سرگذشت تقسيمات كشوري / شادروان دکتر حسن حبيبي ـ بنيانگذار بنياد ايران‌شناسي - بخش چهارم و پاياني

1392/12/4 ۰۷:۵۳

سرگذشت تقسيمات كشوري / شادروان دکتر حسن حبيبي ـ بنيانگذار بنياد ايران‌شناسي - بخش چهارم و پاياني

فهرست کامل روستاها بنای اولیه بر آن بود که فهرست کامل روستاهای کشور (و نیز نام شهرها، دهستانها، بخشها و شهرستانها) در این کتاب درج شود. بدین ترتیب که آخرین تغییراتی که در مجلدات مختلف کتاب آمده است، در فهرست نهایی بیاید و وابستگی دهستانی، بخشی، شهرستانی و استانی در ردیف مربوط معلوم شود تا جستجوگر علاقه‌مند که می‌خواهد بداند این یا آن شهرستان یا شهر یا روستا از لحاظ وابستگی به کدام استان تعلق دارد در فهرست الفبایی مربوط این اطلاع را به آسانی به دست آورد.

 

فهرست کامل روستاها

بنای اولیه بر آن بود که فهرست کامل روستاهای کشور (و نیز نام شهرها، دهستانها، بخشها و شهرستانها) در این کتاب درج شود. بدین ترتیب که آخرین تغییراتی که در مجلدات مختلف کتاب آمده است، در فهرست نهایی بیاید و وابستگی دهستانی، بخشی، شهرستانی و استانی در ردیف مربوط معلوم شود تا جستجوگر علاقه‌مند که می‌خواهد بداند این یا آن شهرستان یا شهر یا روستا از لحاظ وابستگی به کدام استان تعلق دارد در فهرست الفبایی مربوط این اطلاع را به آسانی به دست آورد.

آنچه در این فهرست بیش از همه اهمیت دارد، فهرست مربوط به روستاهاست که بیشترین تعداد را از لحاظ نام در بردارد و از جهات متعدد تاریخی، جغرافیایی و حتی زبان‌شناختی دارای اهمیت ویژه است. بدین معنی که: نخست روستاهایی که از میان رفته‌اند یا با دیگر روستاها یکی شده‌اند، در این فهرست ملاحظه می‌شوند.

دوم آنکه فهرست با ستون ملاحظاتی که دارد، نشان خواهد داد که برای مثال روستای الف ابتدا به شهر یا شهرستان یا استان الف تعلق داشته و سپس بنا به ملاحظاتی این روستا به استان ب منتقل شده است.

سوم آنکه نامهای روستاها که به صورت الفبایی تنظیم شده است، نشان خواهد داد که نام یک روستا عیناً در چند شهرستان یا استان آمده است و گهگاه خواننده با شگفتی متوجه می‌شود که نام یک روستا که در شمال کشور قرار دارد، عیناً در جنوب و غرب تکرار شده است؛ آن هم نه یک بار که گهگاه چند بار در جهات اربعه، که اینها هم دستمایه‌های کم‌نظیری برای مطالعات بعدی خواهد بود.

نکته چهارم که از لحاظ ادبی و زبانی اهمیت دارد، تعیین زبانی است که نام روستا به آن زبان ذکر شده است. علاوه بر فارسی دری، قطعاً روستاهای فراوانی به ترکی و کردی و برخی گویشها و نیز زبانهای پارسی میانه (پهلوی ساسانی و پهلوی پارتی) و پارسی باستان و اوستایی وجود دارد. قرار گرفتن این واژه‌ها در کنار هم محقق را برای برخی نتیجه‌گیری‌ها، راهنمایی خواهد کرد و شاید برخی از اطلاعات این فهرستها برای واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی نیز قابل استفاده باشد.

تغییر برخی از واژه و پیشنهاد و تصویب واژه‌های جدید برای نام روستاها نیز دلائل متعددی دارد که در کنار هم قرار گرفتن آنها این دلایل را روشن‌تر و نتیجه‌گیری را آسان‌تر می‌کند. چنانچه لازم باشد برخی فهرستهای مقایسه‌ای و آماری از قبیل تعداد شهرها و … نیز به این بخش اضافه خواهد شد.

فهرستها

در تدوین کتاب، با توجه به فهرستهای موجود در پایان بخشها، افزودن دوباره‌ مجموع این فهرستها در پایان کتاب چندان صواب نمی‌نمود. در نتیجه، برای پرهیز از اضافه کردن حجم کتاب و مواجه شدن با انتقادهایی در این زمینه، ولو ناموجه، راه‌حل ساده و مفیدتری را برگزیدیم و مجموعه‌ این اطلاعات را در لوحی فشرده جای دادیم، این لوح، علاوه بر اطلاعات موردی و مربوط به کتاب حاضر، گنجایش برنامه‌های متعددی را برای پژوهش بعدی دارد.

 

در نهایت، تبویب جلدهای کتاب ایران بدین شکل سامان گرفت:

با توجه به گستردگی دامنه‌ این پژوهش از پیش از ظهور اسلام تاکنون قرار شد کتاب اول را به یک صد سال اخیر (۱۲۸۵شر۱۳۲۴ق ـ ۱۳۸۵ش) و دیگر کتابها را به سالهای قبل از آن (۱۲۲۴ـ۱۳۲۴ق، ۱۰۲۴ـ۱۲۲۴ق، …) اختصاص دهیم. به هر یک از عناوین مختلف نظیر نامها و وظایف و اختیارات مسئولان در حیطه‌ تقسیمات کشوری نیز در کتابی از این مجموعه پرداخته خواهد شد. و هر جلد کتاب با توجه، به گستره و شمار موضوعات، به بخش‌های متعددی تقسیم شده است: جلد اول شامل آذربایجان‌شرقی، آذربایجان‌غربی، اردبیل، و اصفهان؛ جلد دوم شامل ایلام، بوشهر، تهران، و چهارمحال و بختیاری؛ جلد ششم شامل کرمانشاه، کهگیلویه و بویراحمد، گلستان، گیلان و لرستان…

در جواب این سؤال که چرا آذربایجان‌شرقی و غربی و اردبیل در کنار اصفهان در جلد اول، ایلام و بوشهر… در جلد دوم و … مثلاً خراسان در شرق با خوزستان در جنوب و غرب در یک جلد آمده‌اند؟ باید گفت تنها راهی که هم به نظم کارها یاری می‌رساند و هم اشکالات و ابهامات دیگری به وجود نمی‌آورد، نظم الفبایی بود و ما هم از این نظم پیروی کرده‌ایم.

جلد ششم علاوه بر مطالب استانهای کرمانشاه، کهگیلویه و بویراحمد، گلستان، گیلان و لرستان شامل مقدمه و بخش تمهید است.

مقدمه: شامل زیرساختهای جامعه‌شناختی نیاز به پژوهش، درباره تقسیمات کشوری و ضرورتهای آن، روش پژوهش، شیوه تدوین، تحلیل منابع و نیز قسمتی از طرح سازمانهای اداری و تقسیمات کشوری در بنیاد ایران‌شناسی است.

[بخش] تمهید: در این بخش، اطلاعاتی درباره محتوای قوانین تقسیمات کشوری داده می‌شود از جمله: قوانین مهم تقسیمات کشوری؛ بررسی کاستیهای این قوانین و برتریهای آنها نسبت به یکدیگر و نسبت به اوضاع اجتماعی و تاریخی جامعه؛ بررسی کالبد و محتوای قوانین از ۱۲۸۶ تا ۱۳۸۵٫ این بخش خواننده را با واژه‌ها، مفاهیم و اشارات بخشهای مختلف، نظیر قانون ۱۲۸۶، قانون ۱۳۱۶، قانون ۱۳۶۲ و غیره، آشنا می‌سازد و از تکرار برخی مطالب مشترک در هر بخش جلوگیری می‌کند، و اشراف بر کل ساختار تقسیمات کشوری را به لحاظ مفهومی میسر می‌نماید. در این قسمت، همچنین محتوای کتابهای جغرافیای مرتبط با تقسیمات کشوری، همچنین محتوای کلی سرشماری‌ها و میزان بهره‌مندی آنها نسبت به دیگر منابع مورد بررسی قرار گرفته است.

