پاسداشت عرفای خطه خراسان

1394/11/11 ۱۰:۵۷

کنگره بزرگداشت چهار نفر از عرفای خطه خراسان با هدف بررسی زندگی، منش و آثار این بزرگان برگزار می‌شود. این کنگره از اول تا سوم اسفند در مرکز همایش‌های بین‌المللی صدا و سیما برگزار می‌شود و موضوع آن در مورد چهار نفر از عرفای خطه خراسان است که توانسته‌اند تاثیرگذاری شگرفی در دوره زندگی خود بر جامعه‌شان بگذارند.

 کنگره‌ای برای بزرگداشت عارفان برگزار می‌شود

علی محمد صابری: کنگره بزرگداشت چهار نفر از عرفای خطه خراسان با هدف بررسی زندگی، منش و آثار این بزرگان برگزار می‌شود. این کنگره از اول تا سوم اسفند در مرکز همایش‌های بین‌المللی صدا و سیما برگزار می‌شود و موضوع آن در مورد چهار نفر از عرفای خطه خراسان است که توانسته‌اند تاثیرگذاری شگرفی در دوره زندگی خود بر جامعه‌شان بگذارند.
اولین شخصیت بزرگ عرفانی که در این کنگره قصد بر بررسی آرا و نظریاتش داریم، شیخ احمد غزالی طوسی است. وی برادر کوچک‌تر امام محمد غزالی است، شیخ‌احمد غزالی طوسی معروف است به اولین کسی که رساله عرفانی به نثر در مورد عشق نوشته است. کتاب معروف «سوانح العشاق» نیز نوشته او است. وی در عرفان معروف به «جامع‌العلوم و المعارف» است. او تربیت شده شیخ ابوبکر نساج طوسی است و به‌عنوان خلیفه الخلفایی در عرفان اسلامی جانشین می‌شود. شیخ احمد غزالی طوسی کتاب‌های مهمی نوشته است که از جمله آنها می‌توان به رساله عینیه، رساله مکتوبات، رساله روح، مکتوباتی در پاسخ نامه‌های عین القضات همدانی، اشاره داشت. حدود 100 استاد و پژوهشگر در بخش گرامیداشت شیخ احمد غزالی طوسی مقاله داده‌اند. از این تعداد12 نفر در چهار پنل مجزا سخنرانی می‌کنند. در مورد روز دوم که روز بزرگداشت دو نفر از مشایخ عرفا در قرن پنج و ششم هجری است، یکی شیخ ابوالحسن خرقانی و دیگری شیخ ابوسعید ابوالخیر هستند. شیخ ابوالحسن خرقانی که معروف به شیخ اهل قبض بود، حالت قبض و گرفتگی دل داشت و اندوه و حزن بر وجودش غلبه می‌کرد. اصطلاحا به او سالک مجذوب می‌گفتند که از حالت سیر و سلوک مجذوب حق شده است. عصر روز دوم کنگره اختصاص به شیخ ابوسعید ابوالخیر دارد. او از مشایخ مجذوب سالک است؛ یعنی شیخی که قوه جذب بر او غلبه دارد و مانند پرنده شاهبازی بر طریقه عشق الهی ربوده حق شده و بلافاصله مسیر سیر و سلوک را طی می‌کند. شیخ ابوسعید هم‌عصر خرقانی است و اصطلاحا به او شیخ اهل بسط‌ می‌گویند. شیخ ابوسعید ابوالخیر شاگردان بسیاری را تربیت کرده است و در وا‌قع در فرهنگ‌سازی نیشابور بسیار تاثیر گذار بوده و همچنین مجالس ذکر بسیاری را دایر کرده است؛ مجالسی که در آن ذکر خداست. او کاروانسراهایی را دایر و در نتیجه نیشابور را تبدیل به شهری کرد که تمام سران و بزرگان شهرها و کشورها می‌خواستند از آن دیدن کنند. اما روز سوم کنگره اختصاص دارد به صدمین سال رحلت یکی از بزرگان عرفای خراسان در دوره معاصر؛ یعنی نورعلی‌شاه ثانی‌. او رساله‌های بسیاری درباره عرفان نوشته است که یکی از آنها  «صالحیه» نام دارد که در عرض دو هفته نوشته شده است. این رساله بسیار عمیق و عرفانی است. نورعلی‌شاه ثانی منطقه خراسان را که منطقه‌ای عرفان‌خیزی بوده از نظر عرفانی گسترش داده است، ولی از نظر شخصیتی فرد غریب و گمنامی بوده است. در حاشیه این کنگره همچنین برخی ناشران فعال در عرصه کتاب‌های عرفانی، آثار خود را ارائه می‌کنند.

منبع: فرهیختگان