فرزند ایران به قلم جلال الدین کزازی

1392/4/25 ۱۵:۰۶

کتاب فرزند ایران اثر جلال الدین کزازی به نام فرزند اریان منتشر شد. این کتاب توسط انتشارات معین به چاپ رسیده است

کتاب فرزند ایران اثر جلال الدین کزازی به نام فرزند اریان منتشر شد. این کتاب توسط انتشارات معین به چاپ رسیده است.

کزازی پیش از این در گفتگو با خبرنگار دبا از اتمام آن سخن گفته و تاکید کرده بود که منتظر چاپ آن است. او یادآور شده بود که تاکنون داستان ننوشته و طبع خود را در عرصه داستان نویسی و رمان نیازموده است. در مقدمه کتاب نیز گفته است: من داستان نویس نیستم؛ دستکم تاکنون نبوده‌ام؛ نیز به درستی و روشنی نمی‌دانم که آنچه که در این کتاب از خامه من تراویده، داستان است یا نه. در چیستی این نوشته بی‌گمان می‌توان به گفت‌وگو ها و چند و چون‌هایی دراز دامان و دانش ورانه و داستان شناسانه دست یازید؛ چند و چون‌ها و گفت‌وگو هایی که به ناچار فرجامی نخواهد داشت.

این نویسنده در ادامه پس از بحث درباره اینکه کتاب جدیدش داستان هست یا نه، به هر روی فرزند ایران را گونه‌ای جدید در داستان نویسی ایران خوانده است که خودش برای اولین بار دست به نوشتن چنین گونه از داستان زده است.

قصه فرزند ایران از 3 منبع گرفته شده است. شالوده اصلی این داستان از شاهنامه گرفته شده است چه آنکه فردوسی در مقدمه شاهنامه و گاها در ابتدا و انتهای داستان‌هایش سخنی از  رخدادهای زندگی خودش، کسانی که به او در دست یابی به قصه‌ها کمک کرده‌اند و از همسر و فرزندش سخن گفته و این منبع خوبی برای کزازی بوده است تا قصه زندگی فردوسی را بنویسد.

منبع دیگر، آثار شاعران و نویسندگان پس از  فردوسی بوده است که درباره او مطالبی نوشته‌اند و به قول کزازی بیشتر هم به به بیراه رفته‌اند و شاخ و برگ‌هایی بیهوده و افسانه‌ای به داستان زندگی فردوسی اضافه کرده‌اند.

کزازی از این داستان‌ها و به خصوص چهار مقاله نظامی عروضی سمرقندی استفاده کرده است، هر چند این استفاده در گفتن از نکته‌هایی از داستان است به همراه تغییراتی که کزازی در داستان‌ها داده است. بخش دیگر هم صرفا پندار و تخیل داستان نویس است درباره فردوسی برای به هم مربوط کردن بخش‌های مختلف زندگی این شاعر نامور کشورمان.

**قصه از دربار سلطان شروع می‌شود

داستان کتاب از دربار سلطان محمود غزنوی در غزنه شروع می‌شود جایی با فر و شکوه فراوان که فردوسی فرزند گرانمایه ایران در گوشه ایستاده است. او به توصیه دوستان و دوستارانش از توس به غزنه آمده تا کتاب گران سنگش را به سلطان تقدیم کند. او در گوشه‌ای ایستاده و جاه و مال سلطانی را می‌نگرد و در اندیشه خودش فرو رفته است. در همین نقطه و قبل از اینکه قصه جلوتر برود اندیشه‌های فردوسی در دوران زندگیش سیر می‌کند و داستان یک برگشت به عقب دارد برای روایت یکی از بزرگ‌ترین مردان مرد ایران یعنی فردوسی. این روایت از لحظه تولد او در باژ شروع می‌شود. جایی که پدر دهقان در التهاب به دنیا آمدن فرزندش است و مادرش می‌خواهد فرزند بزرگی به ایران تقدیم کند.

**کزازی آسان‌تر نوشته است

با اینکه غالبا متن‌های کزازی سخت است و دیر فهم و پر از واژه‌های دشوار، کزازی در این داستان سعی کرده از کلمه‌های آسان‌تر استفاده کند، بر خلاف دیگر متونش، جمله‌ها را کوتاه استفاده کرده و تقریبا اثری از جمله‌های تو در تو و سخت فهم نیست. واژه‌های دشوار نیز بعضا در پانویس کتاب توضیح داده شده‌اند. علارقم تصوری که پیش از خواندن کتاب وجود دارد، فرزند ایران در قصه گویی موفق است، هر چند دقت و تمرکز بیشتری نیاز است، اما وصف های کزازی از موقیعت‌های مختلف قصه دقیق و با شرح و بسط کامل است، او به خوبی از درونیات قهرمان‌ها می‌گوید و با استفاده از صفت‌های فراوان فضاسازی خوبی انجام می‌دهد و قصه فردوسی را به روانی شرح می‌دهد.

نکته جالب در این داستان اینکه کزازی در لابه لای قصه درس زبان فارسی نیز می‌گوید و شعر هم می‌سراید مثلا در جایی که پدر اولین واژه‌ها را از دهان کودش می‌شنوند، شعر می‌سراید که چنین آغاز می‌شود:

کودگکم! رودگکم! دیرزی

پور بلند اختر ایران تویی

یا در دوران نوجوانی وقتی فردوسی به زبان فارسی علاقه نشان می‌دهد، نویسنده گفت‌وگویی بین پدر و پسر ترتیب می‌دهد و در پاسخ به سوال‌های پسر از تاریخ زبان فارسی می‌گوید و شاعران و نویسندگان فارسی زبان را از ابتدا برایش معرفی می‌کند و شعرهایشان را می‌آورد و این بخش به نوعی کلاس درسی است هم برای خواننده و هم برای کودکی‌های شاعر جوان از زبان و ادبیات فارسی و مروری است بر شعرهای ماندگار ادب پارسی.

برای آشنایی خوانندگان با داستان سرایی کزازی بخشی از داستان در ادامه می‌آید:

استاد به میانه‌ دهه هفتم از زندگانی رسیده بود که پور پر شرار و شورش رخت از جهان و بربست و جان پدر را از دریغ و درد آزرد و خست. فردوسی می‌زارید و سرشک اندوه بر روی می‌بارید و هوی هوی کنان و موی موی کنان می‌گفت که فرزند دلبندش همواره با او درشت بوده است...

انتشارات معین کتاب «فرزند ایران» را در 192 صفحه با قیمت 7500 تومان منتشر کرده است. علاقه مندان برای تهیه کتاب می‌توانند با شماره‌های66961495 یا 66414230 تماس بگیرند.