شهرهای سرافراز تاریخ

1393/1/16 ۰۸:۱۹

کتاب «شهرهای سرافراز تاریخ» به قلم «جان جولیوس نورویچ» در بردارنده پنج بخش با عناوین «جهان کهن»، «نخستین هزاره میلادی»، «جهان سده‌های میانی»، «جهان مدرن در آغاز» و «روزگار شهر مدرن» است. نخستین بخش کتاب به کلان‌شهرهای جهان کهن تا مرزهای 100 ق. م می‌پردازد. اوروک، مُهِنجُ‌دارُ، ممفیس، طیوه، هتوسه، بابل، نینوه (نینوا)، کارتاژ، آتن، لینزی، اسکندیه، مه‌رُ، بیت‌المقدس و رم مهم‌ترین این کلان‌شهرها هستند که در این بخش معرفی و مورد بررسی قرار گرفته اند.

دبا/محمود فاضلی: کتاب «شهرهای سرافراز تاریخ» به قلم «جان جولیوس نورویچ» در بردارنده پنج بخش با عناوین «جهان کهن»، «نخستین هزاره میلادی»، «جهان سده‌های میانی»، «جهان مدرن در آغاز» و «روزگار شهر مدرن» است. نخستین بخش کتاب به کلان‌شهرهای جهان کهن تا مرزهای 100 ق. م می‌پردازد. اوروک، مُهِنجُ‌دارُ، ممفیس، طیوه، هتوسه، بابل، نینوه (نینوا)، کارتاژ، آتن، لینزی، اسکندیه، مه‌رُ، بیت‌المقدس و رم مهم‌ترین این کلان‌شهرها هستند که در این بخش معرفی و مورد بررسی قرار گرفته اند. 

کتاب پس از شهرهای جهان کهن، به شهرهای باشکوه نخستین هزاره میلادی چون تُتی هوآکان، تیکال، قسطنطنیه، مکه، دمشق، بغداد و کوردو وا (قرطبه) سفر می‌کند. در قسمتی از این بخش از کتاب درباره شهر تُتی هوآکان آمده است:«تُتی هوآکان تنها زادگاه ایزدان نبود، زادگاه زمان بود، این را منابع سده شانزدهم ثبت کرده‌اند، هزاره‌ای پس از آن ‌که شهر به واپس‌گرایی و بی‌رونقی می‌رفت. تُتی هوآکان به روزگار درخشش، یعنی از سده یکم تا سده پنجم میلادی، شهری بزرگ و اعجاب‌آور بود در نظر فرهنگ‌های دیگر، چون مردمان مایا، که در 1600 کیلومتری شرق آن می‌زیستند. شهر در جایگاه خودشهری نیمه جهانی به شمار می‌آمد، جایی بود که می‌پنداشتند آسمان و جهان زیرین در آن پیوند می‌خورند». 

آنگ‌کُر، پالرمو، قاهره، سمرقند، پاریس، کراکو، ونیز، فلورانس، تمبوکو، کوزکو و تنوچ تیتلان شهرهای بزرگ و بااهمیت قرون وسطایی هستند که در بخش سوم کتاب مورد توجه نویسنده بوده است. نویسنده در معرفی هر شهر ضمن بیان تاریخچه کوتاهی از پیدایش آن شهر، به بیان سیر تاریخی شهر و بناهای تاریخی و اماکن فرهنگی آن ‌پرداخته است.

بخش چهارم کتاب به دو رویداد مهم کشف قاره آمریکا و کشف راه دریایی به هندوستان از جنوب آفریقا که هر دو به کوشش اروپایی‌ها صورت گرفت، اشاره می‌کند و در ادامه به معرفی شهرهای برجسته این دوران مانند لیسبون، رم، استانبول، اگرا، اصفهان، پکن، کیوتو، پراگ، آمستردام، مکزیکوسیتی، لندن، استکهلم، دابلین، کپنهاگ، سن‌پترزبورگ، وین و ادینبورگ می‌پردازد.

در این کتاب و در توصیف شهر تاریخی اصفهان آمده است:«تنها شاعران ایرانی اسیر زیبایی و دلاویزی پایتخت جدید صفویه نشدند، جهان‌گردان اروپایی مانند شاردن نیز اصفهان را یکی از بزرگترین شهرهای جهان دانستند، رقیب پاریس و لندن که شاه عباس بزرگ در 1590 به پایتختی‌اش برگزید؛ و شهر به لحاظ جمعیت و وسعت و معماری و شکوه رو به ترقی گذاشت.»

آخرین بخش کتاب وضعیت کنونی و مدرن شهرهای مدرن مورد بررسی قرار گرفته است. شهرهایی که به دنبال انقلاب صنعتی راه ترقی و پیشرفت را با سرعت طی کردند. مسکو، پاریس، لندن، بوداپِست، مونترال، واشینگتن، دهلی‌نو، برلین، شیکاگو، لس‌آنجلس، بوینوس‌آیرس، سنگاپور، نیویورک، سائولو پولو، سیدنی، توکیو و شانگهای در زمره این شهرها قرار می‌گیرند. 

در بخشی از این کتاب 400 صفحه‌ای در وصف شهر «پراگ» آمده است:«پراگ، شهری که همیشه در چهارراه سیاسی اروپا بود، به تازگی به درون تاریخ پیچیده خود آرام گرفته است. اکنون پراگ، زیبایی‌های شگفت‌خویش را به تن کرده و در آرامش نفس می‌کشد، زیرا که بدترین رویدادهای تاریخ‌اش گذشته و شهروندان‌اش آینده‌ای آرام و پاینده را ساخته‌اند. گنجینه‌های معماری گوتیک و باروک آن به آرامی از چنگ بی‌اعتنایی‌های دیروز رها می‌شوند و جلال دیرین را باز می‌یابند». 

در این اثر خواننده با شکل‌گیری و تاریخ شهرهایی چون قاهره، پکن، لندن، اصفهان، مسکو، پاریس، واشینگتن، شانگهای، توکیو و... آشنا خواهد شد. پایان‌ بخش کتاب تصاویر دیدنی از جذابیت‌های شهرهای دیروز و امروز جهان و برخی از مکان‌های تاریخی این شهرها است. این کتاب نتیجه بررسی‌های گسترده 53 نویسنده معتبر جهان است که ریشه‌های تاریخی شهرهای مهم از هفتاد کشور جهان را از آغاز تا امروز به همراه تصاویری از این شهرها را به نگارش درآورده‌ و نویسنده تلاش دارد به پرسش هایی همچون «پاریس، چگونه پاریس شد؟ چرا اصفهان را نصف جهان می‌نامند؟ توکیو چگونه شکل گرفت؟ بشکل مستدل پاسخ دهد.

شهرهای سرافراز تاریخ

جان جولیوس نورویچ

ترجمه: ابوالحسن تهامی

انتشارات: معین

نوبت اول : 1392

قیمت: 40 هزار تومان