شاهنامه و اوستا / صادق رضازاده شفق

1399/8/24 ۱۱:۲۰

قریب یک قرن است دانشمندان مغرب زمین در تحقیق منابع شاهنامه بذل مساعی نموده و در منشاء اخبار و حکایات داستانهای آن غور کرده و به کشفیات سودمند مهمی نایل آمده اند.

قریب یک قرن است دانشمندان مغرب زمین در تحقیق منابع شاهنامه بذل مساعی نموده و در منشاء اخبار و حکایات داستانهای آن غور کرده و به کشفیات سودمند مهمی نایل آمده اند. یکی از نتایج ترجمه و تطبیق اوستاست و معلوم شده که قسمت مهم داستانها و اشخاص شاهنامه در کتاب اوستا و مخصوصاً در قسمتی که به اسم یشت موسوم است موجود بوده نیز داستانهای زیادی در کتابهای پهلوی زمان ساسانیان و بندهشن و یادگار زریران و جاماسب نامک و کارنامک اردشیر پاپکان و خسرو وکوانان و نظایر آنها مضبوطست که گاهی عیناً و گاهی با تغییراتی در لفظ و معنی بکسوه فارسی شیرین و نظم متین فردوسی اندر آمده منشاء داستانهای اوستا هم به نوبه خود به افسانه های هندی و کتابهای (ودا) می رسد که تحقیق و تطبیق آن از موضوع این مقال خارج است.

آنچه معلومست بین شاهنامه و اوستا و کتب پهلوی کتابها و داستان نام های دیگر از فارسی و عربی بوده است و فردوسی و دیگر نویسندگان و مورخین اسلامی بیشتر از آن منابع درجۀ دوم استفاده کرده اند و نام بعضی از آنها مانند ترجمۀ خداینامک و شاهنامه منثور ابو منصور عبدالرزاق و شاهنامه ها و قصه های شعرای قبل از فردوسی از منظوم و منثور مانند آنچه به ابوالمؤید بلخی و بختیاری و دقیقی اسناد شده به ما رسیده است، و از همین تعدد و تنوع منابع است که اختلافی بین شاهنامه و تواریخ اسلامی مانند تاریخ طبری و حمزۀ اصفهانی و امثال آنها دیده می شود....

مهر، سال دوم 1313 شماره 5و6

دریافت مقاله

منبع: پرتال جامع علوم انسانی