اعتقاد به هریک چه استلزاماتی با خود به همراه می‌آورد و چه دستاوردهای علمی و آکادمیکی را مقتضی می‌کند؟ توجه به یک نمونه احتمالاً بحث در باب این دوگانه را روشن‌تر خواهد ساخت