1393/5/28 ۰۸:۵۳
نهضت ملی ایران با رهبری آیتالله سیدابوالقاسم كاشانی و مبارزات قهرمانانه ملت مسلمان ایران در 30 تیر 1331 به اوج خود رسید و نزدیك بود طومار استبداد و استعمار را برای همیشه درهم پیچد اما در این میان، اتفاقاتی رخ داد كه نهضت مردمی را از مسیر اصلی خارج ساخت و به شكست كشاند. پس از روی كار آمدن مجدد دكتر مصدق، او خواهان افزایش اختیارات بود و آیتالله كاشانی كه ریاست مجلس هفدهم شورای ملی را برعهده داشت، برای ایجاد اتحاد و جلوگیری از تفرقه، به این لایحه نخست وزیر رای داد. با این حال، مصدق در صدد منزوی كردن مجلس بود و اختیارات بیشتری می خواست. این در حالی بود كه آیتالله كاشانی معتقد بود كه مجلس، كمال همكاری را با دولت دارد و نیازی به اختیارات بیشتر نیست. از همین زمان، اختلاف نظر در امور مختلف بین دكتر مصدق و آیتالله كاشانی آغاز شد و این اختلاف پس از درخواست تقاضای تمدید اختیارات نخست وزیر به مدت یك سال از جانب مصدق، شكلی جدی و گسترده به خود گرفت.
نهضت ملی ایران با رهبری آیت الله سیدابوالقاسم كاشانی و مبارزات قهرمانانه ملت مسلمان ایران در 30 تیر 1331 به اوج خود رسید و نزدیك بود طومار استبداد و استعمار را برای همیشه درهم پیچد اما در این میان، اتفاقاتی رخ داد كه نهضت مردمی را از مسیر اصلی خارج ساخت و به شكست كشاند. پس از روی كار آمدن مجدد دكتر مصدق، او خواهان افزایش اختیارات بود و آیت الله كاشانی كه ریاست مجلس هفدهم شورای ملی را برعهده داشت، برای ایجاد اتحاد و جلوگیری از تفرقه، به این لایحه نخست وزیر رای داد. با این حال، مصدق در صدد منزوی كردن مجلس بود و اختیارات بیشتری می خواست. این در حالی بود كه آیتالله كاشانی معتقد بود كه مجلس، كمال همكاری را با دولت دارد و نیازی به اختیارات بیشتر نیست. از همین زمان، اختلاف نظر در امور مختلف بین دكتر مصدق و آیت الله كاشانی آغاز شد و این اختلاف پس از درخواست تقاضای تمدید اختیارات نخست وزیر به مدت یك سال از جانب مصدق، شكلی جدی و گسترده به خود گرفت. مصدق می خواست با اخذ اختیارات وسیع، نقش مجلس را در قانونگذاری كمرنگ سازد و خواسته های خود را به صورت قانون درآورد. این اختلاف و شكاف در جبهه ملی و مذهبی، باعث شد كه دشمنان با سوء استفاده از این فرصت درصدد كودتا علیه دولت و حذف مصدق باشند. در این میان آیتالله كاشانی، بارها در ضمن نامهها و سخنرانیهای خود، مصدق را از خطر وقوع كودتا آگاه كرد ولی مصدق، مغرور به قدرت خود و پشتیبانی مردم، نصایح دلسوزانه آیت الله كاشانی را نشنیده گرفت. سرانجام با خروج شاه از كشور و به وجود آمدن شرایط لازم برای كودتا علیه دكتر مصدق، در حالی كه بیش از سیزده ماه از پیروزیهای چشمگیر مردم در قیام 30 تیر 1331ش نگذشته بود، این موفقیتها با كودتای آمریكایی 28 مرداد 1332 توسط ایادی سلطنت طلب به شكست انجامید و مصدق سرنگون شد. از آن پس عامل كودتا، سپهبد فضلالله زاهدی، كه در دولت مصدق سمت وزارت كشور را داشت به قدرت رسید و پس از مدتی محمدرضا پهلوی به كشور بازگشت و بار دیگر بر تخت سلطنت تكیه زد. مقدمات كودتایی كه در روز 28 مرداد 1332، به عمر حكومت مصدق خاتمه داد، از ده ماه قبل از آن، در پاییز 1331، فراهم آمده بود و طرح اولیه آن نیز پس از بازگشت چرچیل به مقام نخست وزیری انگلستان در مهرماه 1331، تهیه گردید. این كودتا با همكاری آمریكا و انگلیس در ایران به وقوع پیوست و از آن پس، ایران به طور مستقیم تحت نفوذ رژیم استكباری آمریكا درآمد. پس از این كودتا، اوضاع ایران آنچنان بر وفق مراد آمریكا گردید كه تا بیست و پنج سال، حكومت ایران مهمترین دست نشانده برای دولت آمریكا بود و آن دولت استكباری بر تمامی جریانها و امور كشور ایران خیمه زد.
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید