اخبار

هادی خانیکی، می گوید: روشنفکر گفت‌وگویی نقش میانجیگری دارد، او در امور اجتماعی و سیاسی و همه جا در حال پادرمیانی است و همواره در حال آمد و شد است. چهارمین ویژگی او این است که متکی به جامعه مدنی است و جهان زیست او در جامعه مدنی است و به همین دلیل است که نمی‏ خواهد جامعه مدنی را به یک بازار و اجتماع بسته تقلیل دهد.

پنجمین همایش ملی روز علوم اجتماعی روز سه شنبه 13 آذرماه با حضور جمعی از اساتید و دانشجویان علوم اجتماعی در دانشکده ادبیات دانشگاه خوارزمی آغاز شد. نخستین پنل این همایش به بزرگداشت غلامحسین صدیقی و محمد امین قانعی راد اختصاص داشت.

داوود فیرحی، استاد دانشگاه تهران در مراسم ترحیم سید محمدامین قانعی‌راد با بیان اینکه مهمترین سخن وی ناهمزمانی دانش در جامعه ایران است، گفت: جامعه‌ای داریم که با دانش‌ها بیگانه شده و دانش‌هایی داریم که با جامعه بی‌ارتباط است. این «بی قراری اجتماعی» مسئله‌ای است که احتیاج به درمان دارد. هرچند جسم قانعی‌راد از بین ما سفر کرده اما پرسش‌های او در گوشه گوشه ذهن ما باقی مانده و خواهد ماند.

شریعتی برای بسیاری از ما نقش پدر فکری را دارد و ما نزد او تلمذ کرده‌ایم و از او اندیشیدن و نگاه نقادانه و عمق فکر را آموخته‌ایم. شریعتی شاید جزو نخستین روشنفکرانی است که در ایران و برای ایران اندیشید و سعی کرد فراتر از قالب فکری خود، قالبی گذارد و با نگاه ترکیبی و خلاقانه به میراث فکری ایران و اسلام و جهان پرداخت و توانست سنتزهای جالبی در زمینه‌های مختلف عرضه کند.

ناصر تکمیل‌همایون در حاشیه مراسم آیین تشییع پیکر قانعی‌راد با اشاره به این‌که وی توجه ویژه‌ای به تاریخ جامعه‌شناسی در ایران داشت گفت: این جامعه‌شناس ایرانی دارای فضلیت اخلاقی بود و این در کنار فضل جامعه‌شناسی از او یک شخصیت ممتاز ساخته بود.

دریغا که دکتر محمدامین قانعی‌راد استاد جامعه‌شناسی زود و بی‌هنگام این جهان را وداع گفت و به ملکوت پیوست. مرگ چنین خواجه نه کاری است خرد. دکتر قانعی‌راد دانشمند ممتازی بود. او روحی بلند و چشمی گشوده به اوضاع زمان و مسائل جامعه و کشور داشت و فارغ از تعلق‌ها و مصلحت‌اندیشی‌های کوته‌بینانه می‌خواست این مسائل را دریابد. استعداد این را هم داشت که با احتیاط دانشمندانه قدم در راه اندیشه اصلاح اجتماعی بگذارد

محمدامین قانعی‌راد جامعه‌شناسی برجسته و همیشه همراه مطبوعات بود. او را علاوه‌بر فعالیت آکادمیک، فردی صلح‌طلب و فعال حقوق بشر می‌شناختند. قانعی‌راد در دوران ریاستش بر انجمن جامعه‌شناسی، دوران تازه‌ای را برای این انجمن علمی و خصوصی رقم زد. این مطلب، ادای دینی به جامعه‌شناس فقید است که سه روز پیش به دلیل بیماری سرطان از دنیا رفت.

اگر خبر از راه نرسیده بود، بالاخره یك‌نفر از ما در عصر شنبه تعطیل شماره تلفنش را می‌گرفت و از او می‌خواست تا درباره «شادی» جمعه شب مردم ایران بنویسد؛ درباره پیروزی‌ای كه كام ایرانی‌ها را شاد كرد و واكنش‌های اجتماعی‌ای كه به خیابان‌های این سرزمین سرازیر شد و از یك نیاز واقعی اجتماعی گفت. اما خبر زودتر از واقعه شادمانی از راه رسیده بود و بیست و چهارساعت پیش از آن جماعتی را عزادار و غمگین كرد؛ جماعتی از اهالی جامعه‌شناسی و البته روزنامه‌نگاری كه محمد امین قانعی‌راد را می‌شناختند و از حضور تاثیرگذار و پررنگش خبر داشتند

اگر قرار بود از میان جامعه‌ شناسان ایرانی روزگار ما، فقط یکی را نشان کنیم که با شوری بی‌پایان و اشتیاقی تمام نشدنی از دانشگاه و روشنفکری دفاع می‌کرد، آن یک نفر نمی‌توانست غیر از زنده یاد دکتر محمد امین قانعی‌راد (1397- 1334) باشد؛ اندیشوری که چند سال اسیر سرطان بود و آخرالامر در شب عید فطر خرقه خاکی را وانهاد و اهل آسمان، خرمای عید بندگی را به او چشاندند.

بارها اصطلاح «متخصص بی‌سواد» را شنیده‌ایم و چه بسا به دیگران هم لقب داده‌ایم. در حالی که این، عبارتی پارادوکسیکال است؛ کسی که در دانش و رشته خود به سطح تخصص رسیده باشد چطور می‌تواند «بی‌سواد» خطاب شود؟