بخشهای استانهای سی‌گانه‌: استان‌ها نیز تحت عناوین بخشهای اول، دوم به ترتیب حروف الفبا، در جلدهای مختلفی قرار گرفته‌اند. هر یک از بخشهای مختلف، دربردارنده اطلاعات تقسیمات کشوری یک استان است.

جلد ششم در ادامه جلدهای اول، دوم، سوم، چهارم و پنجم به استانهای کرمانشاه، کهگیلویه و بویراحمد، گلستان، گیلان و لرستان پرداخته است. این جلد دربردارنده بخشهای بیست و سوم تا بیست و هفتم از مجموع کتابهای است. از آنجا که استانهای کنونی کشور با تجزیه استانهای ده‌گانه ایجاد شده‌اند، ابتدا بنا بود تا نتایج تحقیقات درباره استانهای همجوار در کنار یکدیگر و در یک جلد تنظیم شود تا هم اطلاعاتشان مکمل هم باشد و هم به صورت منطقه‌ای بررسی شوند؛ اما پس از تدوین اولیه، با انتخاب ترتیب الفبایی‌ استانها، هر استان به صورت مستقل بررسی گردید و در صورت نیاز، و خصوصاً برای اجتناب از مطالب تکراری درباره استانهای جدا شده از یکدیگر، به استان مادر (مصدر، منشأ) ارجاع داده شد.

 

مسائلی چند

در اینجا با مسائلی روبرو بودیم: نخست در مورد برخی استانها، همچون آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی و همچنین اردبیل، که به تناوب به یکدیگر پیوسته یا جدا از هم بوده‌اند. به عنوان نمونه، آذربایجان در سال ۱۳۱۱ به ایالات شرقی و غربی تقسیم شد؛ در سال ۱۳۱۶ ترکیب این دو ایالت استان شمال غرب را تشکیل داد و در همان سال، به دو استان سوم و چهارم تقسیم شد؛ چند سال بعد، در سال ۱۳۲۳، استان سوم و چهارم باهم ترکیب و بالاخره، در سال ۱۳۳۷ از یکدیگر جدا شدند و استانهای آذربایجان شرقی و آذربایجان‌غربی شکل گرفت. در این مورد، اطلاعات استانهای مورد نظر، تا آخرین تفکیک قطعی، در یک بخش با عنوان آذربایجان بیان شده است، و از سال ۱۳۳۷ به بعد، آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی هر یک در بخشهای مجزا بررسی شده‌اند.

مسئله دیگر، تاسیس برخی استانها در سالهای اخیر است، مانند استانهای اردبیل، قزوین، قم، گلستان، خراسان جنوبی، خراسان رضوی و خراسان شمالی (در سالهای ۱۳۷۲ تا ۱۳۸۳). در این مورد با در نظر گرفتن شهرستانهای اصلی استانهای جدیدالتأسیس، سیر تاریخی تقسیمات کشوری آنها، از ابتدا یعنی از ۱۲۸۵ تا تاسیس و پس از آن پیگیری شدند. درباره استانهای تازه‌تأسیس خراسان، با توجه به تغییر استان و تقسیم آن به طور کامل به سه استان جدید، از روش دیگری باید استفاده می‌شد ـ همان روشی که در ابتدا از آن، درباره استانهای آذربایجان شرقی و غربی بهره گرفتیم ـ سیر تغییرات تقسیمات کشوری کل استان تا سال ۱۳۸۳ در یک بخش به نام خراسان، و پس از آن، از سال ۱۳۸۳ به بعد برای، هر یک از استانها به ترتیب حروف الفبا در بخشهای مجزا آمد.

در تنظیم اطلاعات و شیوه استقرار استانها، با برخی از استانها مسئله دیگری داشتیم. استانهایی نظیر بوشهر و هرمزگان در دوره‌های مختلف در ساختارهای مختلفی تنیده شده بودند و تشخیص و تنظیم هر یک، مستقل از دیگری، دشوار بود. بوشهر طی دوره‌های مختلف، جزء فارس و با بندرعباس جزء حکومت سواحل خلیج فارس و دریای عمان بود و سرانجام، با چند شهرستان دیگر فرمانداری کل، و در نهایت، استان (بوشهر) شد.

