1392/11/21 ۱۰:۳۴
خوشنویسی، کتاب آرایی و نسخه پردازی مجموعه از هنرهاست که سبب تهیه هزاران نسخه خطی و مرقع شده است. مجموعه‌ای از هنرها همچون وراقی، کاغذسازی، کتابت، رنگ سازی و رنگ آمیزی، نقاشی، تزیینات متن و حاشیه، صحافی و جلدسازی و هنرهای وابسته به هریک. گستره این هنرها و فنون سبب می شود تا میان آداب این هنرها و بسیاری از اصطلاحات دبیری و دیوانی، ارتباط نزدیکی برقرار شود و از این رو مرزهای مشترک فراوان داشته باشند.
خوشنویسی، کتاب آرایی و نسخه پردازی مجموعه از هنرهاست که سبب تهیه هزاران نسخه خطی و مرقع شده است.
مجموعه‌ای از هنرها همچون وراقی، کاغذسازی، کتابت، رنگ سازی و رنگ آمیزی، نقاشی، تزیینات متن و حاشیه، صحافی و جلدسازی و هنرهای وابسته به هریک. گستره این هنرها و فنون سبب می شود تا میان آداب این هنرها و بسیاری از اصطلاحات دبیری و دیوانی، ارتباط نزدیکی برقرار شود و از این رو مرزهای مشترک فراوان داشته باشند.
اصطلاحات و ترکیبات این هنرها همچون بسیاری از دیگر نمودهای فرهنگ و هنر ایران، بیش از هرجا در ادبیات و به ویژه شعر تجلی یافته و ثبت شده است. درست است که اصطلاحات تخصصی بسیاری از رشته ها مانند موسیقی، گیاه شناسی و نجوم نیز در شعر فارسی ثبت و ضبط شده و امروزه مطالعه آن سودمند است؛ ولی هنرهای کتابت و کتاب آرایی و حضورشان در ادبیات فارسی مهم تر و عمیق تر از دیگه شاخه هاست.
این فرهنگ معرّف اصطلاحات هنرهای نسخه‌پردازی و کتاب‌آرایی ایرانی و انعکاسشان در شعر پارسی است و همچنین شناساننده گوشه‌ای ناشناخته از شعر و همچنین گستردگی و قابلیت‌های سخنوری است و در نتیجه مرجعی بینارشته‌ای است که سبب بهتر دیدن یکی از شاخسارهای زیبای شعر پارسی می‌شود و از طرفی روشنگر ظرایف و نکاتی است که همراه با اصطلاحات نسخه‌پردازی در بیت‌های شاهد آمده است.
این فرهنگ دربرگیرنده بیش از 5000 سرمدخل از اصطلاحات و ترکیبات کتابت، کتاب آرایی و نسخه پردازی است که 4200 سرمدخل دارای توضیح و شاهد هستند و همچنین 800 سرمدخل نیز به مدخل های دیگر ارجاع شده است؛ افزون بر توضیح و معنای هر سرمدخل، بیش از 12000 بیت شاهد از رودکی تا قاآنی شیرازی در این اثر جای گرفته است. بنابراین تمام سرمدخل ها با شاهدهایی از شعر پارسی همراهند و تمام توضیحات با ارائه منبع و مأخذ آمده است و همچنین هیچ شاهدی بدون نام سراینده معرفی نشده است.
فهرست مطالب کتاب به ترتیب زیر است:
دیباچه
راهنمای استفاده از فرهنگ
اختصارات
گزارش کار
متن کتاب
کتابنامه
مقالات
نسخه‌های خطی
پایان‌نامه‌ها
تمام واژگان و اصطلاحات به ترتیب الفبایی تنظیم شده‌اند. در هر مدخل تلفظ آن نیز آمده است، برای مدخل‌ها شاهدهای منظوم آورده شده است و نام سراینده، شماره صفحه دیوان و گاهی شماره جلد و صفحه نیز یادآوری شده است.
«زر افشان: فرهنگ اصطلاحات و ترکیبات خوشنویسی، کتاب‌آرایی و نسخه پردازی در شعر فارسی» نگاشته حمید قلیچ‌خانی را فرهنگ معاصر در سال جاری منتشر کرده است.
این کتاب با شماره ثبت 505197 در کتابخانه شماره یک مجلس شورای اسلامی موجود است.
منبع: کتابخانه مجلس شورای اسلامی
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید