نگاهی به کتاب «هستی و عروض» درنگی بر مابعدالطبیعه سینوی

1395/7/25 ۰۷:۴۳

انتشارات «حکمت» به تازگی کتابی در حوزه فلسفه اسلامی منتشر کرده که می‌تواند یکی از آثار مهم در زمینه فلسفه مشاء باشد. «هستی و عروض» عنوان کتابی است به قلم سید‌محمد منافیان که انتشارات «حکمت» آن را با عنوان فرعی «درنگی بر مابعدالطبیعه سینوی» منتشر کرده است. نویسنده در این کتاب معتقد است «مغایرت وجود با ماهیت» یکی از مسائل مقدماتی فلسفه اسلامی است و هر متعلم فلسفه، در روزهای نخست آموزشی خود، به سرعت این مساله را فرا می‌گیرد و از آن می‌گذرد تا به مباحث اساسی فلسفه بپردازد.

انتشارات «حکمت» به تازگی کتابی در حوزه فلسفه اسلامی منتشر کرده که می‌تواند یکی از آثار مهم در زمینه فلسفه مشاء باشد. «هستی و عروض» عنوان کتابی است به قلم سید‌محمد منافیان که انتشارات «حکمت» آن را با عنوان فرعی «درنگی بر مابعدالطبیعه سینوی» منتشر کرده است. نویسنده در این کتاب معتقد است «مغایرت وجود با ماهیت» یکی از مسائل مقدماتی فلسفه اسلامی است و هر متعلم فلسفه، در روزهای نخست آموزشی خود، به سرعت این مساله را فرا می‌گیرد و از آن می‌گذرد تا به مباحث اساسی فلسفه بپردازد. نویسنده در این نوشتار تلاش می‌کند فهم و تفسیری از فلسفه سینوی ارائه دهد و این ادعا را مطرح می‌کند که این پژوهش نخستین تحقیق گسترده و عمیق نگارنده در باب یک مبحث فلسفی است. نویسنده معتقد است تفکیک میان «وجود» و «ماهیت»، مهم‌ترین و بنیادی‌ترین مساله در میان اندیشه‌های فلسفی است. پیش از فارابی، می‌توان مفاد این تمایز را نزد فیلسوفان برجسته‌ای چون ارسطو، به اجمال و ابهام مشاهده کرد؛ اما بیشترین سهم در بسط و تفصیل این مساله، از آن فیلسوفان مسلمان، به‌ویژه ابن‌سینا است. ابن‌سینا، در آثار مختلف خود، از مغایرت وجود با ماهیت سخن گفته؛ اما علاوه‌بر این نظر، او از عروض وجود بر ماهیت نیز سخن گفته است. حال باید گفت که اگر ماهیت بدون وجود یافت نمی‌شود، پس وجود بر چه عارض می‌شود؟! این پرسش تعجب‌برانگیز، همان چیزی است که با عنوان «مشکله عروض وجود بر ماهیت در فلسفه ابن‌سینا» شناخته می‌شود.  این کتاب، روایتی است از سرگذشت این مشکله در جهان اسلام و در تلاش است از منظری متفاوت، با مطالعه و شناخت فراگیر فلسفه ابن‌سینا، ابعاد گوناگون این مشکله را واکاوی کرده و راه‌حلی معتبر و سازگار نظام فلسفی سینوی معرفی کند. کتاب با پیش‌گفتاری با عنوان «مساله‌ای به نام زیادت وجود بر ماهیت» آغاز می‌شود و پس از آن در پنج گفتار با عناوین زیادت وجود بر ماهیت در آینه نوشته‌های ابن‌سینا، مشکله عروض هستی در اندیشه ابن‌سینا‌پژوهان، مبانی فهم و تفسیر زیادت وجود بر ماهیت در فلسفه ابن‌سینا، عروض وجود بر ماهیت و مساله زیادت وجود بر ماهیت و مابعدالطبیعه سینوی مباحث خود را مطرح می‌کند. «هستی و عروض؛ درنگی بر مابعدالطبیعه سینوی» در 282 صفحه و با قیمت 17هزار تومان منتشر شده است.

منبع: فرهیختگان