در تنظيم اطلاعات و شيوه استقرار استانها، با برخي از استانها مسئله ديگري داشتيم. استانهايي نظير بوشهر و هرمزگان در دوره‌هاي مختلف در ساختارهاي مختلفي تنيده شده بودند و تشخيص و تنظيم هر يك، مستقل از ديگري، دشوار بود. بوشهر طي دوره‌هاي مختلف، جزء فارس و با بندرعباس جزء حكومت سواحل خليج فارس و درياي عمان بود و سرانجام، با چند شهرستان ديگر فرمانداري كل، و در نهايت، استان (بوشهر) شد.

همچنين وضعيت شهرستانهايي نظير بندرعباس و لنگه در پاره‌اي مقاطع مشخص نبود؛ مثلاً در مورد اخير، اين شهرستان چندين بار جابه‌جا شده است (جزء فارس، لار، استان ساحلي بنادر و جزاير، فرمانداري بوشهر، فرمانداري بنادر و جزاير عمان و در نهايت استان هرمزگان به حساب آمده است). برخي از جزاير خليج فارس كه يا خالي از سكنه بودند و در محاسبات سرشماري به شمار نمي‌آمدند يا تابعيت متغييري در ميان شهرستانهاي جنوبي ايران داشتند، نيز از اين دست بودند. در اين مورد نيز از روش‌ ديگري بهره جستيم: با توجه به تركيب كنوني هر استان، سير تغييرات تقسيمات كشوري واحدهاي مورد نظر (كه در چند استان متفاوت واقع شده بودند) در آخرين استان در نظر گرفته شد. بدين ترتيب مثلاً لنگه را در استان هرمزگان بررسي كرديم؛ از همين رو در پاره‌اي موارد (مثل استان هرمزگان، بوشهر، و شهرستان‌هاي تويسركان و ملاير در استان همدان و...) به ناچار هر شهرستان به طور جداگانه بررسي شد تا به طور كامل به استان كنوني پيوست.

استانهاي مركزي كشور (تهران، مركزي) نيز مسائل ديگري داشتند. استان تهران در سال 1326 تاسيس شده است؛ اما در مكاتبات از آن به عنوان استان مركزي نيز ياد مي‌شود؛ حتي در برخي دوره‌هاي متأخر، مثلاً سرشماري سال 1345 بسياري از شهرستانهايي كه اكنون در تركيب استان مركزي قرار دارند، جزء استان‌ تهران به حساب مي‌آمدند. استان تهران در سال 1356، دوباره تأسيس و به فاصله يك سال، استان مركزي امروزي تشكيل مي‌شود. مسئله اينجا بود: استاني را كه در فاصله سالهاي 1326 تا 1357 از آن، گاه با نام تهران و گاه مركزي ياد مي‌شود، در بررسي نهايي استان تهران امروزي بررسي كنيم يا در استان مركزي كنوني؟ خصوصاً درباره شهرهايي مانند ساوه، قم، قزوين و... كه در اين سالها گاه در استان تهران و گاه در استان مركزي قرار داشتند.

براي حل اين مسئله نيز پس از بررسي، ابتدا شهرستانهاي مركزي استان (يعني شهرستانهاي تهران و اراك) در نظر گرفته شد و سپس شهرستانهايي كه در هنگام تاسيس استان تهران در سال 1326 وجود داشتند، به عنوان استان تهران، تا سال 1357 بررسي شدند. با اين تفاوت كه زيرمجموعه‌هاي بسيار ريز شهرستانهايي كه بعدها جزء استان مركزي مي‌شدند، بيان نشد و در نهايت، تحقيقات درباره استان تهران از سال 1357 تاكنون ادامه يافت تا به ترتيب شهرستانهايي مثل قزوين و قم، و... از آن جدا شد. جمع‌آوري اطلاعات درباره استان مركزي نيز با مركزيت شهرستانهاي اصلي آن از سال 1285 پيگيري شد. به عنوان مثال اراك، ساوه، محلات، و ... هر يك در هر استاني كه بودند در بخش مربوط به همان استان بررسي شدند تا در نهايت در سال 1356 استان مركزي شكل گرفت و پس از آن، بررسي استان، شكل قاعده‌مندي به خود گرفت. با اين روش، تاريخچه شهرستانهايي نظير كاشان نيز كه در چند شهرستان جابه‌جا شده بودند، از آخرين استاني كه امروزه جزء آن است، پي گرفته‌ شد؛ با اين تفاوت كه در هنگام الحاق به استان آخر (مثلاً اصفهان) ابتدا از چگونگي انتزاع آن از ديگر استانها و الحاق به استان جديد توضيحات مختصري داده شد.

بدين ترتيب با توجه به مسائل مختلف، راههاي گوناگوني در بررسي استانها در پيش گرفته شد؛ چرا كه به يقين، استفاده از شيوه‌اي يكسان در بررسي استانها، با توجه به گوناگوني نحوه شكل‌گيري آنها، نمي‌توانست مؤثر باشد.با اين روشها، كتاب سرگذشت تقسيمات كشوري ايران از 1285 تا 1385 كه با توجه به حجم آن، در چند جلد تنظيم شده است، 32 بخش (بخشهاي استانهاي سي‌گانه و نيز دو بخش آذربايجان‌ قبل از 1337 و خراسان قبل از 1383) دارد. در نمودار الف، بخشهاي كتاب سرگذشت تقسيمات كشوري ايران در جلدهاي مختلف آن آمده است.

دسته‌بندي مطالب

چگونگي و ترتيب دسته‌بندي مطالب در همه استانها از شكل واحدي تبعيت كرده است. بررسي درباره هر يك از استانها، داراي دو بهره است:

بهره اول، شامل سير تغييرات استان از سال 1285 تا 1385 است (در موارد خاص اين تاريخ مورد نظر تغيير مي‌كند) و به طور كامل، تمامي تغييرات تقسيمات كشوري به صورت سالشمار بررسي مي‌شود. اين بهره، به فراخور مطلب و با توجه به تغييرات عمده هر استان، به بندهايي مجزا تقسيم مي‌شود. وجود سه قانون مهم تقسيمات كشوري متعلق به سالهاي 1286، 1316، و 1362 نيز گاه به تقسيم مطالب بهره اول برخي استانها به سه دوره از 1285 تا 1316؛ از 1316 تا 1362؛ از 1362 تا 1385 منجر شده است؛ همچنين با توجه به تغييرات عمده‌اي نظير تأسيس فرمانداري كل، انتزاع شهرستانهايي براي تشكيل استان جديد و ...، تقسيم‌بندي‌هاي موضوعي ديگري نيز در طي مطالب بهره اول ديده مي‌شود.

در آغاز بهره اول، استان كاملاً معرفي و اطلاعات مختصري درباره موقعيت جغرافيايي آن داده مي‌شود. در پايان نيز در نگاهي كلي، چكيده‌اي از تغييرات مهم استان، ويژگيهاي خاص آن و ميزان افزايش و كاهش تعداد شهرستانها، بخشها، دهستانها و روستاهاي ‌آن آمده است. همچنين در جدولهاي انتهاي كتاب، تمامي تغييرات، اعم از تأسيس، تغيير نام، انتزاع و الحاق، تبديل و تجميع در استان (از 1285 تا 1385)، فهرست‌وار و با ذكر نام و مشخصات و تاريخ بيان شده است. اين جداول به واقع، هرگونه تغيير و تحولي را در استان به صورت دسته‌بندي نشان مي‌دهند. تنها در جدول مربوط به انتزاع و الحاق، با توجه به گستردگي آن در سطح روستاها، به انتزاع و الحاق در سطح دهستان و بخش و شهرستان بسنده شده است.

تغييرات رخ‌داده در هر دوره‌اي به شكل نموداري در بهره اول آمده است. در حقيقت آخرين تغييرات هر استان پس از توصيف متن، در نمودارها نشان داده شده است. ويژگيهاي اصلي اين نمودارها به شرح زير است: نام استانها در مركز و دايره‌اي شكل، شهرستانها در شكل بيضي، بخشها در شش‌ضلعي و دهستانها به شكل مستطيل نمايش داده شده‌اند و تمام واحدها از چپ به راست و به ترتيب حروف الفبا تنظيم شده‌اند. اين نمودارها بعد از تغييرات مهم ترسيم گرديده است؛ مانند قانون 1316، تأسيس فرمانداري كل، تأسيس استان،‌و ... يا بعد از ارائه فهرستي از سرشماري‌ها، و نيز پس از سال 1369 كه سازمان و سلسله تابعيت عناصر و واحدهاي تقسيمات كشوري مشخص شد. در پايان دوره مورد بررسي، يعني پايان سال 1385 نيز، براي مشخص شدن آخرين ساختار تقسيمات كشوري استان يك نمودار ترسيم شده است. در اين نمودار واحدهاي تازه‌تأسيس نظير شهرستان، بخش، دهستان و همچنين آخرين تغيير نامها مشخص شده است.

در ميان دوره‌ها و بندها، در صورت امكان، از نقشه‌اي تاريخي كه نشان‌دهندة ساختار تقسيمات كشوري آن دوره باشد، بهره گرفته شده است. از همين رو، نقشه‌هاي منابع مهم جغرافيايي و نيز نقشه‌هاي سرشماري 1335، 1345، 1355، 1365، 1375، كه به وضوح تقسيمات كشوري استان را تا سطح دهستان، بخش، يا شهرستان نشان مي‌دهند، با ذكر منبع به كار رفته‌اند. جدولها، نقشه‌ها، و نمودارها با شماره‌هاي مستقل و ترتيبي تا پايان جلد ديده مي‌شوند.

چند نكته

در نظر گرفتن چند نكته زير در مطالعه كتاب لازم است:

* تصوير نقشه‌هاي سالهاي مختلف تنها به منظور معرفي شكل نقشه و محدوده هر منطقه است. در استفاده از اين نقشه‌ها سه مطلب اساسي بايد مدنظر قرار گيرد.

1. اصل منبع نقشه‌ها معرفي شده است كه خواننده مي‌تواند به منظور استفاده به آنها مراجعه كند.

2. در پايان مجلدات كتاب، تمامي نقشه‌ها در يك مجلد و براي استفاده بهتر در قطع‌هاي اصلي تهيه و ارائه خواهد شد.

* مصوبات و قوانين مأخوذ از دفتر هيأت دولت، شماره و تاريخي مشخص دارد و به محل اخذ آنها اشاره‌اي نشده است؛ اما گزارشها و اسناد مراكز اسناد، نظير سازمان اسناد ملي ايران به همراه شماره ثبت هر يك در سازمان مربوطه، آمده است.

* با توجه به تغيير نام اسامي واحدهاي تقسيمات كشوري و استفاده از اشكال گوناگون يك نام (صحيح يا غلط) در دوره‌هاي مختلف، در اولين جايي كه نام مورد نظر ذكر شده، در پاورقي با علامت * و يا / صورت ديگر كلمه درج گرديده است. همچنين در برخي موارد از نشانة [] نيز در داخل متن براي ضبط صحيح كلمات استفاده شده است. بايد در نظر داشت ذكر اسامي در اين كتاب بر مبناي، اصل مصوبات و مدارك بدون تغيير در آنهاست و تنها در موارد مورد نياز شكل صحيح كلمات در داخل [] نشان داده شده‌اند.بهره دوم در هر استان، پس از بهره اول مي‌آيد و به تقسيم‌بندي‌هاي جزئي و دسته‌بندي‌ شده‌اي اختصاص دارد كه بيان آن‌ها، در طي مطالب بهره اول، باعث ملال خاطر خواننده و از دست رفتن انسجام در ارائه كردن اطلاعات مي‌شد.

اين بهره شامل تمامي اطلاعاتي است كه پيوسته و متصل به مطالب بهره اول‌اند. بندهاي مجزاي آن، مطالب ريز و دقيقي را از سالهاي 1285 تا 1385 به اطلاع خواننده مي‌رساند. هر بند، خصوصاً بندهاي متعلق به سالهاي 1366 به بعد كه مطالب مجزا و همزمان وجود داشته است، به شماره‌هاي (1) و (2) و (الف) و (ب) و ... تقسيم شده است. از جمله مطالب اين بندهاست: فهرست كامل اسامي واحدهاي تقسيمات كشوري درج شده در كتب جغرافيايي، سرشماري‌ها، و نيز اسامي روستاهاي دهستانهاي تازه تأسيس هر استان. در درج اسامي اين بهره نيز، ترتيب الفبايي در تمام مطالب مدنظر بوده است. اين بهره، خود تاريخچه‌اي از اسامي واحدهاي تقسيمات كشوري ارائه مي‌كند. در ابتداي بهره دوم، تمامي بندها معرفي و در ابتداي هر بند نيز ويژگيها يا دشواريهاي استفاده از فهرست‌ها و نيز منابع آنها بيان شده است.

