پیرو علی‌(ع) بودن مسئولیت‌آفرین است

1395/4/15 ۰۷:۳۳

در مقاطع مختلف تاریخ اندیشمندان و علما با رویکردهای مختلف درباره حضرت علی گفته‌اند و نوشته‌‌اند. امام موسی صدر نیز از جمله علما و اندیشمندانی است که در موقعیت‌های مقتضی از سیره امیرالمؤمنین غافل نبوده است. مجموعه سخنرانی‌‌ها و نوشته‌های وی درباره امیرالمؤمنین در کتاب انسان آسمان گرد آمده است.

مریم خسروجردی : در مقاطع مختلف تاریخ اندیشمندان و علما با رویکردهای مختلف درباره حضرت علی گفته‌اند و نوشته‌‌اند.  امام موسی صدر نیز از جمله علما و اندیشمندانی است که در موقعیت‌های مقتضی از سیره امیرالمؤمنین غافل نبوده است. مجموعه سخنرانی‌‌ها و نوشته‌های وی درباره امیرالمؤمنین در کتاب انسان آسمان گرد آمده است. این گفتارهای سیزده‌گانه در سه مناسبت میلاد و شهادت امیرالمؤمنین و واقعه غدیر خم گفته و نوشته شده است. ویژگی‌های بازر شخصیت امیرالمؤمنین، معنا و مفهوم امام و مأموم، تناقض‌های رفتاری امام علی، واقعه غدیر خم، شیوه حکومتی امام علی و ویژگی‌های حاکم اسلامی، ایمان امام علی، جامعه صالح و سکولاریسم از جمله موضوعاتی است که امام موسی صدر بدان‌ها پرداخته است.
باید توجه داشت که این کتاب ناظر به تاریخ زندگی حضرت علی نیست، بلکه هدف امام صدر در این سخنرانی‌ها مسائل تربیتی و انسان‌سازی است. در واقع، امام صدر با مراجعه به زندگی امام علی می‌کوشد تا رهاوردی برای انسان امروز به ارمغان بیاورد. از همین رواست که میلاد و شهادت امام علی (ع) برای او یکسان است: «سالروز میلاد امام همان سالروز شهادت ایشان و سالروز شهادتشان، به مانند مناسبت ولادت ایشان است. تولد و شهادت هر دو برای خدمت به خدا و مردم بود.» و گاه دردمندانه بر مخاطب خود نهیب می‌زند.
فرض کنیم یک نفر می‌خواهد علی را بشناسد. می‌خواهد پیروان علی‌، مأمومین علی، دنباله‌روهای علی‌ و شیعیان علی را بشناسد تا علی را بشناسد. چه می‌بیند؟ آیا علم می‌بیند؟ آیا تقوا می‌بیند؟ آیا علاقه به یتیمی که در علی بود، می‌بیند؟ آیا خدمت به مردمی می‌بیند که در علی‌ می‌دید؟ آیا شجاعت و صراحتی می‌بیند که در علی(ع) می‌دید؟ به هوش باش، چگونه می‌خواهی علی را بشناسانی؟ آیا شجاعت و صراحتی را می‌بیند که در علی بود؟
 چیزی که به وضوح به چشم می‌آید، این است که هدف امام صدر در این گفتارها برانگیختن شعور و نه شور افراد است. شاید بتوان وجه تمایز این کتاب را با سایر کتاب‌های موجود درباره امیرالمؤمنین، در این دانست که امام صدر وضعیت دوران امیرالمؤمنین را با دنیای کنونی تطبیق داده و ایشان را الگویی برای تمام جوامع و حکومت‌ها معرفی می‌کند و تمامی همت و سعی خود را به کار می‌گیرد که امیرالمؤمنین محبوس در تاریخ نشود و امام تمام عصرها و نسل‌ها باشد:«کاری که ما می‌کنیم، این است که امام را باعظمت جلوه می‌دهیم، سپس او را مانند کالاهای لوکس و دکوری به نمایش می‌گذاریم و به وجودش افتخار می‌کنیم.»
موسی صدر، امام علی علیه‌السلام را دغدغه‌مند خدمت به انسان می‌داند و می‌گوید:«امام علی(ع) درد و رنج دیگران را حس می‌کرد، زیرا این حس از ایمان به خدا سرچشمه می‌گیرد و بهترین راه برای عبادت خدا، خدمت کردن به آفریدگان اواست که آفریدگان همگی عیال خدا هستند و محبوب‌ترین کس نزد خداوند کسی است که برای عیال او سودمندتر باشد.»
از این‌رو مردم را به «انسان زنده بودن» فرامی‌خواند. انسانی که از جامعه و همنوع و محیط خویش اثر می‌پذیرد و هم بر آن اثر می‌گذارد. امام موسی صدر مردم را به پیروی از راه و روش امام علی(ع) دعوت می‌کند و می‌گوید: کار و حـرکت در راه علی(ع) نیازمند جهاد و کوشش است، نـه اینکه تنها حرف بزنیم و مسئولیت را به گردن دیگران بیندازیم.
 انسان آسمان / جستارهایی درباره امیرالمؤمنین/ ششمین دفتر از مجموعه در قلمرو اندیشه امام موسی صدر/ ترجمه: احمد ناظم/ ناشر: مؤسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی‌صدر

منبع: ایران