استعمار و نام‌گذاری جغرافیایی

1393/1/25 ۰۹:۴۹

استعمار و نام‌گذاری جغرافیایی

فاضلی: کتاب حاضر به‏منظور بررسی و مطالعه نقش قدرت‏های استعماری در نام‏گذاری منطقه خاورمیانه طراحی و اجرا شده است. بااین‏‏حال، به‏دلیل گستردگی این فرایند در ابعاد جغرافیایی و زمانی، این تحقیق، نام‏گذاری‏های استعماری بازه زمانی آغاز اکتشافات جغرافیایی در اواخر قرن پانزدهم تا آغاز قرن بیستم (نام‏گذاری خاورمیانه) را شامل می‏شود.

 

دبا / محمود فاضلی: کتاب حاضر به‏منظور بررسی و مطالعه نقش قدرت‏های استعماری در نام‏گذاری منطقه خاورمیانه طراحی و اجرا شده است. بااین‏‏حال، به‏دلیل گستردگی این فرایند در ابعاد جغرافیایی و زمانی، این تحقیق، نام‏گذاری‏های استعماری بازه زمانی آغاز اکتشافات جغرافیایی در اواخر قرن پانزدهم تا آغاز قرن بیستم (نام‏گذاری خاورمیانه) را شامل می‏شود.
به لحاظ نظری، پژوهش حاضر در چارچوب نشانه‏شناسی و دیدگاه فلسفی دکارت، مبتنی بر خردباوری انجام گرفته است. نشانه‏شناسی به‏عنوان دانشِ شناخت نشانه‏ها ازظرفیت خوبی برای تحلیل‏های معنایی برخوردار است و «نام» به‏عنوان یک نظام دلالت و معنایی درکلیت خود یک نشانه به‏شمار می‏رود. «نام» علاوه بر مرزبندی و تمایز قائل‏شدن میان افراد یک نوع، دارای بار هویتی، فرهنگی، تاریخی است و هنگامی که «نامی» بر یک پدیده نهاده می‏شود، نام‏گذارنده، همه موارد یادشده را در «نام» انتخابی خود درنظر گرفته است، ولو اینکه نسبت به عوامل یادشده آگاه نباشد.
علاوه بر نشانه‏شناسی، مکتب فکری سازه‏انگاری نیز از ظرفیت خوبی در زمینهتجزیه و تحلیل و بررسی نظام‏های نشانه‏ای از جمله «نام» برخوردار است. در واقع سازه‏انگاری، پلی میان نشانه‏شناسی و خردگرایی دکارتی است. در این بخش مفاهیمیچون هویت، قدرت نمادین، اعمال گفتمانی، ایدئولوژی، اسطوره، غیریت‏سازی واروپامحوری در پیوند با نام‏گذاری جغرافیایی مورد بررسی قرار گرفته است. کتاب در چهار فصل تنظیم شده است. فصل نخستبه مقدمه و طرح تحقیق اختصاص یافته که در آن به موضوعاتی چون اهمیت و ضرورت موضوع و تبیین آن، پیشینه پژوهش، هدف و کاربرد آن، روش مورد استفاده، طرح مسئله و بیان پرسش‌های تحقیق، فرضیه‏ها و مسئله نوآوریپرداخته شده است.
در فصل دوم،چارچوب نظری تحقیق بر اساس نظریه نشانه‏شناسی، سازه‏انگاری و چشم‏انداز دکارتی ارائه شده که بر اساس آن، پدیده «نام» و «نام‏گذاری» و آثار اجتماعی، سیاسی و فرهنگی آن مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. در فصل سوم،به نقش قدرت‏های استعماری در نام‏گذاری مکان‏ها و عوارض جغرافیایی در دوران اکتشافات جغرافیایی در قاره‏های آفریقا، آمریکا (شمالی، جنوبی و مرکزی) و اقیانوسیه پرداخته شده است که درحقیقت، مطالعات موردی مربوط به فصل دوم را شامل می‏شود. .
در فصل چهارم،به نقش استعمار در نام‏گذاری خاورمیانه در چارچوب مدرنیته و چشم‏انداز دکارتی اشاره گردیده و توضیح داده شده که چگونه پیدایش «تصویر ژئوپلیتیکی» از جهان به نام‏گذاری «خاورمیانه» منتهی شده است. در پایان این فصل، تلاش شده است با ارائه دلایل و شواهد تاریخی، نام جایگزینی مبتنی بر گذشته تاریخی و واقعیات کنونی آن به‏جای «خاورمیانه» استخراج و ارائه شود. در پایان، نتیجه و حاصل پژوهش به خوانندگان عرضه شده است.
کتاب 227 صفحه‌ای«استعمار و نام‌گذاری جغرافیایی» به لحاظ نظری، در چارچوب «نشانه‏شناسی» (مطالعه نشانه‌ها و نمادها) و دیدگاه فلسفی «دکارت»، مبتنی بر خردباوری انجام گرفته است. نشانه‌شناسی به ‏عنوان دانش شناخت نشانه‏ها از ظرفیت خوبی برای تحلیل‏های معنایی برخوردار است و «نام» به‏عنوان یک نظام دلالت و معنایی در کلیت خود یک نشانه به‏شمار می‏رود. «نام» علاوه بر مرزبندی و تمایز قایل‏شدن میان افراد یک نوع، دارای بار هویتی، فرهنگی و تاریخی است و هنگامی که «نامی» بر یک پدیده نهاده می‏شود، نام‏گذارنده، همه موارد یادشده را در «نام» انتخابی خود درنظر گرفته است، مگر این‌که نسبت به عوامل یادشده آگاه نباشد.
از آن‌جا که مکتب سازه‏انگاری نیز می‌تواند پلی میان نشانه‏شناسی و خردگرایی دکارتی باشد و از ظرفیت خوبی در زمینه تجزیه و تحلیل و بررسی نظام‏های نشانه‏ای از جمله «نام» برخوردار است، در این بخش مفاهیمی چون هویت، قدرت نمادین، اعمال گفتمانی، ایدئولوژی، اسطوره و اروپامحوری در پیوند با نام‌گذاری جغرافیایی مورد بررسی قرار گرفته است.

استعمار و نام‌گذاری جغرافیایی
حسین حمیدی‌نیا
انتشارات: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
نوبت اول: 1392
قیمت: 12 هزار تومان

نظر دهید
نظرات کاربران

کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.

گزارش

برچسب ها

اخبار مرتبط

ورود به سایت

مرا به خاطر بسپار.

کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما

کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور

کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:

ثبت نام

عضویت در خبرنامه.

قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید

کد تایید را وارد نمایید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.: