اخبار

گفت و گوی حاضر، که شرحی است بر یکی از ابیات مشهور حافظ(دل می رود ز دستم صاحبدلان خدا را/دردا که راز پنهان خواهد آشکارا)، در بردارنده نکات و اطلاعات تازه‌ای در شرح بیت مذکور است. از جمله آنکه، در مصرع نخست با یکی از ظرایف کار حافظ که عبارت است از نشان دادن فضای زمانی، مکانی و وضع و حالی در خود الفاظ شعر، آشنا می‌شویم و در مصرع دوم با معانی متفاوت «راز»، «سر»، «مساله» و «معما» و در نتیجه مراد حافظ از«راز» در بیت محل بحث. همچنین، در شرح مصرع دوم استاد ملکیان به توضیح تبیین‌های مختلفی پرداخته‌اند در باب این پرسش که: «چرا عشق مکتوم ماندنی نیست؟».

مدیر گروه فرهنگی یونسکو ضمن تشریح فرآیند ثبت شهرها در فهرست «شهرهای خلاق یونسکو» گفت: شهرداران در این زمینه متولیان اصلی هستند و باید نگاهی کلان به توسعه پایدار داشته باشند.

مراسم بزرگداشت مرحوم احمد سیاح مدیر فقید انتشارات اسلام، عصر دوشنبه 23 آذر، در انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برگزار شد. در این مراسم مهدی محقق رئیس این انجمن در سخنانی با اشاره به اینکه مرحوم سیاح زندگی خود را در کنار کسب و کار نشر در خدمت کسب علم و دانش قرار داده بود گفت: در گذشته کتابفروشی‌ها پاتوق اهالی علم بود و ناشر کسی بود که کتاب در وجودش منعکس شده بود اما امروزه در بسیاری موارد این‌گونه نیست. مرحوم جلال همایی وقتی برای قدم زدن از منزل خارج می‌شد پاتوقش کتابفروشی خیام بود و یا مرحوم محمد معین کتابفروشی زوار. این مسیر اما امروز فراموش شده و باید احیا شود. ما هر وقت در خیابان بوذرجمهری به دفتر مرحوم سیاح سر می‌زدیم چند نفر از علمای تهران در آنجا حضور داشتند. در آن زمان کتابفروشی کار مکانیکی نبود و کتابفروش و ناشر خود را وسیله ای برای تبدیل کتاب به پول نمی‌دانست. این شیوه و سنت است که باید بار دیگر مورد توجه ما قرار بگیرد و به آن توجه کنیم.

زمانی بود در همین ایران خودمان، که اگر بهترین شاعر زمانه خودت هم بودی اما مقیم پایتخت نبودی، کسی - اعم از ناشر، مسئول صفحه شعر و سردبیر و حتی اگر گذرت به تهران می‌افتاد، گردانندگان نشست‌های ادبی- تحویلت نمی‌گرفتند، سهل است، فرض را بر این می‌گذاشتند که تو دیواری، یعنی اصلاً وجود نداری! بگذریم از اینکه اگر شاعر شهرستانی مقیم تهران هم بودی، با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کردی و حتماً در نشست‌های ادبی، مادون‌تر از شاعرانی حسابت می‌کردند که سابقه‌شان کمتر از تو بود اما لهجه‌شان بهتر از تو بود! سریال «شهریار» کمال تبریزی را که روایت آرمانی تبریزی از تاریخ بود، فراموش کنید! همین بلاها را سر شهریار هم در تهران آوردند مدارکش هم موجود است در شعر شهریار، که نمی‌خواهم استخوان لای زخم بگذارم! حالا فرض کنید موقعی که یک نفر شهرستانی بود و می‌خواست انقلاب ادبی در پایتخت راه بیندازد، چه به روزگارش می‌آوردند!

نشست «در محضر حافظ» در پردیس قلهک برگزار شد. در این نشست که با استقبال حافظ دوستان روبه‌رو شد، ابتدا دکتر الهام باقری به ارائه برنامه‌ها و تشریح فعالیت‌های این انجمن پرداخت. او اظهار کرد: انجمن دوستداران حافظ در تهران در حوزه علمی - فرهنگی برنامه‌هایی از قبیل حافظ خوانی، زیبایی‌شناسی شعر حافظ، نقد ادبی، شاهنامه‌پژوهی، آشنایی با متون ادبی گذشته، آموزش داستان‌نویسی، آموزش بازیگری و ... را به‌صورت مستمر برگزار می‌کند و سعی بر آن بوده که تمام سلیقه‌ها پوشش داده شود.

استوارت همروف و راجر پن‌رز صاحبان نظریه اُرک-اُر (Orch-Or) بیان می‌کنند که مغز انسان یک سیستم فرا-الگوریتمی (محاسبه‌ناپذیر) است. در اینجا تلاش می‌شود موضوع شناخت نزد حافظ با بخشی از مطالب مربوطه نیز مقایسه شود. در آنجا موضوع با تعریف خودآگاهی آغاز شده است و جنبه‌ی علمی دارد، در شعر حافظ «شراب» را به‌عنوان روشی از شناخت و تأثیر آن بر درونیات آدمی مطالعه می‌کنیم. در اینجا بنا داریم بخشی از یکی از نظریه‌های امروزی را با موضوع شناخت نزد حافظ همراه کنیم تا با نگاهی به شناخت نزد حافظ مطالبی را که به قول حافظ می‌تواند مورد تأیید علم نیز قرار بگیرد (علم از تو در حمایت) را بررسی کنیم؛ «بیا تا در می صافیت راز دهر بنمایم»

در گستره ی علوم عقلی، مانند ریاضی و فیزیک، کاخ های علمی (نظریه ها) به روی بنیان های خِردآگین و پیش فرض های دیرپای ساخته می شوند و تا زمانی که آزمون ها و نگرش های علمی تازه تر، بنیادها را نلرزانده اند، کاخ ها همچنان استوار بر جای می مانند. در کارهای علمی، آزادی عمل نسبتاَ محدود است، یعنی پژوهنده و گزارشگر به آسانی نمی توانند به شتاب، از چهارچوبی که پیش فرض ها ایجاب می کنند و خط و مرزهایی که عالمان تا همان زمان مقرر داشته اند، فراتر بروند.

اسماعیل آذر می‌گوید: ماه رمضان و مسئله روزه‌داری پیوسته مورد توجه شاعران ایرانی در طی قرون متمادی بوده و شاعران کم و بیش در این زمینه شعر دارند، البته مطالب و ابیاتی که درباره «عید فطر» وجود دارد، به مراتب بیش‌تر است.

تأثیر کتب آسمانی بر جریان‌های ادبی یک واقعیت است و در میان شاعران کهن ایران زمین، انعکاس آیات قرآن در اشعار حافظ نمونه‌ای قابل تأمل است. قرآن به عنوان معجزه مکتوب پیامبر خاتم(ص) همواره حضوری پررنگ در فرهنگ، هنر و ادبیات ایران زمین داشته است و امروز با مراجعه به ادبیات کهن ایران زمین به خوبی می‌توان انعکاس این کتاب آسمانی در متون به یادگارمانده از بزرگان فرهنگ و ادب ایران را رصد کرد.

در آخرین پنل بین المللی همایش حافظ که شامگاه گذشته 15 اردیبهشت ماه در سالن مطهری دانشگاه آزاد اسلامی برگزار شد، نشستی با موضوع حافظ و هویت ملی با حضور مصطفی ملکیان علی اصغر دادبه ژاله آموزگار و شروین وکیلی برگزار شد.