منش ایرانی یا مخرج مشترك شخصيت هاي اعضاي جامعه

1392/9/5 ۰۹:۳۴

«فرهنگ هر جامعه به صورت مكتوب و غيرمكتوب نظام نمادين آن را در سطح كلان تشكيل مي دهد و توليد و بازتوليد آن عمدتا در پهنه تعاملات اجتماعي صورت مي گيرد. اما بازتاب آن را، كم و بيش و با احتياط، مي توان در مخرج مشترك شخصيت هاي اعضاي جامعه رديابي كرد.»

نام کتاب : بررسي تجربي نظام شخصيت در ايران (منش ايراني)

نویسنده : مسعود چلپي

نوبت چاپ: اول

قطع: وزيري

جلد: شوميز

تعداد صفحات: 280

قيمت: 000 ،120 ريال

    «فرهنگ هر جامعه به صورت مكتوب و غيرمكتوب نظام نمادين آن را در سطح كلان تشكيل مي دهد و توليد و بازتوليد آن عمدتا در پهنه تعاملات اجتماعي صورت مي گيرد. اما بازتاب آن را، كم و بيش و با احتياط، مي توان در مخرج مشترك شخصيت هاي اعضاي جامعه رديابي كرد.» اين عبارات بخشي از كتاب بررسي تجربي نظام شخصيت در ايران (منش ايراني) است كه مسعود چلپي آن را نگاشته است. بررسي تجربي نظام شخصيت در ايران اثري است پژوهشي كه به بررسي فرهنگ و شخصيت افراد در جامعه مي پردازد و كوششي است براي شناخت نسبي منش و شخصيت ايراني. در اين پژوهش از سه مجموعه داده شواهد تجربي استفاده شده است. منبع اول شامل روايات مكتوب غربي، عربي و ايراني درباره«منش ايراني» است. منبع دوم، پژوهش هاي درخوري است كه ديگران در اين مورد انجام داده اند و منبع سوم، منابع اوليه يي است كه از طريق پيمايش 2021 نفر از ساكنان 17 سال به بالاي شهرهاي استهبان، تبريز، تهران، كرمان و مشهد جمع آوري شده است. پيمايش اجتماعي مزبور بر مبناي مفهوم چهاربعدي از انسان، يعني انسان اقتصادي، سياسي، شناختي و اجتماعي انجام يافت. مسعود چلبي (متولد 1331 در يزد)، جامعه شناس و استاد گروه جامعه شناسي دانشگاه شهيد بهشتي است. او دوره كارشناسي و كارشناسي ارشد را در دانشگاه تهران گذراند و در سال 1363 در مقطع دكترا جامعه شناسي از دانشگاه ميشيگان غربي در امريكا فارغ التحصيل شد. از جمله تاليفات اين محقق جامعه شناس مي توان به كتاب هاي جامعه شناسي نظم: تشريح و تحليل نظري نظم اجتماعي (نشر ني)، تحليل اجتماعي در فضاي كنش (نشر ني) چارچوب مفهومي پيمايش ارزش ها و نگرش هاي ايرانيان (وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، دفتر طرح هاي ملي)، اشاره كرد. نويسنده در بخش اول اين كتاب به بررسي نمونه وار برخي مطالعات كه در آنها شخصيت ملي ايراني مورد توجه بوده است، مي پردازد. از جمله اين كارها مي توان به مطالعه يي اشاره كرد كه باتسن و همكارانش با عنوان «صفاي باطن، مطالعه رابطه متقابل مجموعه يي از انواع شخصيت هاي ايراني» انجام داده اند. اين مقاله كار مشترك گروهي از ايراني ها و امريكايي هاست و طي پنج ماه نشست هاي هفتگي براي طرح فرضيه هايي درباره ارزش ها و شخصيت ملي ايراني تنظيم شده است. همچنين در اين بخش، خصايل شخصيتي ايرانيان در آثار مستشرقان غربي و متفكران ايراني و اسلامي بررسي مي شود. همچنين چلبي، نوسنده كتاب در بخش دوم آن به تعاريف مفهومي شخصيت و ابعاد آن و سپس، تعاريف عملياتي ابعاد و اجزاي هر بعد از نظام شخصيت مي پردازد. به دنبال آن، نحوه مقياس سازي و اعتبار شاخص ها گزارش مي شود و در پايان شيوه نمونه گيري و نحوه گردآوري داده ها در پنج شهر تهران، مشهد، تبريز، كرمان و استهبان تشريح مي شود. در پي ارائه اطلاعات مربوط به مختصات جمعيتي و پيشينه يي نمونه تحقيق، يافته هاي مربوط به عناصر بسيط و شاخص هاي جزو و تركيبي نظام شخصيت براي نمونه كل تحقيق و زير مجموعه هاي آن براي هر شهر گزارش شده است. در ابتدا، توزيع فراواني گونه هاي تشكيل دهنده هر شاخص جزو نظام شخصيت براي نمونه كل گزارش شده، سپس توزيع فراواني شاخص هاي جزو شخصيت بر حسب شهر و كل ارائه مي شود. قبلاچارچوب مفهومي تحقيق معرفي و بر اساس اين چارچوب مفهومي، شخصيت و ابعاد چهارگانه آن مفهوم سازي شد. به دنبال آن، تعاريف عملياتي و مجموعه اجزاي تشكيل دهنده هر بعد معرفي شدند و گزارش تفصيلي تحليل عاملي و آزمون يك بعدي بودن هر بعد شخصيت ارائه مي شود. در چارچوب نظري اين پژوهش، شخصيت به عنوان نظام تمايلات هنجاري معرفي شده و در اين الگوي نظري چهار بعد براي نظام شخصيت تمييز داده شده است. در اين بخش، ضمن معرفي مجدد اجزاي تشكيل دهنده هر بعد شخصيت كه در تحليل عاملي تاييد شده است، به توصيف آماري اين چهار بعد پرداخته مي شود. در هر بعد ابتدا توزيع فراواني آن در كل ارائه مي شود، سپس در دو مرحله توزيع فراواني نسبي بعد مربوطه برحسب دو مجموعه متغيرها متغيرهاي جمعيتي و متغيرهاي اجتماعي و اقتصادي

    گزارش مي شود. در ادامه اين بخش كوشش مي شود افراد براساس چهار بعد اصلي شخصيت طبقه بندي شوند. هدف عمده از اين كار تشخيص انگاره هاي اصلي شخصيت است. ابتدا طبقه بندي و سنخ شناسي واحدهاي تحليل در كل و برحسب شهر صورت مي گيرد. به دنبال آن افراد بر اساس چهار بعد شخصيت برحسب جنس نيز طبقه بندي مي شوند.