«هنر تذهیب» به نام ایران و ترکیه، آذربایجان، تاجیکستان و ازبکستان در فهرست جهانی میراث ناملموس یونسکو ثبت شد.
پیچ و تاب شاخه‌های طلایی در میان گل‌های رنگی در زمینه‌ای لاجوردی تصویری است که تمام ایرانیان آن را به خوبی می‌شناسند. سال‌‌ها است که ترکیب این گل‌ها و رنگ‌بندی‌شان از اصولی خاص پیروی می‌کنند و تغییرات در آن از چند ترکیب‌بندی، تغییر رنگ‌گذاری‌ها یا طرح چند گل یا برگ فراتر نرفته است. اما هر چند وقت یک‌بار طرح‌های کاملا متفاوتی با نام تذهیب دیده می‌شود که البته چندان به مذاق مذّهبان خوش نمی‌آید، دلیل مخالفت‌ها با طرح‌های بسیار متفاوت چیست؟ آیا خلاقیت راهی در این هنر قدیمی ندارد؟
دو قرن پس از آنكه اصحاب پیغمبر اسلام، قرآنی را كه جبرئیل از جانب خدا بر او نازل كرده بود، روی برگ نخل و استخوان ثبت كردند، كتاب آسمانی به خط پرشكوه كوفی بر صحایفی مرتب و كامل با سرلوح‌های زرنگار نوشته شد. قدیمی‌ترین قرآن‌های باقیمانده اغلب به خط كوفی است و تاریخ تحریر آنها را بایستی از قرن سوم (ه.ق.) به بعد دانست.
از آنجا که به چگونگی ترکیب‌بندی و نظام حاکم بر طراحی تذهیب در نسخ خطی ایرانی تاکنون کمتر توجه شده است، مقالة پیش‌رو کوشیده‌ایم تا با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی موردی و با استفاده از شیوۀ مطالعة کمّی، از یک‌سو، تذهیب‌های دو نسخة خطی شاهنامۀ مصور وغیرمصور بایسنغری را معرفی و توصیف می‌کنیم و از دیگر سو، نظام حاکم بر طراحی آن را به بحث بگذاریم.
هنر تذهیب در کنار خوشنویسی و نقاشی ایرانی، سه رکن اصلی در چرخۀ هنر کتاب‌آرایی ایران در دوران اسلامی به شمار می‌آید؛ با وجود آنکه ایرانیان از پیشگامان پیدایش، روا ج‌دهندگان و برترین پدیدآورندگان آن بوده‌اند، جایگاه این هنر در میان دیگر هنرها و اهمیت توسعه و پیشرفت آن کمتر مورد توجه محققین غربی قرار گرفته است.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید