باستان شناسی دین و آیین

1392/11/30 ۰۹:۰۵

باستان شناسی دین از عرصه‌های پژوهشی است که کمتر موردتوجه قرار گرفته است؛ در حالیکه محوطه‌ها، مصنوعات و آثار فرهنگی دارای مضامین دینی، بخش عمده‌ای از شواهد باستانی را به خود اختصاص می‌دهند.

باستان شناسی دین از عرصه‌های پژوهشی است که کمتر موردتوجه قرار گرفته است؛ در حالیکه محوطه‌ها، مصنوعات و آثار فرهنگی دارای مضامین دینی، بخش عمده‌ای از شواهد باستانی را به خود اختصاص می‌دهند.

این کتاب از مجموعه «هزاره های دنیای باستان» است که به لحاظ کیفیت مباحث و محتوا در زمره آثار مهم نویسنده به شمار می آید. این کتاب به رغم حجم کم، بحث ها و نقدها و تحلیل های نظری مهمی برای رویکرد باستان شناسی ادیان و آیین هاو نظام های اعتقادی مطرح می کند.

این شاخه از دین پژوهی باستان شناسانه به رغم جذابیتش اما از دیگر نگرش ها شکننده تر و آسیب پذیر تر به نظر می رسد. از این رو به نظر می رسد این کتاب به رغم حجم اندکش در حوزه باستان شناسی ادیان و آیین ها و باورداشت ها و نظام های ارزشی جامعه ها و جمعیت های مدفون گذشته مباحث و مسایل نظری مهم و مفیدی را با مراعات جانب احتیاط دامن زده و در اختیار مخاطب قرار داده است.

این اثر با آنکه شمار صفحات آن اندک است، اما از نظر محتوایی مباحثی بسیار سنگین و نظری را برای علاقه مندان به رویکردهای باستان شناختی ادیان و آیین ها و نظام های اعتقادی و ارزشی می گشاید. متن اصلی کتاب به زبان انگلیسی نوشته شده و تدوین شده است.

این کتاب در چهار فصل تنظیم شده است:

فصل اول- مقدمه‌ای بر مضمون

در فصل نخست با عنوان مقدمه ای بر مضمون» به موضوعات دین، طبقه بندی دین، آیین، باستان شناسی دین، ماوراء طبیعت، باستان شناسی و خاستگاه ها دین و... پرداخته است.

فصل دوم- تاریخ پژوهش

فصل دوم را با عنوان تاریخ پژوهش به مردم شناسی، پدیدارشناسی ادیان، رویکردهای مارکسیستی و دیگر رویکردها اختصاص داده است.

فصل سوم- رویکردهای معاصر

در فصل سوم به رویکردهای معاصر و موضوعات مرگ، فرآیندگرایی ادراکی، ادیان بومی و موضوعات معاصر پرداخته است.

فصل چهارم- نمونه‌های مورد مطالعه

در فصل آخر به نمونه های مورد مطالعه با موضوعات هیجان، تمثیل، اسطوره، دورنماها و ... پرداخته است.

در پایان نیز کتابنامه و نمایه آمده است.

«تیموتی اینسُل» از باستانشناسان مشهور و پرکار در حوزه مطالعات دینی با رویکردهای باستان‌شناختی است و در این کتاب بحث‌ها و تحلیل‌های نظری در حوزه مباحث باستان‌شناختیِ ادیان، آیین‌ها و نظام‌های اعتقادی را برپایه یافته‌های باستانشناسی به مخاطب معرفی می‌کند.

تیموتی اینسل متولد 1967 از باستان شناسان به نام و پرکار روزگار ما در حوزه مطالعات دینی با رویکردهای باستان شناختی است که در دانشگاه منچستر انگلستان تدریس می کند. وی در سال 1999 به عنوان مدرس وارد آن دانشگاه شد و در سال 2005 یکی از کرسی های آن دانشگاه را به نام خود اختصاص داد.

«باستان‌شناسی دین و آیین» نگاشته پروفسور تیموتی اینسل با ترجمه دکتر وحید عسکرپور در 192 صفحه از سوی بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه منتشر شده است.

این کتاب با شماره ثبت 504482 در کتابخانه شماره یک مجلس شورای اسلامی موجود است.

منبع: کتابخانه مجلس شورای اسلامی