مرگ "ویلفردو پارِتو" فیلسوف برجسته ایتالیایی (1923م)

1396/5/29 ۰۷:۵۰

ویلفردو پارِتو، فیلسوف اروپایى در 15 ژوئیه 1848م در پاریس به دنیا آمد. وی در ابتدا در رشته مهندسی تحصیل كرد و سپس به عنوان استاد اقتصاد سیاسی در دانشگاه لوزان سوئیس به تدریس پرداخت.

ویلفردو پارِتو، فیلسوف اروپایى در 15 ژوئیه 1848م در پاریس به دنیا آمد. وی در ابتدا در رشته مهندسی تحصیل كرد و سپس به عنوان استاد اقتصاد سیاسی در دانشگاه لوزان سوئیس به تدریس پرداخت. پارِتو ریاضیات را در فرضیه‏های اقتصادی وارد كرد و كوشید تا در مقولات اجتماعی بین عوامل معقول و غیرمعقول تمیز قائل شود و بدین ترتیب موجبات صعود و سقوط طبقه حاكم را مشخص نماید. به نظر وی، اعمالی منطقی و معقول نامیده می‏شوند كه وسایل متناسب با هدف را به كار برند و پیوندی منطقی باعث اتصال وسیله و هدف باشد. این پیوند باید از طرف كسانی كه برای داوری شایستگی دارند مورد تایید قرار گیرد. پارتو در فلسفه سیاسی از شیفتگان ماكیاولی، فیلسوف هم وطن خود بود و حكومت مطلقه را تنها حكومت عملی و كارآمد برای اجتماعات بشری می‏دانست. او نسبت به كسانی كه براساس تمایلات بشر دوستانه طالب دموكراسی بودند با دیده خوبی نمی نگریست و بر این عقیده بود كه نیت بشر دوستانِ واقعی، نیكی كردن به جامعه است همچنان كه نیت كودكی كه بر اثر نوازش بیش از حد، مایه هلاكت پرنده ‏ای می‏ شود نیكی كردن به آن است. به عبارت دیگر، پارِتو معتقد بود كه اقلیتی از مردم برای آن آفریده شده‏اند كه چون اربابی جابر حكومت كنند و اكثریت آفریده شده ‏اند، برای آنكه چون بنده‏ای مطیع، فرمانبرداری نمایند. فلسفه ماكیاولی و مشرب پارتو، مورد نظر فاشیست‏های ایتالیایى در زمان موسولینی، نخست‏وزیر مستبد ایتالیا قرار گرفت و آنان علی‏رغم اعتراضات پارتو كه می‏گفت فلسفه‏اش را بد فهمیده‏اند، احترام و افتخار بسیار بر سرش گذاشتند. شاید علت این كج ‏فهمی، معلول نامنظمی نوشته‏ های پارتو بوده است. زیرا وی به جای آنكه اندیشه‏ های خود را به صورت منظم در یك دستگاه فلسفی ارائه كند، آنها را به صورت پراكنده و یادداشت‏های اتفاقی كه اكثراً با یك‏دیگر متناقض بودند، ثبت می‏كرد. مشهورترین اثر پارِتو ذهن و اجتماع در دو جلد نام دارد كه در آن، اندیشه ‏های خود را مطرح نموده است. ویلفردو پارتو، سرانجام در 20 اوت 1923م در 75 سالگی درگذشت.