انتشار فرهنگ کهن الملخّص فی اللُّغة

1393/9/10 ۱۱:۳۸

فرهنگ کهن الملخّص فی اللُّغة نوشتۀ ابوالفتح حمد بن احمد بن حسین بادی، مشهور به کافی، با تصحبح غلامرضا دادخواه و عباس گودرزنیا،از سوی انتشارات مزدا (کالیفرنیا، آمریکا) منتشر شد.

فرهنگ کهن الملخّص فی اللُّغة نوشتۀ ابوالفتح حمد بن احمد بن حسین بادی، مشهور به کافی، با تصحبح غلامرضا دادخواه و عباس گودرزنیا،از سوی انتشارات مزدا (کالیفرنیا، آمریکا) منتشر شد.

الملخّص از جمله کهن ترین فرهنگ های عربی به فارسی است. هرچند تنها نسخۀ به جامانده از این اثر، متعلّق به کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی، به تاریخ 684 هجری کتابت شده است قرائن چندی نشان می دهد که این اثر احتمالاً در نیمۀ سدۀ پنجم یا در سدۀ ششم هجری نگارش شده است.

درباره ملخّص و نویسندۀ آن، هیچ نشانی در متون قدیم یافت نشد. گویا نویسنده زادۀ "باد" – شهر یا روستایی در نزدیکی های اصفهان و کاشان – بوده است چنان که از لقب "بادی" وی بر می آید. ظاهراً او از جمله ادیبان برجستۀ روزگار خود بوده است. وی در دیباچۀ نه چندان کوتاهش از فرهنگ عربی به فارسی دیگری از خود با نام أفانین العلوم و أمانی ذوی الفهوم نام برده که کتاب ملخّص چکیده ای از آن است. تا کنون از این أفانین العلوم نیز نشانی یافت نشده است.

افزون بر بخش اصلی کتاب – لغت نامه ای بر اساس ریشه واژگان عربی، اعمّ از اسم، فعل و حرف - در قسمت های پایانی اثر، چندین فصل به ماه ها و روزهای پارسیان و اصطلاحات علوم گوناگون همچون علم حساب، علم مساحت، دبیری، کلام و شعر و عروض اختصاص یافته است و بدین گونه این فرهنگ از بسیاری از دیگر فرهنگ های کهن متمایز گردیده است.

پیوست واژگان نادر کتاب که دربردارندۀ شمار بسیاری از اصطلاحات و واژگان فارسی و پهلوی است از سوی مصحّحان به آخر کتاب افزوده شده است.

الملخّص به تصحیح غلامرضا دادخواه و عباس گودرزنیا در 310 صفحه از سوی انتشارات مزدا (کالیفرنیا، آمریکا) منتشر شده است.       

کتابخانه مجلس شورای اسلامی