در بهره دوم از علامت ( ) براي مركز دهستان، از علامت براي تغيير نام اسامي [جديد قبلي] و ... استفاده شده است.

به اين ترتيب چگونگي استفاده، انتخاب و جستجوي مطالب كتاب به طريق زير است:

* براي آگاهي از شيوه تدوين و چينش كتاب مقدمه

* براي آگاهي از منابع اصلي (اعم از كتب، سرشماري‌ها و ...) مقدمه

* براي آگاهي از مواد قوانين تقسيمات كشوري سالهاي 1286، 1316، 1362 و بررسي قوانين و تحليل محتوايي آنها تمهيد

* براي آگاهي از اطلاعات كتب جغرافيايي دوره‌هاي مختلف درباره‌ تقسيمات كشوري تمهيد

* براي آگاهي از چگونگي تبديل ده استان به شهرستان‌هاي قانون 1316 به سي استان در سال 1385 تمهيد

* براي به دست‌آوردن خلاصه‌اي از چگونگي تأسيس استان و انتزاع و الحاقهاي خاص در آن ابتداي بهره اول هر بخش

* براي آگاهي از موقعيت جغرافيايي استان ابتداي بهره اول هر بخش

* براي آگاهي از اطلاعات توصيفي درباره چگونگي تغييرات تقسيمات كشوري استان اعم از سال ايجاد استان، شهرستانها، بخشها و دهستانها يا تغيير نامها و انتزاع و الحاقها، همچنين تبديلها و تجميع‌ها به ترتيب سالشمار از 1285 تا 1385 به همراه تاريخ و شماره مصوبات بهره اول هر بخش

* براي آگاهي بصري از آخرين تبديل در سالهاي مختلف در هر استان نمودارهاي موجود در بهره اول هر بخش

* براي آگاهي از حدود شهرستانها و موقعيت آنها (در پاره‌اي موارد بخشها و دهستانها) در هر استان نقشه‌هاي موجود در بهره اول هر بخش

* براي آگاهي از فهرست كامل تأسيس واحدها، تغيير نامها، انتزاع و الحاقها و تبديلها و تجميع‌هاي استان از 1285 تا 1385 به صورت خلاصه جدولهاي انتهاي بهره اول هر بخش

* براي آگاهي از ريز اسامي واحدهاي تقسيمات كشوري استان اعم از شهرستانها، بخشها، دهستانها و روستاها و نيز ديگر واحدها از 1285 تا 1385 به ترتيب سالشمار فهرستهاي بهره دوم هر بخش

در خصوص طرحي كه اين پژوهش بخشي از آن است، پيشتر اشارتي شد كه داراي دو قسمت اصلي و فهرست فصول و عناوين است. از آنجا كه فهرست فصول و عناوين شرح مفصلي است از مطالبي كه در بخش اول طرح آمده است، در اين كتاب تنها فصل اول طرح را عرضه مي‌كنيم، نيازي به ذكر فهرست فصول و عناوين نيست؛ اما ارائه كردن اصل به شرح زير به منظور ثبت طرح ابتدايي اين پژوهش و مقايسه تغييرات آن با دستاوردهاي نهايي است؛ براي مثال ملاحظه مي‌شود كه سال پاياني پژوهش در طرح اصلي 1380 است؛ حال آنكه پژوهش كنوني دامنه كار را به سال 1385 رسانده است.

نظر دهید
نظرات کاربران

کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.

گزارش

برچسب ها

اخبار مرتبط

ورود به سایت

مرا به خاطر بسپار.

کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما

کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور

کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:

ثبت نام

عضویت در خبرنامه.

قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید

کد تایید را وارد نمایید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.: