دیوان صبور کاشانی

1396/4/26 ۱۳:۰۱

این اثر به کوشش سیدمحمّد راستگو و معصومه عدالت‌پور، به عنوان پایان‌نامه در سال‌های 1386و1387تصحیح و تعلیق و پس از آن، در سال 1395 به مناسبت برگزاری همایش سه نسل از یک خانواده (شصت و پنجمین سال درگذشت ملک‌الشعرای بهار) چاپ شد. این کتاب دربرگیرندۀ سه فصل است.

این اثر به کوشش سیدمحمّد راستگو و معصومه عدالت‌پور، به عنوان پایان‌نامه در سال‌های 1386و1387تصحیح و تعلیق و پس از آن، در سال 1395 به مناسبت برگزاری همایش سه نسل از یک خانواده (شصت و پنجمین سال درگذشت ملک‌الشعرای بهار) چاپ شد. این کتاب دربرگیرندۀ سه فصل است. فصل اوّل که به معرّفی شاعر می‌پردازد از بخش‌های زیر تشکیل شده است:

زندگی‌نامۀ میرزا احمد صبور کاشانی، نام و نشان، تولّد و مرگ، مشاغل، اخلاق و رفتار، بستگان، سفرها، ممدوحان صبور، شاعران معاصر صبور، میرزا احمد صبور در تذکره‌ها و تاریخ‌ها، واقعۀ شهادت صبور، شعر صبور، صبور و دیگران، معرّفی نسخه‌های خطّی احمد میرزا و روش تصحیح.

فصل دوم اشعار شاعر را به ترتیب در قالب‌های زیر می‌آورد:

غزل‌ها، ترکیب‌بندها، قصیده‌ها، قطعه‌ها، مثنوی، رباعی‌ها

فصل سوم کتاب هم به تعلیقات اختصاص دارد

معرفی شاعر:

میرزا احمد صبور کاشانی (تولد: بین 1175 و 1185/وفات: 1228ه.ق)، زاده و پروردۀ کاشان و اصالتا، آذربایجانی است. تخلّص او صبور است. پدرش، محمّدعلی خان، وزیر لطف‌علی خان زند بوده. صبور، برادرزادۀ فتح‌علی خان صباست و شاعر و ادیب برجسته، ملک‌الشّعرای بهار، احتمالا، از نوادگان اوست. میرزا احمد از شاعران دربار فتح‌علی شاه قاجار و از نزدیکان و منشیان پسرش عبّاس میرزاست که پس از استقرار این شاهزاده در آذربایجان، از پایتخت به آنجا رفت. او در نظم و نثر و انشا، مقامی عالی داشت. همۀ تذکره‌ها از اخلاق و رفتار ستوده و پسندیدۀ صبور یاد کرده‌اند. این شاعر، زمانی، در منصب سرهنگی در اصفهان و مدتی در تبریز و گیلان سپری کرده و سرانجام، در جنگ ایران و روس در لنکران تالش کشته و در همانجا به خاک سپرده شده است. ممدوحان صبور در شعر، فتح‌علی شاه، ولیعهد او، عباس میرزا، و نیز چند تن دیگر از درباریان بوده‌اند و 14 قصیده نیز در مدح پیامبر خدا (ص) و پیشوایان دین (ع) سروده‌است. او معاصر شاعران برجسته‌ای چون صبای کاشانی، سحاب، مجمر و نشاط اصفهانی بوده است. صبور از شاعران دورۀ بازگشت است؛ یعنی در قصیده، پیرو قصیده‌سرایان خراسانی و در غزل، پیرو غزل‌سرایان عراقی به ویژه سعدی و حافظ است. او در قالب‌های گوناگون قصیده، غزل، رباعی، مثنوی، ترکیب‌بند و قطعه طبع‌آزمایی کرده است؛ البته گرایش او بیشتر به قصیده و غزل است.
شناسنامۀ کتاب:

نام: دیوان صبور کاشانی (میرزا احمد شهید)

مصحح: سیدمحمّد راستگو و معصومه عدالت‌پور

نشر: تهران، منشور سمیر، 1395

حجم: 378 صفحه

معرفی از : فاطمه هجری

منبع: سلیس