1395/10/12 ۱۳:۱۶
انستیتوی ترکیات به عنوان اولین جلد از کلیات متون کهن که تحت نام «منابع تاریخی مربوط به ترکان آناطولی» آماده می کند، کتاب گرانسنگ بزم و رزم اثر عزیز بن اردشیر استرآبادی را به نظر منتقدانۀ جهان علم عرضه می دارد. این اثر به رغم آن که یک تاریخ خصوصی و مربوط به قاضی برهان الدین احمد، شاعر و دانشمند و سلطان سیواس است، اما اطلاعات بسیار مهمی دربارۀ وقایع نیمۀ دوم قرن چهاردهم/ هشتم آناطولی را در بر دارد.
بزم و رزم به رغم اهمیت استثنایی خود، تقریباً تا زمان های اخیر در بوتۀ فراموشی مانده بود. حتی حاج خلیفه بودن آن که کتاب را ببیند، تنها به نقل از عجایب المقدور ابن عربشاه ذیل عنوان تاریخ قاضی برهان الدین سیواسی از آن بحث می کند (طبع استانبول، ج 1، ص 228، چاپ بولاق، ج 1، ص 177).
اخیراً احمد توحید بیگ نیز در مجلۀ انجمن تاریخ عثمانی با انتشار خلاصۀ مفصل این کتاب (در جزوه های 26 – 33، 1 حزیران اوت 1331) خدمت بزرگی برای کسانی که به بررسی تاریخ آناطولی مشغولند، انجام داد. بعد از آن می بینیم که در اکثر مقالات و کتاب های مختلف که دربارۀ تاریخ آناطولی در قرن چهاردهم نوشته می شود، پیوسته از بزم و رزم بحث به میان می آید.
در این کتاب نه تنها اطلاعات بسیار مهمی دربارۀ تاریخ سیاسی و نظامی آناطولی، بلکه دربارۀ تاریخ دینی و مدنی و قوم شناسی نیز موجود است که هیچ پژوهشگری از بزم و رزم از این نقطه نظر استفاده نکرده است.
مؤلف تصریح می کند که مخصوصاً کتاب خود را به این منظور که نه تنها قهرمانی ها و رشادتهای سلطان را در میدان جنگ باز گوید، بلکه برای نشان دادن ارکان و قواعد او در مجالس خصوصی و عشرت او برای همه، کتاب را به این اسم خوانده است.
به گفتۀ مصحح برای چاپ کتاب، قدیم ترین و قابل اعتمادترین نسخه های موجود، نسخۀ ایاصوفیه اساس قرار گرفت و با نسخه های دیگر مقابله شد. اما چون در اثنای چاپ کتاب نسخۀ اندرون در دسترس نبود، بعد از به پایان رسیدن چاپ کتاب با آن مقابله به عمل آمد و جدولی در پایان کتاب افزوده شد که اختلاف نسخ را نشان می دهد.
عزیز بن اردشیر استرآبادی، بزم و رزم، به کوشش: توفیق ه سبحانی و هوشنگ ساعدلو، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، 774 صفحه، شمارگان: 1000 نسخه، بها: 380000 ریال، 1394.
منبع: میراث مکتوب
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید