سرگذشت يك جامعه‌شناس

1394/4/3 ۱۰:۰۷

زندگينامه‌‌ها و به‌ويژه خود زندگي‌نگار‌‌ها اهميت علمي بسياري دارند، در انسان‌شناسي و جامعه‌شناسي، همين‌‌ها در شمار منابع مهمند، زيرا بعضاً حاوي مطالب كمياب و نايابي هستند. در اين ‌نوشته‌‌ها غالباً مطالبي يافت مي‌شود كه در كتابهاي تاريخي يا علوم انساني نمي‌توان به آنها دست يافت. برخي مواقع مطالب آن تا زماني كه شخص در قيد حيات است.

زندگينامه‌‌ها و به‌ويژه خود زندگي‌نگار‌‌ها اهميت علمي بسياري دارند، در انسان‌شناسي و جامعه‌شناسي، همين‌‌ها در شمار منابع مهمند، زيرا بعضاً حاوي مطالب كمياب و نايابي هستند. در اين ‌نوشته‌‌ها غالباً مطالبي يافت مي‌شود كه در كتابهاي تاريخي يا علوم انساني نمي‌توان به آنها دست يافت. برخي مواقع مطالب آن تا زماني كه شخص در قيد حيات است.

بسياري فكر مي‌كنند در زمان خود و در نوشته‌‌هاي معمولي قادر به بيان همه مطالب و نكات نيستند، لذا آنچه را كه بايد بگويند در قالب زندگينامه مي‌نويسند، تا بعدها به دست ديگران برسد. عده‌اي چون احساس مي‌كنند افراد مهمي هستند، اقدام به «خودزندگي‌نگاري» مي‌كنند تا حقايقي را درباره زندگي و فعاليتهاي خود بيان كرده باشند. برخي نيز اقدام به نوشتن زندگينامه ديگران مي‌كنند. عده‌اي هم علاقه‌مندندكه سرگذشت زندگي خود را بنويسند تا گه‌گاه به آن مراجعه كنند و ياد و خاطره‌هاي گذشته را تازه نمايند. خلاصه هر كس مي‌تواند با هدفي خاص، شرح حال خود يا ديگران را بنويسد و نكاتي را بيان كند كه از لحاظ علمي يا تاريخي اهميت داشته باشد.

انسان‌شناسان فرهنگي و مردم‌شناسان، زندگينامه نويسي را تشويق مي‌كنند؛ زيرا بيش از هر كس ديگري ارزش اين‌گونه آثار را مي‌دانند و البته به نويسندگان گوشزد مي‌كنند كه زندگينامه خود را دوره‌بندي كنند، زيرا در دوره‌بندي مي‌توان اثر اتفاقات مهم را به نمايش درآورد. در رده‌‌ها مي‌توانند دوره‌هاي زندگي مشخص باشند يا دوره‌هايي از زندگي جامعه باشند.

روش تحقيق در زندگينامه عمدتاً «روش تاريخي» با «تكنيك سندي» است. برخي مواقع از روشها و تكنيك‌هاي «ميداني» هم در نوشتن زندگينامه‌‌ استفاده مي‌شود، چون نويسنده با جستجو از اين و آن در واقع به دنبال اسناد شفاهي است كه البته پس از به رشته تحرير درآمدن تبديل به يك سند كتبي مي‌‌شود.

در نوشتار حاضر، مؤلف با استفاده از يك دوره‌بندي و بهره‌گيري از اسناد، خاطره‌‌ها و مشاهدات ميداني، آنچه را كه در زندگي شخصي و اجتماعي‌‌اش اتفاق افتاده، مرتب كرده تا نشان دهد كه انسان براي رسيدن به اهداف از قبل تعيين شده خود، نبايد از هيچ كوششي فرو‌گذار كند. همچنين تلاش كرده زندگينامه‌اش را در قالبي جامعه‌شناختي بيان كند. به همين منظور، در شرح دوره‌هاي مختلف زندگي از تحليل‌هاي جامعه شناختي هم بهره‌ گرفته است.

اثر حاضر در 21 فصل تدوين شده است: مقدمه، زمينه خانوادگي، دوران كودكي و نوجواني، دوران دبيرستان، دوره ليسانس در تهران، خدمت نظام‌وظيفه، ادامه تحصيل در آمريكا، بازگشت به ايران و ازدواج، استادياري و دانشياري در دانشگاه شيراز، احراز مرتبه استادي جامعه‌شناسي، ويژگيهاي استاد جامعه شناسي، ويژگيهاي دانشجوي جامعه‌شناسي، جامعه‌شناسي از ديدگاه من، دانشگاه شيراز در يك نگاه و...

سرگذشت يك جامعه‌شناس

دكتر عبدالعلي لهسائي‌زاده

ناشر: بهمن برنا

چاپ اول: 1394

504ص ـ 29000 تومان